ଭି. ସତ୍ୟନାରାୟଣ ଶର୍ମା
ଭି. ସତ୍ୟନାରାୟଣ ଶର୍ମା (୧୯୩୫–୨୦୧୨), ସତ୍ୟମ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା, ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ ଏବଂ କୋରିଓଗ୍ରାଫର୍ ଥିଲେ, ଯିଏ କୁଚିପୁଡିର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଥିଲେ ।[୧][୨] ସେ ଉଷା (ଉଷା ପରିଣୟମ), ସତ୍ୟଭାମା (ଭମା କଳାପମ), ଦେବା ଦେବୀ (ବିପ୍ର ନାରାୟଣ), ମୋହିନୀ (ମୋହିନୀ ରୁକମଙ୍ଗଡା), ଶସିରେଖା (ଶସିରେଖା ପରିଣୟମ) ଏବଂ ଗୋଲବମା (ଗୋଲା କଳ୍ପମ)ର ଚିତ୍ରଣ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା ।[୩] ସେ କାଳିଦାସ ସମ୍ମାନ, ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ଫେଲୋସିପ ସମେତ ଅନେକ ସମ୍ମାନର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥିଲେ । ନୃତ୍ୟରେ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ୧୯୭୦ ମସିହାରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀର ଚତୁର୍ଥ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।[୪]
ଭି. ସତ୍ୟନାରାୟଣ ଶର୍ମା | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ | ୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୩୫ କୁଚିପୁଡି, କୃଷ୍ଣ ଜିଲ୍ଲା ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଭାରତ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୬ ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୨ (ବୟସ ୭୭) ବିଜୟୱାଡା, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଭାରତ |
| ଅନ୍ୟ ନାମ | ସତ୍ୟମ |
| ବୃତ୍ତି(ସମୂହ) | ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ କୋରିଓଗ୍ରାଫର |
| ପ୍ରସିଦ୍ଧି | କୁଚିପୁଡି |
| ବୈବାହିକ-ସାଥୀ | ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରସମ୍ମା |
| ସନ୍ତାନ | ଗୋଟିଏ ପୁଅ ଏବଂ ଦୁଇଟି ଝିଅ |
| ପିତାମାତା(s) | ବେଦାନ୍ତ ଭେଙ୍କଟରାଟନମ ସୁବମ୍ମା |
| ପୁରସ୍କାର | ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ଫେଲୋସିପ୍ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର କାଳିଦାସ ସମ୍ମାନ |
ଜୀବନୀ
ସମ୍ପାଦନାସତ୍ୟନାରାୟଣ ଶର୍ମା ୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୩୫ରେ କୁଚିପୁଡିରେ[୫] ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର କୃଷ୍ଣ ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ଛୋଟ ଗ୍ରାମରେ ବେଦାନ୍ତ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ, ଯାହାକି କୁଚିପୁଡି ପରମ୍ପରା ବେଦାନ୍ତମ୍ ଭେଙ୍କଟରାଟନମ୍ ଏବଂ ସୁବମ୍ମା ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା ।[୬] ସେ ତାଙ୍କ ବଡ଼ ଭାଇ ବେଦାନ୍ତ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ଶର୍ମାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ବୟସରେ କୁଚିପୁଡିରେ ତାଲିମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଜଣାଶୁଣା ପ୍ରଦର୍ଶକ ବେଦାନ୍ତ ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରାୟଣ ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ଚିନ୍ତା କୃଷ୍ଣମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କ ଅଧୀନରେ ତାଲିମ ନେଇଥିଲେ ।[୭]
ଶର୍ମା ଅନେକ ମେଲାମରେ ନାରୀ ଚରିତ୍ର ଭାବରେ ଅଭିନୟ ଜାରି ରଖିଥିଲେ ଏବଂ ସିଦ୍ଧେନ୍ଦ୍ର ଯୋଗୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ନୃତ୍ୟ-ନାଟକ ଭାମା କଳ୍ପମରେ ସତ୍ୟଭାମାଙ୍କ ଚିତ୍ର ତାଙ୍କ ଦସ୍ତଖତ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା । ଗୋଲାବାମା, ମୋହିନୀ, ଶସିରେଖା ଏବଂ ଦେବାଦେବୀ ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟ କେତେକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଚରିତ୍ର ଥିଲେ । ସେ ନିଜ ଅଭିନୟରେ ଏକ ନୂତନ ନୈତିକତା ବିକାଶ କରିଥିବା ଜଣା ପଡିଛି, ଯାହାକୁ ଏକକା ପାତ୍ର କୁହାଯାଏ, ଯାହା ପ୍ରାରମ୍ଭରେ କଳା ଧର୍ମର ବହୁ ପାରମ୍ପାରିକବାଦୀଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ ଲାଭ କରିନଥିଲା । ସେ କଳାକ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ରୁକ୍ମିଣୀ ଦେବୀ ଅରୁଣ୍ଡଲେଙ୍କ ସମେତ ୧୦,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୭ ମସିହାରେ, ସେ ବେଦାନ୍ତମ୍ ରାଘବୟାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ତେଲୁଗୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ରହସ୍ୟାମରେ ଏକ ନୃତ୍ୟ କ୍ରମରେ ଗିରିଜା କଲ୍ୟାଣମରେ ଜଣେ ପୁରୁଷ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ ଭାବରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଶେଷ ଭାଗରେ, ସେ ନିଜ ଜନ୍ମସ୍ଥାନରେ କୁଚିପୁଡିକୁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଏକ ନୃତ୍ୟ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଭେଙ୍କଟାରାମା ନାଟ୍ୟ ମାଣ୍ଡଳିରେ ନୃତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା କରିବାରେ ଅଧିକ ଜଡିତ ଥିଲେ ।[୮] ସେ ଡ୍ୟାନ୍ସ ଫର୍ମ ଉପରେ ଅନେକ ଗ୍ରନ୍ଥ ଲେଖିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନାଟ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ର, ଅଭିନୟ ଦର୍ପଣମ, ତାଣ୍ଡବ ଲକ୍ଷ୍ମଣମ ଏବଂ ଳଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରମର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଲେଖିଥିଲେ ।
ଶର୍ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀନରସମ୍ମାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଦମ୍ପତିଙ୍କର ଗୋଟିଏ ପୁଅ ଏବଂ ଦୁଇ ଝିଅ ଥିଲେ ।[୯] ସେ ୧୬ ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୨ ମସିହାରେ ୭୭ ବର୍ଷ ବୟସରେ ବିଜୟୱାଡାର ଏକ ଘରୋଇ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାରେ ପୀଡିତ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ ।[୧୦][୧୧] ତାଙ୍କ ଜୀବନକୁ ଏକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଦଲିଲ କରାଯାଇଛି, ମୁଁ ହେଉଛି ସତ୍ୟଭାମା, ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଦୁଲାମ ସତ୍ୟନାରାୟଣ ।[୧୨][୧୩]
ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ସମ୍ମାନ
ସମ୍ପାଦନାଶର୍ମା ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, ତାଙ୍କୁ ଏହି ସମ୍ମାନ ପାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ କୁଚିପୁଡି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା ।। ଛଅ ବର୍ଷ ପରେ, ଏକାଡେମୀ ତାଙ୍କୁ ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ରତ୍ନ ସହିତ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ । ୧୯୭୦ ମସିହାରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀର ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ସମ୍ମାନ ତାଲିକାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ୧୯୮୮ରେ ସେମାନଙ୍କର ନାଗରିକ ପୁରସ୍କାର କାଳିଦାସ ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ ।
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ Ananda Lal, ed. (2004). "Vedantam Satyam". The Oxford Companion to Indian Theatre. Oxford University Press. ISBN 9780195644463. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ Sunil Kothari, Avinash Pasricha (2001). Kuchipudi. Abhinav Publications. pp. 40, 61, 100, 176, 177 of 247. ISBN 9788170173595.
- ↑ Ranee Kumar (28 October 2003). "Dance like a man". The Hindu. Archived from the original on 17 January 2004. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2013. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ Banham, edited by James R. Brandon ; advisory editor, Martin (1993). The Cambridge guide to Asian theatre (Pbk. ed.). Cambridge, England: Cambridge University Press. p. 96. ISBN 9780521588225.
{{cite book}}:|first=has generic name (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Veejay Sai (12 September 2015). "Vedantam: Kuchipudi's Original Sathyabhama". The NEWS Minute. Archived from the original on 21 August 2016. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ "A tribute to legend Vedantam Satyanarayana Sarma". Obituary. Narthaki. 29 November 2012. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ "A Web Directory of Indian Classical Dances". Narthaki. 2016. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ "Kuchipudi maestro Vedantam dead". Deccan Herald. 2016. Archived from the original on 11 October 2016. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ "Kuchipudi maestro Vedantam Satynarayana Sarma passes away". Sakshi Education. 2016. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ "CM condoles Vedantam Satyanarayana Sarma's demise". Web India News. 16 November 2016. Archived from the original on 22 August 2016. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ Sudha Sridhar (8 May 2013). "Dulam Satyanarayana on his documentary 'I am Satyabhama'". Narthaki. Retrieved 20 August 2016.
- ↑ "Panelists". Indo-American Arts Council. 2016. Retrieved 20 August 2016.