ଭାଲଚନ୍ଦ୍ର ନେମାଡ଼େ
ଭାଲଚନ୍ଦ୍ର ଭାନାଜୀ ନେମାଡ଼େ (ଜନ୍ମ ୧୯୩୮) ମରାଠୀ ଭାଷାର ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଲେଖକ, କବି, ସମାଲୋଚକ ତଥା ଶିକ୍ଷାବିତ । ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଉପନ୍ୟାସ "କୋସାଲା"ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ନେମାଡେ ମରାଠୀ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତକୁ ନୂତନ ଧାରା ଆଣିଥିଲେ । ଏହା ପରେ ପରେ ସେ ଚାରୋଟି ଉପନ୍ୟାସ "ବିଧର", "ହୁଲ୍", "ଜରିଲା" ଏବଂ "ଝୁଲ୍" ଲେଖିଥିଲେ । ୨୦୧୩ରେ, ନେମାଡେଙ୍କ ହିନ୍ଦୁ: ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଅଡଗଲ (ମରାଠୀ:हिंदू एक समृद्ध अडगळ) ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ଯାହାକି ତାଙ୍କ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉପନ୍ୟାସ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଥିଲା | ନେମାଡେ "ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର" ପାଇବା ସହିତ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସାହିତ୍ୟିକ ସମ୍ମାନ ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି ସେ । ୨୦୧୩ରେ ତାଙ୍କୁ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।[୧]
ଭାଲଚନ୍ଦ୍ର ନେମାଡ଼େ | |
|---|---|
 ଭାଲଚନ୍ଦ୍ର ନେମାଡ଼େ | |
| ଜନ୍ମ | ୨୭ ମଇ ୧୯୩୮ |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ପ୍ରସିଦ୍ଧି | କବି, ସାହିତ୍ୟ ସମାଲୋଚକ |
| ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କୃତି | କୋସାଲା (୧୯୬୩) हिंदू – जगण्याची समृद्ध अडगळ (୨୦୦୩) |
ଆଦ୍ୟ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନାନେମାଡେ ୨୭ ମଇ ୧୯୩୮ରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଖଣ୍ଡେଶ ଅଞ୍ଚଳର ସାଙ୍ଗାଭି ଗାଁରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ମାଟ୍ରିକ୍ ପାସ କରିବା ପରେ ସେ ପୁଣେକୁ ଚାଲିଗଲେ ଏବଂ ପୁଣେର ଫର୍ଗୁସନ୍ କଲେଜରୁ ବିଏ ଏବଂ ପୁଣେର ଡେକାନ୍ କଲେଜରୁ ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନରେ ଏମଏ ଏବଂ ମୁମ୍ବାଇର ମୁମ୍ବାଇ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଇଂରାଜୀ ସାହିତ୍ୟରେ ବିଏ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ସେ ଉତ୍ତର ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ପିଏଚଡି ଏବଂ ଡି ଲିଟ ଡିଗ୍ରୀ ଲାଭ କରିଥିଲେ ।[୨]
ନେମାଡେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ କଲେଜ ଶିକ୍ଷକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ସେ ଲଣ୍ଡନରେ ଏକ ବର୍ଷ ସ୍କୁଲ ଅଫ୍ ଓରିଏଣ୍ଟାଲ୍ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଷ୍ଟଡିଜ୍ରେ ମରାଠୀ ଭାଷା ଶିକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ୧୯୭୩ରୁ ୧୯୮୬ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଔରଙ୍ଗାବାଦର ମରାଠୱାଡା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷକ ଭାବେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ଦେଇଥିଲେ । ୧୯୮୭ରେ, ସେ ଗୋଆ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଫେସର ତଥା ଇଂରାଜୀ ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୯୧ରେ, ସେ ମୁମ୍ବାଇ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରୁ ସେ ତୁଳନାତ୍ମକ ସାହିତ୍ୟ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ଗୁରୁଦେଓ ଟାଗୋର ଚେୟାର ଭାବରେ ଅବସର ନେଇଥିଲେ । ୧୯୬୦ ଦଶକରେ ନେମାଡେ ମରାଠୀ ପତ୍ରିକା 'ଭାଚା'ର ସମ୍ପାଦନା କରିଥିଲେ ।
ରଚନାବଳୀ
ସମ୍ପାଦନାନେମାଡେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଉପନ୍ୟାସ କୋସାଲା (ମରାଠୀ: कोसला) ୧୯୬୩ ମସିହାରେ ଲେଖିଥିଲେ । ପାଣ୍ଡୁରାଙ୍ଗା ସାଙ୍ଗିଭିକର ନାମକ ଏକ ଗାଉଁଲି ମରାଠୀର ଆତ୍ମକାହାଣି ଭାବେ ଲେଖାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମୋଟାମୋଟିଭାବେ ଏହା ନେମାଡେଙ୍କ ନିଜ ଜୀବନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ।
କୋସଲାରେ ଉପନ୍ୟାସର ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ର ସାଙ୍ଗଭିକର, ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ କଥିତ ମରାଠୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ଏଥିରେ ତାଙ୍କର ବିଶ୍ୱ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ମୁଖ୍ୟତଃ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଉପରେ ଆଧାରିତ । କୋସାଲା ଏକ କ୍ରୋନୋଲୋଜିକାଲ୍ ଆତ୍ମଜୀବନୀ ବର୍ଣ୍ଣନା, ତଥାପି ଏହା କିଛି ଅଭିନବ କୌଶଳକୁ ନିୟୋଜିତ କରେ | ଏହିପରି, ସାଙ୍ଗଭିକର ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଏକ ବର୍ଷକୁ ଏକ ଚତୁର ଡାଏରୀ ଆକାରରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରନ୍ତି | ଅନ୍ୟ ଏକ ଅଭିନବ କୌଶଳ ଭାବରେ, କାହାଣୀଟି ସାଙ୍ଗଭିକର ଏବଂ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ସୁରେଶ ବାପାଟଙ୍କଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା "ଐତିହାସିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ"କୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥାଏ, ଯାହା ଶେଷରେ ସେମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥାର ଅବସାଦ ଏବଂ ଦୁଃଖଦ ଘଟଣାକୁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରିଥାଏ । କୋସଲା ଇଂରାଜୀ, ହିନ୍ଦୀ, ଗୁଜରାଟୀ, କନ୍ନଡ, ଆସାମୀୟ, ପଞ୍ଜାବୀ, ବଙ୍ଗାଳୀ, ଉର୍ଦ୍ଦୁ, ଓଡ଼ିଆ ଇତ୍ୟାଦି ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ବହୁଳ ଭାବରେ ଅନୁବାଦ କରାଯାଇଛି ।
କୋସାଲା ପରେ ନେମାଡେ ତାଙ୍କର ଚାରୋଟି ଉପନ୍ୟାସ ବିଧର (ମରାଠୀ: बिढार), ହୁଲ୍ (ମରାଠୀ: हूल), ଜରିଲା (ମରାଠୀ: जराला) ଏବଂ ଝୁଲ୍ (ମରାଠୀ: झूल) ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ଭିନ୍ନ ନାୟକ ଚାଙ୍ଗଦେବ ପାଟିଲଙ୍କୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ଅନ୍ୟ ଚାରୋଟି ଉପନ୍ୟାସ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମତଃ ହିନ୍ଦୁ: ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଅଡଗଲ (ମରାଠୀ:हिंदू एक समृद्ध अडगळ)ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ଖଣ୍ଡେରାଓ ଏହାର ନାୟକ ଭାବରେ ରହିଥିଲେ |
ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର
ସମ୍ପାଦନା- ୧୯୯୦ରେ ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର (ଆଲୋଚନାତ୍ମକ କୃତି 'ଟିକା ସ୍ୱୟମ୍ବର' ପାଇଁ)[୩]
- ୨୦୧୧ରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ
- 'ସାହିତ୍ୟାଚି ଭାଷା' ପାଇଁ କୁରନ୍ଦକର ପୁରସ୍କାର (୧୯୪୯)
- 'ଦେଖଣି' ପାଇଁ କୁସୁମାଗରାଜ ପୁରସ୍କାର (୧୯୯୧)
- ‘ଦେଖଣି’ ପାଇଁ ନା. ଧୋ. ମହାନୋର ପୁରସ୍କାର (୧୯୯୨)
- କୁସୁମାଗ୍ରଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (ନାସିକ)ଦ୍ୱାରା ଜନସ୍ଥାନ ପୁରସ୍କାର, (୨୦୧୩)
- 'ଜୁଲ୍' (୧୯୭୯) ପାଇଁ କହ୍ନାଡର ଯଶୱନ୍ତରାଓ ଚାଭାନ୍ ପୁରସ୍କାର ।
- ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ଅଫ୍ ଗୌରବ ପୁରସ୍କାର (୨୦୦୧)
- 'ବିଧର' ପାଇଁ ହା ନା ଆପଟେ ପୁରସ୍କାର (୧୯୪୯)
- 'ହିନ୍ଦୁ ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ନେତା' ପାଇଁ ୨୦୧୫ରେ ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର
- ଗୋବର୍ଦ୍ଧନରାମ ସାହିତ୍ୟ ପୁରସ୍କାର - ୨୦୧୯ (ଗୋବର୍ଦ୍ଧନରାମ ସ୍ମୃତି କମିଟି, ଗୁଜରାଟ ପ୍ରଦତ୍ତ)[୪]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 15 October 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 15 October 2020.
- ↑ "Masterpieces of Indian Literature: Assamese, Bengali, English, Gujarati, Hindi, Kannada, Kashmiri, Konkani & Malayalam". www.books.google.co.in (in ଇଂରାଜୀ). National Book Trust. 1997. Retrieved 15 October 2020.
- ↑ "Meet the author" (PDF). .sahitya-akademi.gov.in. Retrieved 15 October 2020.
- ↑ "ନେମାଡ଼େ, ଚିତ୍ରା ଓ ବିଭୂତିଙ୍କୁ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନରାମ ସାହିତ୍ୟ ପୁରସ୍କାର". No. ସମ୍ବାଦ ୧୫/୧୨/୨୦୨୨ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସଂସ୍କରଣ ପୃଷ୍ଠା ୧୬. ଇଷ୍ଟର୍ଣ୍ଣ ମିଡ଼ିଆ. Archived from the original on 15 December 2022. Retrieved 15 December 2022.