ବେଗମ ଜାଫର ଅଲି
ବେଗମ ଜାଫର ଅଲି, ସାହିବଜାଦି ସଇଦା ଫାତିମା,[୧] ଜଣେ ଭାରତୀୟ ମହିଳା ଅଧିକାର କର୍ମୀ ତଥା କାଶ୍ମୀରର ଜାମ୍ମୁ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଥମ ମହିଳା, ଯିଏ କାଶ୍ମୀରରେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଇନ୍ସପେକ୍ଟର ହୋଇଥିଲେ ।[୨] ସେ ଜଣେ ଶିକ୍ଷାବିତ, ମହିଳା ମୁକ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା, ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଉପ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଏବଂ ପରେ ଭାରତୀୟ ଜାମ୍ମୁ କାଶ୍ମୀରର ଜଣେ ବିଧାୟକ ଥିଲେ ।[୩] ସେ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ମହିଳା ସମ୍ମିଳନୀର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସହିତ ଜଡିତ ଥିଲେ ଏବଂ ବିଭାଜନ ପୂର୍ବରୁ ଏହାର ସଚିବ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ମହମ୍ମଦ ଅଲ୍ଲୀ ଜିନ୍ନା ଏବଂ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ଫାତିମା ଜିନ୍ନାଙ୍କ ସହ କାଶ୍ମୀରରେ ଏକ ସାକ୍ଷାତ ତାଙ୍କୁ ପରିବାର ପରିଦର୍ଶନ କରିଥିଲା । ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ମହିଳା ମୁକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପରେ ତାଙ୍କର ଉଦ୍ୟମକୁ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ପାଇଁ ସେ ସମ୍ମିଳନୀ ଛାଡିଥିଲେ ।[୪]
ବେଗମ ଜାଫର ଅଲି | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ | ୧୯୦୧ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୯୯୯ |
| ବୃତ୍ତି(ସମୂହ) | ଶିକ୍ଷାବିତ୍, ମହିଳା ମୁକ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା |
| ପ୍ରସିଦ୍ଧି | ମହିଳା ମୁକ୍ତି, ପ୍ରଥମ ମହିଳା ମାଟ୍ରିକ୍ କାଶ୍ମୀର |
| ବୈବାହିକ-ସାଥୀ | ଆଗା ଜାଫର ଅଲି କିଜିଲବାଶ୍ |
| ସନ୍ତାନ | ଆଗା ନାସିର ଅଲି, ଆଗା ଶୌକତ ଅଲି, ଆଗା ଆଶ୍ରାଫ ଅଲି |
| ପିତାମାତା | ଖାନ ବାହାଦୁର ଆଗ ସୟଦ ହୁସେନ୍ ଠାକୁର |
| ସମ୍ପର୍କୀୟ | ଆଗା ସହିଦ ଅଲି (ନାତି), ସୟଦ ଅହମ୍ମଦ ଆଗା (ଭାଇ) |
| ପୁରସ୍କାର | ପଦ୍ମଶ୍ରୀ |
ଜୀବନୀ
ସମ୍ପାଦନାବେଗମ ଜାଫର ଅଲି ୧୯୦୧ ମସିହାରେ ମହାରାଜା ହରି ସିଂଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ଗୃହ ତଥା ନ୍ୟାୟିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଖାନ ବାହାଦୁର ଆଗ ସୟଦ ହୁସେନ୍ ଠାକୁରଙ୍କ ଘରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୫] ସେ ୧୯୨୫ ମସିହାରେ ବାଳିକା ମିଶନ ହାଇସ୍କୁଲ (ବର୍ତ୍ତମାନର ମଲ୍ଲିନ୍ସନ୍ ବାଳିକା ବିଦ୍ୟାଳୟ)ରେ ଶିକ୍ଷକ ଭାବରେ ନିଜର କ୍ୟାରିଅର ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ମହିଳାଙ୍କ ଅଧିକାରରେ ଜଣେ ଦୃଢ ବିଶ୍ୱାସୀ ଜାଫର ଅଲି, ଉପତ୍ୟକାରେ ବାଳିକାମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଘର ଦ୍ୱାରକୁ ଯାଇ ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ । ସାର୍ବଜନୀନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ତାଙ୍କର ଭାଷଣ ସେହି ଝିଅମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପଠାଇବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ସାହ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ବେଗମ ଭାରତର କାଶ୍ମୀର ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ଏକ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ପରିବାରର ସ୍କୋନ ଆଗା ଜାଫର ଅଲି କିଜିଲବାଶଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।[୬] ଏହି ଦମ୍ପତିଙ୍କର ତିନି ପୁଅ ଥିଲେ, ଆଗା ନାସିର ଅଲି- IAS, ଜଣେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଯିଏକି ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ଭାରତର ଶ୍ରମ ସଚିବ ଭାବରେ ଅବସର ନେଇଥିଲେ, ଆଗା ଶୈକତ ଅଲି, ଯିଏ ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଭାରତ ବିଭାଜନ ସମୟରେ ପାକିସ୍ତାନର ନାଗରିକ ସେବାରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ବେଗମଙ୍କ ସାନପୁଅ ହେଉଛନ୍ତି ଆଗା ଆଶରଫ ଅଲି, ଜଣେ ଶିକ୍ଷାବିତ ଯିଏ ଜାମ୍ମୁ କାଶ୍ମୀରରେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା କମିଶନର ଭାବରେ ଅବସର ନେଇଥିଲେ । ଦି ଭିଲେଡ୍ ସୁଟ୍: ସଂଗୃହିତ କବିତା, ନାତି ଆଗା ସହିଦ ଅଲିଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ଏକ ପୁରାତନ କାଶ୍ମୀର-ଆମେରିକୀୟ କବି ଯିଏକି ବେଗମଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଏକ କବିତା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।[୭] ୧୯୮୭ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ପଦ୍ମଶ୍ରୀର ଚତୁର୍ଥ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।[୮] ପରେ ଏକ ଦୂରଦର୍ଶନ ସାକ୍ଷାତକାରରେ ସେ ସରକାରଙ୍କ ଅଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ନୀତିକୁ ବିରୋଧ କରି ପୁରସ୍କାର ଫେରସ୍ତ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।[୫] ୧୯୯୦ ଦଶକରେ ସେ ଆମେରିକା ଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୯୯ ମସିହା ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କ ପୁଅ ଆଗା ଶୈକତ ଅଲିଙ୍କ ସହ ସେଠାରେ ରହୁଥିଲେ ।
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "Kandahar's Qizilbash". 30 November 2017.
- ↑ "Kandahar's Qizilbash". 2017-11-30.
- ↑ "Seven Influential Kashmiri Women". The Parallel Post. 22 March 2015. Archived from the original on 26 September 2015. Retrieved 19 August 2015.
- ↑ › History
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ [libasapp.pakkapapita.com/?p=5452]
- ↑ "Agha Family of Srinagar Kashmir".
- ↑ Shahid Ali Agha (2009). The Veiled Suite: The Collected Poems. Penguin Books India. p. 393. ISBN 9780393068047.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 21 July 2015.