|
[[File:Wikipedia-Bats-001-v01.jpg|250px|thumb|right]]
'''ବାଦୁଡ଼ି''' ଆକାଶରେ ଉଡୁଥିବା ଏକ ସ୍ତନଧାରୀ [[ପ୍ରାଣୀ]] ଅଟେ, ଯିଏ ନିଜର 1000 ରୁ1000ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରଜାତୀ ସହିତ ସ୍ତନଧାରୀ ଭାବେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କୂଳର ନିର୍ମାଣ କରିଥାଏ । ଏମାନେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ନିଶାଚର ହୋଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ଗଛ ମାନଙ୍କର ଡାଳ ଅଥବା ଅନ୍ଧାର ଗୁମ୍ଫା ଭିତରେ ଓଲଟା ଓହଳି ରହିଥାନ୍ତି ।<ref>{{cite book |last=त्रिपाठी |first=नरेन्द्र नाथ |title= ସରଳ ଜୀବନ ବିଜ୍ଞାନ, ଭାଗ-୨|year=ମାର୍ଚ୍ଚ 2004 |publisher=ଶେଖର ପ୍ରକାଶନ |location=କଲିକତା |id= |page=86-87 |access-date= 17 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2009}}</ref> ଉତ୍ତର ଆମେରିକା ଓ ୟୁରୋପରେ କେବେ କେବେ ଲୋକମାନଙ୍କ ଘର କିମ୍ବା ଖଳାଘରରେ ରୁହନ୍ତି । ସେମାନେ [[U.K.]] ରେ ସଂରକ୍ଷିତ ପ୍ରାଣୀ ଅଟନ୍ତି । ଏମାନେ ଏକ ସଫଳ ସମୂହ ଅଟନ୍ତି । ବାଦୁଡ଼ିର 1200 ରୁ1200ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରଜାତୀ ରହିଛନ୍ତି । ଏହାର ଅର୍ଥ ସମସ୍ତ ଜୀବିତ ସ୍ତନପାୟୀ ପ୍ରଜାତୀ ମାନଙ୍କ ଠାରୁ 20% - ପାଞ୍ଚ ରୁପାଞ୍ଚରୁ ଗୋଟିଏ ବାଦୁଡ଼ି ଅଟନ୍ତି । <ref name="tudge">{{cite book | last = Tudge | first = Colin | title = The variety of life | publisher = Oxford University Press | year = 2000 | isbn=0-19-860426-2}}</ref>
ବାଦୁଡ଼ି ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇ ସମୂହରେ ବିଭାଜିତ କରାଯାଇଛି, ପ୍ରଥମ ସମୂହ ଫଳ ଭକ୍ଷୀ ବଡ଼ ବାଦୁଡ଼ି ;ଯିଏ ଦେଖି ଏବଂ ଶୁଙ୍ଘିକରି ନିଜ ଭୋଜନ ଖୋଜିଥାନ୍ତୁ । ଦ୍ଵିତୀୟ ସମୂହ କୀଟ ଭକ୍ଷୀ ଛୋଟ ବାଦୁଡ଼ି ଅଟନ୍ତି; ଯିଏ ପ୍ରତିଧ୍ୱନୀ ଦ୍ୱାରାପ୍ରତିଧ୍ୱନୀଦ୍ୱାରା ସ୍ଥିତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ବିଧି ଦ୍ୱାରାବିଧିଦ୍ୱାରା ନିଜ ଭୋଜନ ଖୋଜିଥାନ୍ତି । ଏହା ଏପରି ଏକ ସ୍ତନଧାରୀ ପ୍ରାଣୀ ଅଟନ୍ତି ଯିଏ ଉଡିପାରେ ତଥା ରାତିରେ ମଧ୍ୟ ଉଡିପାରେ । ଏହାର ଅଗ୍ରବାହୁ ପର ରେପରରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଥାଏ ଯାହା ଦେଖିବାରେ କୋଷାବରଣ ପେଟାଜିୟମ) ସମାନ ଲାଗିଥାଏ । ତ୍ୱଚାର ଏହି କୋଷାବରଣ ବେକରୁ ନେଇ ହାତ ରହାତର ଆଙ୍ଗୁଠି ତଥା ଶରୀରର ପାର୍ଶ୍ଵ ଭାଗରୁ ହୋଇ ଲାଞ୍ଜ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇଥାଏ ଏବଂ ପର ରପରର ନିର୍ମାଣ କରିଥାଏ । ପଛ ଗୋଡ଼ ପତଳା, ଛୋଟ ଓ ନଖ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ଶରୀରରେ ଚୁଟି କମ ଥାଏ । ମୁଣ୍ଡର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଆହୁରି ବଡ଼ ବଡ଼ କର୍ଣ୍ଣପଲ୍ଲବ ମିଳିଥାଏ । ବାଦୁଡ଼ି ପରର ଆକାର ୨.୯ ସେଣ୍ଟି ମିଟରରୁ ନେଇ ୨୫୦୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତଥା ସେମାନଙ୍କ ଓଜନ 2 ଗ୍ରାମରୁ 1200 ଗ୍ରାମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
ବାଦୁଡ଼ି ଓଲଟା ଝୁଲିବାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ, ଓଲଟା ଝୁଲିବା ଦ୍ୱାରାଝୁଲିବାଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ବହୁ ସହଜରେ ଉଡାଣ ଶିଖିବା ସହିତ ଅଧିକ ବାଟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଡି ପାରିବେ । ପକ୍ଷୀ ମାନଙ୍କ ପରି ସେମାନେ ଚଟାଣରୁ ନିଜ ଉଡ଼ି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ , କାରଣ ସେମାନଙ୍କ ପର ଭରପୂର ଉଠାଣ ଦେଇପାରେ ନାହିଁ , ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପଛ ଗୋଡ଼ ଏତେ ଛୋଟ ହୋଇଥାଏ ଯଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଦୌଡ଼ି ଗତିକୁ ଧରି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ବାଦୁଡ଼ି ସାଧାରଣତଃ ଅନ୍ଧାର ଗୁମ୍ଫା ମଧ୍ୟରେ ଦିନଯାକ ଆରାମ କରିଥାନ୍ତି, ରାତିରେ ବାହାରନ୍ତି । ଏମାନେ ଓଲଟା ଶୋଇବା ସମୟରେ ଏଥିପାଇଁ ପଡନ୍ତିନି କାରଣ: ବାଦୁଡିର ପାଦ ଶିରା ଏହିପରି ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ହୋଇଛି, ଯଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କ ଓଜନ ହିଁ ସେମାନଙ୍କ ପଞ୍ଝାକୁ ମଜବୁଦ ସହିତ ଧରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।<ref>{{cite web |url= http://www.bbc.co.uk/hindi/news/story/2006/08/060823_askus_bat.shtml
|title=चमगादड़ उल्टे क्यों लटकते हैं?|access-date=[[२५ सितंबर]] [[२००९]]|format=|publisher=बीबीसी|language=}}</ref>
* ପିଶାଚ ବାଦୁଡ଼ି ସାଧାରଣ ଆମେରିକାରେ ରୁହନ୍ତି । ସେମାନେ କେବଳ ରକ୍ତ ପିଇବା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଟନ୍ତି ।
* (Greater_noctule_bat) ୟୁରୋପ, ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆ ଓ ଉତ୍ତର ଆଫ୍ରିକା ରେଆଫ୍ରିକାରେ ରୁହନ୍ତି ଏବଂ ଏମାନେ ପକ୍ଷୀ ମାନଙ୍କ ଶିକାର କରନ୍ତି ।
* ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାର( bulldog ) ବାଦୁଡ଼ି ପାଣିରେ ବହୁ ଅଳ୍ପ ଡିଆଁ ମାରନ୍ତି ଓ ନିଜ ଛୋଟ ପଞ୍ଝା ସାହାଯ୍ୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ମାଛ ଧରନ୍ତି ।
*ଭୌରା ବଲ୍ଲା, (ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ) ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ଛୋଟ ଓ ସ୍ତନଧାରୀ ବାଦୁଡ଼ି ଅଟେ । ବୟସ୍କ 29-33 ମିମି ଲମ୍ବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଢିଥାଏ ଏବଂ 2ଗ୍ରାମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଜନ ବଢ଼ାଇ ଥାଏ ।<ref name="Edge">{{Cite web | url = http://www.edgeofexistence.org/mammals/species_info.php?id=49 | title = Bumblebee bat (''Craseonycteris thonglongyai'') | work = EDGE Species | accessdate = 2008-04-10}}</ref>
==ମନୁଷ୍ୟ ଓ ବାଦୁଡ଼ି==
ୟୁନାଇଟେଡ କିଙ୍ଗଡମରେ ସମସ୍ତ ବାଦୁଡ଼ି ମାନଙ୍କୁ ଆଇନି ଦ୍ୱାରାଆଇନିଦ୍ୱାରା ସୁରକ୍ଷିତ କରାଯାଏ , ଏବଂ ବାଦୁଡ଼ି ମାନଙ୍କୁ ହଇରାଣ କରିବା ପାଇଁ ଭାରି ଜୋରିମାନା ରେଜୋରିମାନାରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଏ ।
ଅଷ୍ଟ୍ରିନ, ଟେକ୍ସନ, ଉତ୍ତର ଆମେରିକାର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଗ୍ରୀଷ୍ମ କାଳୀନ ବାଦୁଡ଼ି ଅଟନ୍ତି । ଅନୁମାନିତ 1,500,000 ମ୍ୟାକ୍ସିକାନ ମୁକ୍ତ ଲାଞ୍ଜ ଯୁକ୍ତ ବାଦୁଡି ଯେଉଁମାନେ ସବୁ ରାତିରେ ଅନୁମାନିତ 10 ରୁ10ରୁ 30 ଟନ କୀଟ ଖାଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ସବୁ ବର୍ଷ 1,00,000 ପର୍ଯ୍ୟଟକ ମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାନ୍ତି ।
ବାଦୁଡ଼ି ମନୁଷ୍ୟ ମାନଙ୍କୁ କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଲାଭ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ବାଦୁଡ଼ିର ଗୋବରକୁ ଗୁମ୍ଫାରୁ ଗୁଆନୋ ଋପେ ଏବଂ ଖାଦ ଋପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ବାଦୁଡ଼ି କିଟନାଶକର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ କମ କରିବାକୁ ଯାଇ, କୀଟର ସେବନ କରିଥାନ୍ତି । କେବେ କେବେ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ମାନଙ୍କ ଆକର୍ଷଣ ଋପେ ସେବା କରିବା ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଥାନ୍ତି ଏବଂ ସମଗ୍ର [[ଏସିଆ]] ଓ ପ୍ରଶାନ୍ତ ରୀମରେ ବୋଜନ ଋପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ବହୁ ସଂସ୍କୃତିରେ ବାଦୁଡ଼ିକୁ ଲୋକପ୍ରୀୟ ଋପେ ଅନ୍ଧାର, ପୁରୁଷତ୍ତ୍ୱ, ଜାଦୁ, ପିଶାଚ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ଋପେ ଯୋଡି ହୋଇଥାନ୍ତି ।
| 