"ତନ୍ତ୍ର" ପୃଷ୍ଠାର ସଂସ୍କରଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତଫାତ
Content deleted Content added
ଟିକେ ଅଦରକାରୀ ଛାଞ୍ଚ ହଟାଗଲା using AWB |
ଟିକେ clean up, replaced: ବିଶିଷ୍ଟ → ବିଶିଷ୍ଠ using AWB |
||
୨ କ ଧାଡ଼ି:
[[ଫାଇଲ:SriYantra construct.svg|thumb|right|ଶ୍ରୀ ଯନ୍ତ୍ର]]
'''ତନ୍ତ୍ର''' ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ଉପାସନା ପଦ୍ଧତିର ଏକ ଅଂଶ ବିଶେଷ । ତନ୍ତ୍ରର ଶାବ୍ଦିକ ଉଦ୍ଭବ ହେଲା '''ତନୋତି ତ୍ରାୟତି ତନ୍ତ୍ର''' (तनोति त्रायति तन्त्र) ରୁ ଯାହାର ଅଭିପ୍ରାୟ ହେଉଛି ବିସ୍ତାର ଓ ମୁକ୍ତି। ଏଠାରେ ତନ୍ତ୍ର ଶବ୍ଦର ଅଭିପ୍ରାୟ ଗୂଢ଼ ସାଧନା । [[ଶିବ]] ଓ ଶକ୍ତିଙ୍କ ଉପାସନା କୁ '''ତନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ର''' ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ତନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ର ମତରେ ଏହି ଜଗତ ହେଲା [[ଶିବ]] ଓ ଶକ୍ତିଙ୍କ ଦିବ୍ୟ ଲୀଳା । [[ହିନ୍ଦୁ]],[[ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ|ବୌଦ୍ଧ]] ଓ [[ଜୈନ]] ଧର୍ମରେ ତନ୍ତ୍ର ପରମ୍ପରା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ '''ତନ୍ତ୍ରର''' ଅନ୍ୟ ଏକ ଅର୍ଥ ହେଲା "ବୁଣିବା" ଅର୍ଥ ''ଅବିଛିନ୍ନତା''<ref>Norbu, p. 49</ref>)। ଏହା ପୁରାତନ ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରାର ଅଂଶ ଓ ଗୂଢ଼ ଜ୍ଞାନର ସମାହାର ଅଟେ। ତନ୍ତ୍ର [[ହିନ୍ଦୁ]], ବୋନପୋ, [[ବଉଧ|ବୌଦ୍ଧ]], ଓ[[ଜୈନ]] ଆଦି ଧର୍ମରେ ଏକ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ପରମ୍ପରା। ତନ୍ତ୍ର ନାନା ଭାବରେ [[ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ]], [[ଚୀନ]], [[ଜାପାନ]], [[ତିବ୍ଦତ]], [[କୋରିଆ]], [[କାମ୍ବୋଡ଼ିଆ|କାମ୍ପୁଚିଆ]], [[ବ୍ରହ୍ମଦେଶ|ବର୍ମା]], [[ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ]] ଓ [[ମଙ୍ଗୋଲିଆ]] ଆଦି ଦେଶରେ ପରିଦୃଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ।<ref>White (2000), p. 7</ref>
ତନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ [[ବେଦ|ବୈଦିକ]] ସମୟର ପରବର୍ତ୍ତୀ ରଚନା ବୋଲି କୁହାଯାଏ ଓ ସାହିତ୍ୟ ରୂପରେ ଯେମିତି ପୁରାଣ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ ମଧ୍ୟଯୁଗର ଦାର୍ଶନିକ-ଧାର୍ମିକ ରଚନା ବୋଲି କୁହାଯାଏ, ସେହି ପ୍ରକାର ତନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଚୀନ-ଅଖ୍ୟାନ, କଥନିକା ଆଦିର ସମାବେଶ ହୋଇଥାଏ। ବିଷୟବସ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏ ସବୁ ଧର୍ମ, ଦର୍ଶନ, ସୃଷ୍ଟିରଚନା ଶାସ୍ତ୍ର, ପ୍ରଚୀନ ବିଜ୍ଞାନ ଆଦିର ଏନସାକ୍ଲୋପିଡିଆ ବୋଲି କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ।
▲ତନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ [[ବେଦ|ବୈଦିକ]] ସମୟର ପରବର୍ତ୍ତୀ ରଚନା ବୋଲି କୁହାଯାଏ ଓ ସାହିତ୍ୟ ରୂପରେ ଯେମିତି ପୁରାଣ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ ମଧ୍ୟଯୁଗର ଦାର୍ଶନିକ-ଧାର୍ମିକ ରଚନା ବୋଲି କୁହାଯାଏ, ସେହି ପ୍ରକାର ତନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଚୀନ-ଅଖ୍ୟାନ, କଥନିକା ଆଦିର ସମାବେଶ ହୋଇଥାଏ। ବିଷୟବସ୍ତୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏ ସବୁ ଧର୍ମ, ଦର୍ଶନ, ସୃଷ୍ଟିରଚନା ଶାସ୍ତ୍ର, ପ୍ରଚୀନ ବିଜ୍ଞାନ ଆଦିର ଏନସାକ୍ଲୋପିଡିଆ ବୋଲି କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ।
ମିର୍ଜ। ନାଥନ, ଇବନ-ବତୁତା ଏବଂ ଶାହାବୁଦ୍ଦିନଙ୍କ ଭଳି ପୁରାତନ କାଳର ବିଦ୍ୱାନମାନଙ୍କ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଗ୍ଜ୍ୟୋତିଷପୁରର ତନ୍ତ୍ରମନ୍ତ୍ର ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ହିନ୍ଦୁ ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ଭଗଦତ୍ତଙ୍କ ପିତା ନରକାସୁର ସହିତ ମଧ୍ୟ ମାୟା(ତନ୍ତ୍ର) ଯୁଦ୍ଧ କରିଥିଲେ। <ref name="ତନ୍ତ୍ର ଓ ମନ୍ତ୍ରରେ ମୋହାଚ୍ଛନ୍ନ ଏକ ଗାଁ ">{{cite web |title=ତନ୍ତ୍ର ଓ ମନ୍ତ୍ରରେ ମୋହାଚ୍ଛନ୍ନ ଏକ ଗାଁ |url=http://www.thesundayindian.com/or/story/of-tantra-and-mantra/7/2045/ |date=୨୭.୪.୧୩}}</ref>
Line ୨୧ ⟶ ୨୦:
* କର୍ମକାଣ୍ଡ,
*
ସାଂଖ୍ୟ ତଥା ବେଦାନ୍ତର ଅଦ୍ୱୈତ ବିଚାରର ପ୍ରଭାବ ତନ୍ତ୍ର ଗ୍ରନ୍ଥାଦିରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ। ତନ୍ତ୍ରରେ ପ୍ରକୃତିସହିତ ଶିବ ଅଦ୍ୱୈତ ଉଭୟଙ୍କ କଥା କୁହାଯାଇଛି, ପରନ୍ତୁ ତନ୍ତ୍ର ଦର୍ଶନରେ ‘ଶକ୍ତି’ (ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଶକ୍ତି)ଉପରେ ବିଶେଷ ଜୋର ଦିଆ ଯାଇଛି।
Line ୪୧ ⟶ ୪୦:
3. କାଶ୍ମୀରୀ ଶୈବଦର୍ଶନ, ତଥା
4. ବୀରଶୈବ ବା ଲିଂଗାୟତ ଶୈବ ଦର୍ଶନ
ଆଗମର ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମହତ୍ବପୂର୍ଣ ସ୍ଥାନ ହୈ। ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିର, ପ୍ରତିମା, ଭବନ, ଏବଂ ଧାର୍ମିକ-ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ବିଧି ଆଦିର ନିର୍ଧାରଣ ତନ୍ତ୍ରଦ୍ୱାରାହିଁ ହୋଇଛି।
Line ୭୪ ⟶ ୭୩:
* [http://books.google.co.in/books?id=Cd7hicKLS9kC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false ବିଜ୍ଞାନ ଭୈରବ] (ଗୁଗଲ ପୁସ୍ତକ ; ଲେଖକ - ବ୍ରଜ ବଲ୍ଲଭ ଦ୍ୱିବେଦୀ)
* [http://www.virasadhana.com/ ବୀର ସାଧନ] (ତାଂତ୍ରିକ ପରମ୍ପରାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବାର ପରିଯୋଜନା)
== ଆଗକୁ ପଢ଼ନ୍ତୁ ==
| |||