ପୂର୍ବେଶ୍ୱର ଶିବ ମନ୍ଦିର
ପୂର୍ବେଶ୍ୱର ଶିବ ମନ୍ଦିର, ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରର କଞ୍ଚାସାହିଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଶିବ ମନ୍ଦିର । ଏହା ତ୍ରୟୋଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନିର୍ମିତ ହେଇଥିଲା ଓ ବର୍ତ୍ତମାନ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା ହେଉଛି । ଏହି ମନ୍ଦିର ପୂର୍ବେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ଉନ୍ନୟନ ଆସୋସିଏସନ ଅଧୀନରେ ପରିଚାଳିତ ।
| ପୂର୍ବେଶ୍ୱର ଶିବ ମନ୍ଦିର | |
|---|---|
 | |
| Religion | |
| ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ | ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ |
| Location | |
| ସ୍ଥାନ | ଭୁବନେଶ୍ୱର |
| State | ଓଡ଼ିଶା |
| Country | ଭାରତ |
| Architecture | |
| Type | କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା]] |
| Elevation | 18 m (59 ft) |
ଭୁବନେଶ୍ୱର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରର ବାମପାର୍ଶ୍ୱରେ ୩୦୦ ମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହି ମନ୍ଦିର ପଶ୍ଚିମ ଦିଗ ଆଡକୁ ମୁଖ କରି ରହିଛି । ଏହା ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ପୂର୍ବଦିଗରେ ରହିଥିବା ବେଳେ ଉତ୍ତରେଶ୍ୱର , ବରୁଣେଶ୍ୱର ଓ ପଶ୍ଚିମେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ସମୂହ ଅନନ୍ୟ ତିନି ଦିଗରେ ରହିଛି । ଏଠାରେ ଶିବ ଲିଙ୍ଗ ୧.୦୭ ମିଟର ଭୂତଳ ଭିତରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଉତ୍କଳୀୟ କଳା କୃତି ଅନୁସାରେ ନିର୍ମିତ । ଏଠାରେ ଶିବରାତ୍ରି, ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଓ ରୁଦ୍ରଭିଷେକ ଆଦି ପାଳିତ ହୁଏ । ମନ୍ଦିରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ୧୫ ମିଟର ଓ ପ୍ରସ୍ଥ ୭.୨ ମିଟର ଓ ଏହାର ବିମାନ ୬.୯୫ ବର୍ଗ ମିଟର ଓ ଜଗମୋହନ ୭.୨ ବର୍ଗ ମିଟର ସ୍ଥାନରେ ନିର୍ମିତ । ମନ୍ଦିରର ଚତୁପାର୍ଶ୍ୱରେ ପ୍ରାଚୀର ରହିଛି ।
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- Book: Lesser Known Monuments of Bhubaneswar by Dr. Sadasiba Pradhan (ISBN 81-7375-164-1)
- http://www.ignca.nic.in/asi_reports/orkhurda149.pdf