ନର୍ଦର୍ଣ୍ଣ ପିନ‌ଟେଲ

ଏହା ଏକ ଜାତିର ବତକ

ଗହିର ଲଞ୍ଜା ବା ଲାଞ୍ଜି ଗେଣ୍ଡି ବା ସରୁ ଲାଞ୍ଜିଆ (ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ନାମ: Anas acuta, ଇଂରାଜୀ: Northern pintail/ନର୍ଦର୍ଣ୍ଣ ପିନ‌ଟେଲ) ଏକ ବତକ ଜାତୀୟ ଜୀବ । ଏହା ୟୁରୋପ, ଏସିଆ, ଉତ୍ତର ଆମେରିକା ଆଦି ଦେଶମାନଙ୍କର ଉତ୍ତର ଦିଗ ଭଳି ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଭୌଗଳିକ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରଜନନ କରୁଥିବା ଦେଖାଯାଏ । ଏହା ଏକ ଯାଯାବର ପକ୍ଷୀ ଓ ଶୀତ କାଳରେ ନିଜ ପ୍ରଜନନ ସ୍ଥାନରୁ ଦକ୍ଷିଣକୁ ବିଷୁବ ରେଖା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଚରଣ କରେ । ଏହି ପକ୍ଷୀର କୌଣସି ଉପ-ପ୍ରଜାତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେନାହିଁ ।

ଗହୀର ଲଞ୍ଜା
ମାଈ ଓ ଅଣ୍ଡିରା ଗହୀର ଲଞ୍ଜା
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ edit
ସାମ୍ରାଜ୍ୟ: ପ୍ରାଣୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ
ଗୋଷ୍ଠୀ: ବାଇଲାଟେରିଆ
ପର୍ବ: କୋର୍ଡାଟା
ଶ୍ରେଣୀ: ଏଭସ
Order: Anseriformes
Family: Anatidae
Genus: Anas
ଜାତି: A. acuta
ବାଇନୋମିଆଲ ନାମ
Anas acuta
Linnaeus, 1758
Range of A. acuta      Breeding      Passage      Non-breeding      Vagrant (seasonality uncertain)
Synonyms

Dafila acuta

ଏହା ଏକ ବଡ଼ ଆକାରର ବତକ ଓ ଏହାର ଲମ୍ବା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଲାଞ୍ଜ ଏବଂ ପର ଅନୁସାରେ ଏହି ପ୍ରଜାତିର ଇଂରାଜୀ ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ନାମକରଣ କରାଯାଇଛି । ଉଭୟ ମାଈ ଓ ଅଣ୍ଡିରା ବତକର ଥଣ୍ଟ ନୀଳ-ପାଉଁଶିଆ ହୋଇଥାଏ ଓ ଗୋଡ଼ ତ‌ଥା ପାଦ ପାଉଁସିଆ ହୋଇଥାଏ । ଅଣ୍ଡିରା ବତକ ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଦେଖାଯାଏ, ତାହାର ମୁଣ୍ଡର ଚକୋଲେଟ ରଙ୍ଗର ମୁଣ୍ଡରୁ ପିଠି ଉପର ଦେଇ ପତଳା ଧଳା ରଙ୍ଗ ଧଳା ରଙ୍ଗର ତଳ ଭାଗକୁ ବ୍ୟାପିଥାଏ । ଅଣ୍ଡିରା ବତକର ପିଠିରେ ଓ ପାର୍ଶ୍ୱ ଭାଗରେ ଆକର୍ଷଣୀୟ ପାଉଁସିଆ, ବାଦାମି ଓ କଳା ରଙ୍ଗର ସାଜସଜ୍ଜା ହୋଇଥାଏ । ମାଈ ବତକର ପକ୍ଷ ଅଧିକ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଓ ତମ୍ବା ରଙ୍ଗ ବୋଳାହେବା ଭଳି ଦେଖାଯାଏ । ଅଣ୍ଡିରା ବତକ ସ୍ୱର ବଂଶୀ ସ୍ୱନ ଭଳି ଓ ମାଈର ସ୍ୱରରୁ ମୋଟା କ୍ୱାକ୍ କ୍ୱାକ୍ ଶବ୍ଦ ବାହାରେ ।

ନର୍ଦର୍ଣ୍ଣ ପିନଟେଲ ଜଳାଶୟଠାରୁ ଦୂରରେ ଆର୍ଦ୍ର ଭୂମିରେ ରହେ ଓ ଭୂମି ଉପରେ ଅଣ୍ଡା ଦିଏ । ଅଣ୍ଡା ଦେବା ସମୟରେ ଛୋଟ ଗଛ ଓ ଅମେରୁଦଣ୍ଡୀଛୋଟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଖାଏ । ଅଣ୍ଡା ଦେବା ଋତୁ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସମୟରେ ଦଳବଦ୍ଧ ହୋଇ ଅନ୍ୟ ବତକମାନଙ୍କ ସ‌ହିତ ରହେ । ଏମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଶିକାରୀ, ପରଜୀବୀ ଓ ରୋଗ ଯୋଗୁ କମିଯାଉଛି । ମାନବର କୃଷି, ଶିକାର ଓ ମାଛଧରା ଯୋଗୁ ସଂଖ୍ୟା ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ଅସୀମିତ ସଂଖ୍ୟା ଯୋଗୁ କିଛି ପ୍ରଭାବ ପଡ଼େନି ଓ ଫରକ ଆସେନି ।

କାର୍ଲ ଲିନେଅସ ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କର ସିସ୍ଟେମା ନାଚୁରି ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହାର ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ଆନାସ ଆକୁଟା ନାମକରଣ କରିଥିଲେ । ଲାଟିନ ଭାଷାରେ ଆନାସ ଅର୍ଥ ବତକ ଓ ଆକୁଟା ଅର୍ଥ ମୁନିଆ; ତେଣୁ ଅଣ୍ଡିରା ବତକର ନାମରେ ପିନଟେଲ ସଂଯୋଗ କରାଯାଇଛି ।[୨] ବିରାଟ ଜେନସ ଡାବଲିଙ୍ଗ ବତକ ଦଳରେ ନର୍ଦର୍ଣ୍ଣ ପିନଟେଲର ନିକଟ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପିନଟେଲମାନଙ୍କ ନାମ ଯଥାକ୍ରମେ ହଳଦିଆ ଥଣ୍ଟ ପିନଟେଲ (‌en:yellow-billed pintail (A. georgica)) ଓ ଇଟନ ପିନଟେଲ (Eaton's pintail (A. eatoni)) ନାମ ନିଆଯାଇ ପାରେ ।

ଇଟନ ପିନଟେଲର ଦୁଇଟି ପ୍ରଜାତି ଅଛି ଯଥା:- କେର୍ଗୁଏଲେନ ଦ୍ୱୀପର (Kerguelen Islands) କେର୍ଗୁଏଲେନ ପିନଟେଲ ଓ କ୍ରୋଜେଟ ଦ୍ୱୀପର (Crozet Islands) କ୍ରୋଜେଟ ପିନଟେଲ ଯାହାକୁ ପୂର୍ବରୁ ନର୍ଦର୍ଣ୍ଣ ପିନଟେଲ ସ‌ହିତ ସମତୁଲ ମନେକରାଯାଉଥିଲା । ଦକ୍ଷିଣ ପିନ‌ଟେଲରେ ଯୌନ ଦ୍ୱିଭିଦତା Sexual dimorphism ଅଳ୍ପ ଦେଖାଯାଏ, ଅଣ୍ଡିର ଓ ମାଈର ଆକୃତି ପ୍ରାୟ ସମାନ ଥାଏ । ଇଟନ ପିନଟେଲକୁ ଅକ ଅଲଗା ପ୍ରଜାତି ମନେକଲେ ଏଡ଼େ ବିରାଟ ସଂଖ୍ୟକ ପ୍ରାଣୀ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର କୌଣସି ଭୌଗଳିକ ଉପ‌ପ୍ରଜାତି ନରହିବା ବିସ୍ମୟକର ।

Northern pintail female wingspan
Northern pintail male in flight
Northern pintail female

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  1. "Anas acuta". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature. 2013. Retrieved 26 November 2013. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
  2. Jobling, James A (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. pp. 31, 46. ISBN 978-1-4081-2501-4.