ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ୱ ମଠ
ଲେଖା ଚାଲିଛି...
ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ୱ ମଠ | |
---|---|
Religion | |
ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ | ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ |
Location | |
ସ୍ଥାନ | ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା |
State | ଓଡ଼ିଶା |
Country | ଭାରତ |
ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ୱ ମଠ ପୁରୀରେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ ଥିବା ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଏକ ମଠ । ମଠଟି ରାମାନୁଜ ସଂପ୍ରଦାୟରେ ଅନ୍ତର୍ଗତ ।[୧] ଏହି ମଠ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରକୁ ଛତ୍ର ଏବଂ ଚାମର ସେବା ଯୋଗାଇଥାଏ ।[୨]
ଅବସ୍ଥିତି ସମ୍ପାଦନା
ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ୱ ମଠ ଏମାର ମଠ ଏବଂ ଲୋକନାଥ ମନ୍ଦିରକୁ ସଂଯୁକ୍ତ କରୁଥିବା ବାରାହୀ ଲେନର ବାମପାର୍ଶ୍ୱରେ ଅବସ୍ଥିତ ।[୩]
ପରିଚାଳନା ସମ୍ପାଦନା
ଉପଲବ୍ଧ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅନୁଯାୟୀ ମଠଟି ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ଶାସନକାଳରେ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନର ମଠାଧୀଶ ଶ୍ରୀନିବାସ ରାମାନୁଜ ଦାସ ହେବା ସତ୍ତ୍ୱେ ମଠଟି ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଅଧିନସ୍ଥ ।[୪] ଅଦ୍ୟାବଧି ଝୁଲଣ ଯାତ୍ରା, ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ, ରାମନବମୀ, ଦୋଳପୂର୍ଣ୍ଣିମା, ବାମନଜନ୍ମ, ଗୁରୁଶ୍ରାଦ୍ଧ ଉତ୍ସବ ଆଦି ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ । ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀଙ୍କର ଗୁରୁ ରାମଦାସ ଏହିଠାରେ ଆସି ବିଶ୍ରାମ ନେଇଥିବାରୁ ମଠଟି ଶ୍ରୀରାମଦାସ ମଠ ଭାବେ ନାମିତ ।[୫][୬]
ସ୍ଥାପତ୍ୟ ସମ୍ପାଦନା
ପ୍ରାୟ ତିନି ଏକର ଜମିରେ ମଠଟି ବିସ୍ତୃତ ।
ବାସଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପାଦନା
ପ୍ରାୟ ଚାଳିଶଟି କୋଠରୀ ମଠରେ ରହିଛି । ସେଥିରୁ ପ୍ରାୟ ତିରିଶଟି ଅବ୍ୟବସ୍ଥିତ ଅଟେ । ମଠର ବାହାର କାନ୍ଥରେ ଅନାବନା ଗଛ ଉଠି ଏହାର କ୍ଷତି କରାଉଛି ।
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ପାଦନା
ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସରଂଚନାଟି ଧୂସର ବାଲିପଥର ଓ ଲାଟେରାଇଟ ପଥରରେ ନିର୍ମିତ । ପ୍ରାଙ୍ଗଣର ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ୱରେ ଜରାଜୀର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥାରେ ଏକ ତୋରଣ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଢାଞ୍ଚା ରହିଛି । ମଠର ଭିତର କାନ୍ଥରେ ଅନେକ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କାହୋଇଛି ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଚାରୋଟି ସ୍ତମ୍ଭ ରହିଛି ଯେଉଁଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ମୂର୍ତ୍ତି ଖୋଦିତ ହୋଇଛି ।
ବିବାଦ ସମ୍ପାଦନା
ଚିତ୍ରାବଳୀ ସମ୍ପାଦନା
ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା
- ↑ http://magazines.odisha.gov.in/Orissareview/jul2005/engpdf/mathas_of_puri.pdf
- ↑ http://magazines.odisha.gov.in/Orissareview/2008/July-2008/engpdf/75_The_Role_of_Mathas.pdf
- ↑ https://puriwaves.nirmalya.in/feature-article/seven-streets-of-shrikhetra-puri
- ↑ http://ignca.nic.in/asi_reports/orpuri017.pdf
- ↑ http://www.shreekhetra.com/matha3.html
- ↑ https://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/118601/12/12_chapter%206.pdf
- ↑ https://indiankanoon.org/doc/194298/