ଜେମ୍ସ ଜଏସ
ଜେମ୍ସ ଜଏସ ବା ଜେମ୍ସ ଅଗସ୍ଟାଇନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ James Augustine[୧] Aloysius Joyce) ଆଲୋଏସିଅସ ଜଏସ (୨ ଫେବ୍ରୁଆରୀ ୧୮୮୨ – ୧୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୪୧) ଏକ ଆଇରିସ (Irish) ଉପନ୍ୟାସକାର, ଛୋଟ ଗଳ୍ପ ଲେଖକ, କବି ଓ ସାହିତ୍ୟ ସମାଲୋଚକ ଥିଲେ । ଆଧୁନିକତାବାଦୀ ଅଣପରମ୍ପରାଗତ (modernist avant-garde) ଭାବ ନେଇ ସେ ଲେଖୁଥିଲେ ଓ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଓ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଲେଖକ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଲିଖିତ ଉଲିସେସ (୧୯୨୨) (Ulysses) ଏକ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ କାମ ଥିଲା ଯାହା ହୋମରଙ୍କ (Homer) ଲିଖିତ ଓଡିସି ଲେଖା ସହିତ ସମାନ୍ତରାଳ ବିବିଧତାପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଟାଇଲରେ ବିଖ୍ୟାତ ସ୍ଟ୍ରିମ ଅଫ କନସସ୍ନେସ (stream of consciousness) ଲେଖାହୋଇଥିଲା ଓ ସେଥି ପାଇଁ ସେ ବିଖ୍ୟାତ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଖ୍ୟାତ ଛୋଟ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ମଧ୍ୟରେ ଡବ୍ଲିନରସ (Dubliners) (୧୯୧୪), ଉପନ୍ୟାସ ମଧ୍ୟରେ ଏ ପୋର୍ଟ୍ରେଟ ଅଫ ଦି ଆର୍ଟିଷ୍ଟ ଆଜ ଏ ୟଙ୍ଗ ମ୍ୟାନ (A Portrait of the Artist as a Young Man) (୧୯୧୬) ଓ ଫିନେଗାନସ ୱେକ Finnegans Wake (୧୯୩୯) ଅନନ୍ୟ ଥିଲା । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ତିନୋଟି କବିତା ପୁସ୍ତକ, ଗୋଟିଏ ନାଟକ ଲେଖିଥିଲେ: ଚିଠିପତ୍ର ଛପେଇଥିଲେ ଓ ସାମ୍ବାଦିକ କାମ କେତେବେଳେ କେମିତି କରୁଥିଲେ ।
James Joyce | |
|---|---|
 Joyce in Zürich, c. 1918 | |
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | ୨ ଫେବୃଆରୀ ୧୮୮୨ Rathgar, Dublin, Ireland |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୪୧ (ବୟସ ୫୮) Zürich, Switzerland |
| ସମାଧି ସ୍ଥଳ | Fluntern Cemetery, Zürich |
| ବୃତ୍ତି | Novelist |
| ଭାଷା | English |
| ବାସସ୍ଥଳୀ | Trieste, Paris, Zürich |
| ଜାତୀୟତା | Irish |
| ନାଗରିକତା | British |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | University College Dublin |
| ସମୟ | 1914–1939 |
| ଶୈଳୀ | Novels, Short stories, Poetry |
| ସାହିତ୍ୟର ଆନ୍ଦୋଳନ | Modernism |
| ସାହିତ୍ୟ କୃତି | Dubliners Ulysses A Portrait of the Artist as a Young Man Finnegans Wake |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ | 1904–1940 |
| ଜୀବନସାଥୀ | Nora Barnacle (1931–his death) |
| ସନ୍ତାନ | Lucia, Giorgio |
| ଦସ୍ତଖତ |  |
ଡବ୍ଲିନର ଏକ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାରରେ ଜଏସ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଦୀପ୍ତିମାନ ଛାତ୍ର ସ୍ୱଳ୍ପ କାଳ ପାଇଁ ଖୀରସ୍ଥାନ ଭାଇ-ପରିଚାଳିତ ଓ କୋନେଲ ସ୍କୁଲରେ ପଢ଼ିଥିଲେ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କ୍ଲଙ୍ଗୋୱେସ ଉଡ କଲେଜ (Clongowes) ଓ ବେଲଭେଡେରେ (Belvedere) କଲେଜରେ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ତାଙ୍କର ପିତାଙ୍କର ଅର୍ଥନୈତିକ ଅବସ୍ଥା ଅତି ଅବ୍ୟବସ୍ଥାତ୍ମକ ଥିଲେ ସତ୍ତ୍ୱେ ସେ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିପାରିଥିଲେ । ତା'ପରେ ସେ ଯୁନିଭରସିଟି କଲେଜ ଡବ୍ଲିନରେ (University College Dublin) ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିଲେ ।
ସନ ୧୯୦୪ରେ ପ୍ରାକ ବିଂଶ ବୟସରେ ସେ ତାଙ୍କ ସାଥୀ (ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ପତ୍ନୀ ନୋରା ବାର୍ଣ୍ଣାକ୍ଲ) ସହିତ କଣ୍ଟିନେଣ୍ଟାଲ ୟୁରୋପକୁ ଦେଶାନ୍ତର ହୋଇ ଚାଲିଗଲେ । ସେ ସେଠାରେ ଟ୍ରିଏସ୍ଟ (Trieste), ପ୍ୟାରିସ୍ ଓ ଜୁରିକରେ ବାସ କରିଥିଲେ । ଯୁବାବସ୍ଥରେ ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ବିଦେଶରେ କଟିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଜଏସଙ୍କର କାହାଣୀ ଡବ୍ଲିନ ସହରରେ କେନ୍ଦ୍ରିଭୁତ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ଚରିତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ତାଙ୍କ ସମୟର ପରିବାରର ସଦସ୍ୟ, ଶତ୍ରୁ ଓ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କ ସହିତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଥିଲା । ସହରର ଗଳିକନ୍ଦିରେ ଉଲିସେସ କାହାଣୀ ସ୍ପଷ୍ଟ ନଜର ଆସୁଥିଲା । ଉଲିସେସର ପ୍ରକାଶନ ପରେ ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଡବ୍ଲିନ ଉପରେ ସେ ତନ୍ମୟ ରହିବାର କାରଣ, "ମୋ ମତରେ ମୁଁ ଡବ୍ଲିନର ହୃଦୟକୁ ଯାଇପାରିଲେ ସାରା ପୃଥିବୀରେ ପହଞ୍ଚି ପାରିବି" । [୨]
ପ୍ରାକ୍ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନା
ସନ ୨ ଫେବ୍ରୁଆରୀ ୧୮୮୨ରେ ୪୧ ବ୍ରାଇଟନ ସ୍କୋୟାର, ରାଥଗର, ଡବଲିନ, ଆୟାର୍ଲ୍ୟାଣ୍ଡ ସହରରେ ଜଏସ୍ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ [୩] ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଜନ ସ୍ଟାନିସଲସ ଜଏସ ଓ ତାଙ୍କ ମାତାଙ୍କ ନାମ ମେରୀ ଜଣେ ମଇ ମରେ ଥିଲା । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କର ୧୨ଟି ସନ୍ତାନ ମଧ୍ୟରୁ ୨ଟି ଟାଇଫଏଡ ରୋଗରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ ଓ ଅବଶିଷ୍ଟ ୧୦ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ କ୍ୟାଥିଲିକ ଚର୍ଚ୍ଚର ନିୟମ ଅନୁସାରେ ପାର୍ଶ୍ୱବର୍ତ୍ତୀ ସେଣ୍ଟ ଜୋସେଫ ଚର୍ଚ୍ଚରେ ୫ ଫେବ୍ରୁଆରୀ ୧୮୮୨ ତାରିଖ ଦିନ ରେଭ। ଜନ ଓ ମୁଲୟେଙ୍କଦ୍ୱାରା ବାପଟାଇଜ କରାଯାଇ ଥିଲା ।
ସାହିତ୍ୟ କୃତି
ସମ୍ପାଦନାଗଦ୍ୟ
ସମ୍ପାଦନା- ଡବ୍ଲିନରସ (Dubliners) (ଛୋଟ ଗଳ୍ପ ସଂଗ୍ରହ ୧୯୧୪)
- ଏ ପୋର୍ଟ୍ରେଟ ଅଫ ଦି ଆର୍ଟିଷ୍ଟ ଆଜ ଏ ୟଙ୍ଗ ମ୍ୟାନ (A Portrait of the Artist as a Young Man) (ଉପନ୍ୟାସ, ୧୯୧୬)
- ଉଲିସେସ (Ulysses) (ଉପନ୍ୟାସ, ୧୯୨୨)
- ଫିନେଗାନସ ୱେକ (Finnegans Wake) (୧୯୩୯, ପୁନର୍ବାର ୨୦୧୨)
କବିତା ସଂଗ୍ରହ
ସମ୍ପାଦନା- ଚ୍ୟାମ୍ବର ମ୍ୟୁଜିକ (Chamber Music), ଚାର୍ଲସ୍ ଏଲକିନ ମାଥିଉ (Elkin Mathews, 1907)
- ଗିଆକୋମୋ ଜଏସ (Giacomo Joyce) (ଲିଖିତ ୧୯୦୭, ପ୍ରକାଶିତ୧୯୬୮)
- Pomes Penyeach (poems, Shakespeare and Company, 1927)
- Collected Poems (poems, Black Sun Press, 1936, which includes Chamber Music, Pomes Penyeach and other previously published works)
Play
ସମ୍ପାଦନା- Exiles (play, 1918)
Posthumous publications and drafts
ସମ୍ପାଦନାFiction
- Stephen Hero (precursor to A Portrait; written 1904–06, published 1944)
- The Cat and the Devil (London: Faber and Faber, 1965)
- The Cats of Copenhagen (Ithys Press, 2012)
- Finn's Hotel (Ithys Press, 2013)
Non-Fiction
- The Critical Writings of James Joyce (Eds. Ellsworth Mason and Richard Ellmann, 1959)
- Letters of James Joyce Vol. 1 (Ed. Stuart Gilbert, 1957)
- Letters of James Joyce Vol. 2 (Ed. Richard Ellmann, 1966)
- Letters of James Joyce Vol. 3 (Ed. Richard Ellmann, 1966)
- Selected Letters of James Joyce (Ed. Richard Ellmann, 1975)
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ The second name was mistakenly registered as "Augusta". Joyce was named and baptised James Augustine Joyce, for his paternal grandfather, Costello (1992) p. 53, and the Birth and Baptismal Certificate re-issued in 2004 and reproduced above in this article shows "Augustine". Ellman says: "The second child, James Augusta (as the birth was incorrectly registered) ...". Ellmann (1982) p. 21.
- ↑ Ellman, p. 505, citing Power, From an Old Waterford House (London, n.d.), pp. 63–64
- ↑ Bol, Rosita. "What does Joyce mean to you?". The Irish Times. Retrieved 17 December 2018.