ଖୋରଠା ଭାଷା
ଖୋରଠା (କୋରଠା କିମ୍ବା ଖୋଟ୍ଟା ଭାବରେ ରୋମାନାଇଜ୍ ହୋଇଛି କିମ୍ବା ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ପୂର୍ବ ମଗହି[୪] ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି) ହେଉଛି ଏକ ଭାଷାର ବିବିଧତା (ଯାହାକୁ ମଗହି ଭାଷାର ଏକ ଉପଭାଷା ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଛି) । ଏହି ଭାଷା ମୁଖ୍ୟତଃ ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡରେ କଥିତ । ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନୋଟି ବିଭାଗର ୧୬ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ଯଥା: ଉତ୍ତର ଛୋଟନାଗପୁର, ପଲାମୁ ବିଭାଗ ଏବଂ ସନ୍ଥାଳ ପରଗାନା । ଖୋରଠା ସଦାନମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏକ ମାତୃଭାଷା ଭାବରେ କଥିତ ଏବଂ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଯୋଗାଯୋଗ ସମ୍ପର୍କିତ ଭାଷା ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।[୫] ଏହା ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ଭାଷା ଅଟେ ।[୬][୭][୮]
| ଖୋରଠା | |
|---|---|
| ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳ ମଗହି | |
| खोरठा | |
 ଦେବନାଗରୀ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା "ଖୋରଠା" ଶବ୍ଦ | |
| Native to | ଭାରତ |
| ଅଞ୍ଚଳ | ଉତ୍ତର ଛୋଟନାଗପୁର ଏବଂ ସନ୍ଥାଳ ପରଗାନା, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ |
ମାତୃଭାଷୀ | [୧][୨](ଅଧିକ ବକ୍ତାମାନେ ହିନ୍ଦୀ ଅଧୀନରେ ଗଣତି ।) |
ଇଣ୍ଡୋ-ୟୁରୋପୀୟ
| |
| ଦେବନାଗରୀ | |
| ଆଧିକାରିକ ସ୍ଥିତି | |
କେଉଁଠି ରାଜଭାଷା: |  ଭାରତ
|
| ଭାଷା କୋଡ୍ | |
| ISO ୬୩୯-୩ | – |
 Distribution of Khortha language | |
ଭୌଗଳିକ ବଣ୍ଟନ
ସମ୍ପାଦନା
Distribution of Khortha language in the state of India[୯]
ଖୋରଠା ଭାଷା ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଉତ୍ତର ଛୋଟନାଗପୁର ବିଭାଗ ଏବଂ ସନ୍ଥାଳ ପରଗାନା ବିଭାଗରେ କଥିତ ହୋଇଥାଏ । ବିହାର ଜିଲ୍ଲାର ସେଥିରେ ଔରଙ୍ଗାବାଦ ଏବଂ ଗୟାରେ ଖୋରଠା ଭାଷା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।[୧୦]
ବର୍ଗୀକରଣ
ସମ୍ପାଦନାଜର୍ଜ ଗ୍ରୀଏର୍ସନ ଖୋରଠାକୁ ନିଜର ଭାଷା ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ମଗହି ଭାଷାର ଏକ ଉପଭାଷା ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ତଥାପି, ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଖୋରଠା ମଗହି ଭାଷା ଅପେକ୍ଷା ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଅନ୍ୟ ବିହାରୀ ଭାଷା (ଯାହାକୁ ସଦାନୀ ଭାଷା କୁହାଯାଏ) ସହିତ ପାଖାପାଖି ସମାନ ରହିଥାଏ ।[୧୧]
ନମୁନା ବାକ୍ୟାଂଶ
ସମ୍ପାଦନା| ଇଂରାଜୀ | ଖୋରଠା | ଖୋରଠା (ଦେବନାଗରୀ) |
|---|---|---|
| Ramu felt shy. | Ramuke laj lagi gele. | ରାମୁକେ ଲାଜ ଲଗି ଗେଲେ । |
| Amit has courage. | Amit-ke sãhas he. | ଅମିତ କେ ସାହସ ହେ । |
| I feel shy | Hammar laj laga | ହମ୍ମର ଲାଜ ଲଗା । |
| Give the horse the feed. | Ghora-ke khabe-ke de. | ଘୋଡ଼ା କେ ଖାବେକେ ଦେ । |
| The child did not hit his sister. | Baccha-ta appan bahin-ke nai mar-k-o. | ବଚ୍ଚାଟା ଅପ୍ପନ ବହିନକେ ନଇ ମାରକୋ । |
| Ram’s sister wedding is tomorrow. | Kalkhin ram-ke bahin-ke biha hau. | କଳଖିନ ରାମକେ ବହିନକେ ବିହା ହଉ । |
| The boy ate a banana. | Chhourata ekta kela khalelko. | ଛୌରଟା ଏକଟା କେଲା ଖାଲେଲକୋ । |
| Buy twenty five rupees’ sugar. | Pacchis taka-ke chini kini-an | ପଚିଶ ଟାକାକେ ଚିନି କିନିଅନ । |
| Ajay wrote a letter to his mother yesterday. | Ajay kalkhin appan ma-ke chitthi likk-o. | ଅଜୟ କଲଖିନ ଅପ୍ପନ ମାକେ ଚିଠି ଲିକ୍କୋ । |
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "Statement 1: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues - 2011". www.censusindia.gov.in. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 2018-07-07.
- ↑ "Magahi". ethnologue.
- ↑ "Jharkhand gives second language status to Magahi, Angika, Bhojpuri and Maithili". Avenue Mail (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2018-03-21. Archived from the original on 2019-03-28. Retrieved 2020-05-27.
- ↑ "LSI Vol-5 part-2". dsal. p. 145.
Eastern Magahi
- ↑ Atul Aman, Niladri Sekhar Dash, Jayashree Chakraborty (January 2020). "DESIGNING A LINGUISTIC PROFILE OF KHORTHA: A LESS RESOURCED LANGUAGE SPOKEN IN THE STATE OF JHARKHAND, INDIA". ResearchGate. Retrieved 11 August 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Pattanayak, Binay. Language Diversity in Jharkhand (in ଇଂରାଜୀ).
- ↑ "Magahi". Ethnologue (in ଇଂରାଜୀ). 2014-01-17. Retrieved 2022-08-14.
- ↑ "Khortha a Dying Language and Urgency to Retain its Pure Variety". ResearchGate.
- ↑ "C-16: Population by Mother tongue". censusindia.gov.in. Archived from the original on 4 June 2022. Retrieved 4 June 2022.
- ↑ Shekhar Dash, Niladri. "Language Attitude of Khortha Speakers in Giridih: A Survey Report". Linguistic Research Unit, Indian Statistical Institute, Kolkata.
- ↑ Paudyal, Netra P.; Peterson, John (2020-09-01). "How one language became four: the impact of different contact-scenarios between "Sadani" and the tribal languages of Jharkhand". Journal of South Asian Languages and Linguistics (in ଇଂରାଜୀ). 7 (2): 275–306. doi:10.1515/jsall-2021-2028. ISSN 2196-078X.