କାଦର ଖାନ

କାଦର ଖାଁ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ହିନ୍ଦୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅଭିନେତା, ହାସ୍ୟାଭିନେତା ତଥା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସ୍କ୍ରିପ୍ଟ ଓ ଡାଇଲାଗ ଲେଖକ । ସେ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଓ ମଞ୍ଚ ନାଟକ ଲେଖକ । ସେ ୧୯୭୩ରୁ ୨୦୧୭ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରି ପ୍ରଶଂସିତ । ୧୯୭୩  ମସିହାରେ  ଜଣେ ଓକିଲ ଭୂମିକାରେ ନିଜର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅଭିନୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା କାଦର ମୁମ୍ବାଇ ୟୁସୁଫ କଲେଜରେ ଶିକ୍ଷିତ । ସେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜଗତକୁ ଆସିବା ଆଗରୁ ସିଭିଲ ଇଂଜିନିଯରିଂରେ ପ୍ରଫେସର ହିସାବରେ କାମ କରୁଥିଲେ । ୨୦୧୮ ମସିହା ୩୧ ଡିସେମ୍ବରରେ ସେ ଇହଧାମ ପରିତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

କାଦର ଖାନ

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ଓ ଶିକ୍ଷା 

କାଦର ଖାଁଙ୍କ ଜନ୍ମ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର କାବୁଲଠାରେ ହେଇଥିଲା । ତାଙ୍କର ୩ ଜଣ ଭାଇ ମଧ୍ୟ ରହିଛନ୍ତି । ସେ ପାଶତୁନ ସଂପ୍ରଦାୟର ମୁସଲିମ । ସେ ମୁମ୍ବାଇ ଆସି ସେଠାରେ ହିଁ ତାଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ୟୁସୁଫ କଲେଜରେ ପଥ ପଢ଼ିବା ପରେ ସେ Institute of engineering ( MEII)ରେ ସେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଇଙ୍ଗିନିରିଙ୍ଗ କରିଥିଲେ । 1970ରୁ 75 ଯାଏ ସେ ପ୍ରଫେସର ହିସାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କଳା ପରେ ଅଭିନୟର ମୋହ ଛାଡି ନପାରି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜଗତରେ ପଦାର୍ପଣ କରିଥିଲେ । 

କଲେଜ ଜୀବନରୁ ହିଁ ତାଙ୍କର ବହୁମୂଖୀ ଅଭିନୟ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ଦେଇଥିଲେ । କଲେଜର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିବସ ଉତ୍ସବରେ ମହାନ ଅଭିନେତା ଦିଲୀପ କୁମାରଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ସେ ମଞ୍ଚଷ୍ଠ ନାଟକରେ ତାଙ୍କର ଅଭିନୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଦିଲୀପ କୁମାରଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା । ଦିଲୀପ କୁମାର ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରଯୋଜିତ ଦୁଇଟି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର 'ବୈରାଗ'ଓ ' ସାଗିନା ମାହାତୋ 'ରେ ଅଭିନୟ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଚୁକ୍ତି ବଦ୍ଧ କରିଥିଲେ । 

କାଦର ମୁମ୍ବାଇ ସହରରେ ବସ ବାସ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ପରିବାର ନେଦର୍ଲାଣ୍ଡ ତଥା କାନାଡାରେ ରହନ୍ତି । ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ସର୍ଫରାଜ ଖାନ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅଭିନେତା । 

ଅଭିନୟ 

କାଦର ୩୦୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ କରିବା ସହ 250ଟି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଡାଇଲଗ ଲେଖିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଲିଖିତ ଡାଇଲଗ ଖୁବ ଜନପ୍ରିୟ ହେଇଥାଏ । ସେ ପ୍ରାୟ ସବୁ ଅଗଧାଡିର ମୁଖ୍ୟ ଅଭିନେତା , ଯଥା ଅମିତାଭ ବଚ୍ଚନ , ଜିତେନ୍ଦ୍ର , ଗୋବିନ୍ଦାଙ୍କ ସହ ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି । ସବୁ ପ୍ରକାର ଚରିତ୍ରରେ ଖୁବ ନିଖୁଣ ଭାବେ ଅଭିନୟ କରିବା ତାଙ୍କର ବିଶେଷତ୍ୱ । ଖଳ ଅଭିନେତା ଥୁ ଆରମ୍ଭ କରି ହାସ୍ୟାଭିନେତା ତଥା ଭାଇ , ବାପା , ସବୁ ପ୍ରକାର ଅଭିନୟରେ ତାଙ୍କର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିଛନ୍ତି ।  

ଟିଭି ସିରିୟାଲରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ବିଡିଓ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ଓ ଲୋକଙ୍କଦ୍ୱାରା ବହୁଳ ଆଦୃତ । 

ଡାଇଲଗ ଓ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟ ରଚନା 

କାଦର ଖଁ ' ଗଙ୍ଗା ଯମୁନା, ସରସ୍ୱତୀ  ' ,'ସରାବୀ' , 'କୁଲି ', 'ଲବରିସ ' ପରି ସଫଳ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପାଇଁ ଡାଇଲାଗ ଲେଖିଥିଲେ । 

ପୁରସ୍କାର 

• 2013 :ସାହିତ୍ୟ ଶିରୋମଣି ପୁରସ୍କାର 

• 1982 : ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଫେୟାର ପୁରସ୍କାର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଡାଇଲାଗ ପାଇଁ 
• 1991 : ଶ୍ରେଷ୍ଠ କାମେଡ଼ିଆନ ପୁରସ୍କାର 
• 1993 ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଫେୟାର ପୁରସ୍କାର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଡାଇଲାଗ:
• :୨୦୦୪ : ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସହ ଅଭିନେତା ପୁରସ୍କାର 

ମନୋନୀତ ପୁରସ୍କାର 

• 1984: Filmfare Best Comedian Award for Himmatwala
• 1986: Filmfare Best Comedian Award for Aaj Ka Daur
• 1990: Filmfare Best Comedian Award for Sikka
• 1992: Filmfare Best Comedian Award for Hum
• 1994: Filmfare Best Comedian Award for Aankhen
• 1995: Filmfare Best Comedian Award for Main Khiladi Tu Anari
• 1996: Filmfare Best Comedian Award for Coolie No. 1
• 1997: Filmfare Best Comedian Award for Saajan Chale Sasural
• 1999: Filmfare Best Comedian Award for Dulhe Raja

Khan was recognized by the AFMI (American Federation of Muslims from India) for his achievement and service to the Muslim community in India.

Work

ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଅଭିନେତା ଭାବେ

Movie	Year	Role
Hera Pheri 3	2017
Hogaya Dimaag Ka Dahi	2015
Ungli	2014	Sunil
Lateef	2014
Dil Bhi Khaali Jeb Bhi Khaali	2014	Police Officer
Kill Dil	2014
Zila Kannauj	2014
In your arms	2013
Gang of Gardulle	2013
Mr. Money	2013
Deewana Main Deewana	2012
Don't Worry	2009
Mehbooba	2008	Lawyer
Deshdrohi	2008	Abdul - Fruit vendor
Jahan Jaaeyega Hamen Paaeyega	2007	Kiran's dad
Undertrial	2007	Advocate Ravi Vishnoi
Umar	2006	Iqbal Khan
Jigyaasa	2006	Nand Kishore - Nanduji
Family: Ties of Blood	2006	Kalim Khan
Koi Mere Dil Mein Hai	2005	Vikram Malhotra
Khullam Khulla Pyaar Karen	2005	Goverdhan
Lucky: No Time for Love	2005	Doctor
Dhadkanein	2005
Mujhse Shaadi Karogi	2004	Mr. Duggal
Bazaar: Market of Love, Lust and Desire	2004
Suno Sasurjee	2004	Raj K. Saxena
Kaun Hai Jo Sapno Mein Aaya	2004	Kuldeep Khanna
Fun2shh... Dudes in the 10th Century	2003	Bhaleram/Goatherd
Parwana	2003	Ismailbhai Muskurahat
Basti	2003	Commentator
Chalo Ishq Ladaaye	2002	Kokibhai
Jeena Sirf Merre Liye	2002	Mahendra Malhotra
Waah! Tera Kya Kehna	2002	Murari
Akhiyon Se Goli Maare	2002	Akhendra "Topichand" Bhangare
Yeh Hai Jalwa	2002	Purshottam Mittal
Badhaai Ho Badhaai	2002	Ghuman Singh Rathod
Haan Maine Bhi Pyaar Kiya	2002	Babban Miyan
Sindoor Ki Saugandh	2002	Majid Shola/Inspector Asli Tandoor Khan
Dial 100	2001	Kamal Bihari
Galiyon Ka Badshah	2001
Ittefaq	2001	Seth. Gujjumal Hiranandani
Tera Jadoo Chal Gayaa	2000	Mr. Oberoi (Boss)
Dhadkan	2000	Special Appearance in song 'Dulhe Ka Sehra'
Kunwara	2000	Vishwanath Pratap Singh
Joru Ka Ghulam	2000	Dyaneshwarprasad Pitamber
Dulhan Hum Le Jayenge	2000	Mr. Oberoi (special appearance)
Billa No. 786	2000
Krodh	2000	Balwant
Jaanwar	1999	Singer on Square at Temple
Hindustan Ki Kasam	1999	Dr. Dastoor
Haseena Maan Jaayegi	1999	Amirchand
Rajaji	1999	Shivnath
Sooryavansham	1999	Major Ranjit Singh
Anari No. 1	1999	K.K.
Aa Ab Laut Chalen	1999	Sader
Nyaydaata	1999	Yaadram
Sirf Tum	1999	Phone booth operator
Kudrat	1998	Vijay's grandpa
Hero Hindustani	1998	Topi
Bade Miyan Chote Miyan	1998	(uncredited) Waiter/Kadar Bhai
Dulhe Raja	1998	K.K. Singhania
Gharwali Baharwali	1998	Hiralal Verma
Aunty No. 1	1998	Rai Bahadur Behl
Jaane Jigar	1998	Ghanshyam
Mere Do Anmol Ratan	1998	Major Bhagawat Singh
Phool Bane Patthar	1998	Choudhry Bhavani Singh/Dadhu
Tirchhi Topiwale	1998	Sanam's dad
Mr. & Mrs. Khiladi	1997	Badri Prasad
Deewana Mastana	1997	Marriage Registrar
Ek Phool Teen Kante	1997
Hero No. 1	1997	Dhanraj Malhotra
Judaai	1997	Kaajal's Father
Banarasi Babu	1997	Chaubey
Bhai	1997	Inspector Lalit Kapoor
Bhoot Bhungla	1997	Khan Baba
Daadagiri	1997	Dinanath
Hamesha	1997	Raju's chacha
Judwaa	1997	Sharma
Naseeb	1997	Master Chaban
Sanam	1997	Khan Bahadur
Shapath	1997	Chaurasia
Chhote Sarkar	1996	Commissioner Jagmohan
Sapoot	1996	Singhania
Rangbaaz	1996
Maahir	1996	Jailor
Aatank	1996	D'Costa
Bhishma	1996	Jaunpuri
Ek Tha Raja	1996	(as Kadar Khan) Lalchand Dogra
Saajan Chale Sasural	1996	Khurana (Divya's father)
Diya Aur Toofan	1995	Gyaneshwar
Yaraana	1995	(as Kadar Khan) Rai Saheb
Veer	1995	Agarwal/Advocate Vishwanath
Hulchul	1995	Chachaji
Coolie No. 1	1995	Choudhry Hoshiarchand Shikarpuri Bakulwala
Taaqat	1995	(as Kadar Khan) Master Dinanath
Anokha Andaaz	1995
Taqdeerwala	1995	(as Kadar Khan) Yamraaj
The Don	1995	Chaprasi Rajaram/Principal Amarnath/Prof. Raghav
Maidan-E-Jung	1995	Maganlal
Jallaad	1995	K.K.
Oh Darling Yeh Hai India	1995	Bidder
Surakshaa	1995	Manager
Vartmaan	1995
Mr. Azaad	1994	(as Kadar Khan) Hiravat Mishra
Ghar Ki Izzat	1994	Ram
Aulaad	1994	Inspector Shamsher Singh (Raja's real dad)
Main Khiladi Tu Anari	1994	(as Kadar Khan) DCP/Constable Ramlal
Aag	1994	Tolaram
Chahne Waale	1994	Shyamlal
Pehla Pehla Pyar	1994	Dharam Pal/Streetside Vendor/Grocer/Nawab/Head Gypsy
Saajan Ka Ghar	1994	Uncle
Prem Shakti	1994	Romeo
Gunehgaar	1994	J.K. Singhania
Raja Babu	1994	(as Kadar Khan) Kishan Singh
Aatish: Feel the Fire	1994	(as Kadar Khan) Kadar bhai
Andaz	1994	Principal
Chhoti Bahoo	1994	Durga's husband
Eena Meena Deeka	1994	Dabba
Insaaf Apne Lahoo Se	1994	Hardwarilal
Khuddar	1994	Kanhaiyalal
Mohabbat Ki Arzoo	1994	Dr. Anand
Shatranj	1993	Dharamraj D. Verma
Aakhri Chetawani	1993
Dhanwaan	1993	Jagmohan Chopra
Reyasat	1993	Nagraj
Karobaar	1993	Seth Din Dayal
Dhokebaaz	1993	Dharampal (Ravi's evil uncle)
Zakhmi	1993	Michael Braganza
Lahoo	1993	Jagmohan
Aulad Ke Dushman	1993	Ahuja (College Vice-Principal)
Dil Tera Aashiq	1993	Naseeb Kumar
Hum Hain Kamaal Ke	1993	Pitamber
Zaalim	1993	J.K. Verma/Footpathia Fakir
Dil Hai Betaab	1993	Parshuram
Rang	1993	Madhav Singh
Kayda Kanoon	1993	Mirza Lucknowi
Aankhen	1993	Hasmukh Rai
Aashik Aawara	1993	Jaggu
Badi Bahen	1993	Ram
Angaar	1993	Buddhiram
Dosti Ki Saugandh	1993
Gurudev	1993	(as Kadar Khan) Inspector Khan
Jeevan Ki Shatranj	1993	Havaldar No.100
Meharbaan	1993
Zakhmo Ka Hisaab	1993	Gyani
Angaar	1992	Jagangir Khan
Humshakal	1992	Devi Dutt
Bol Radha Bol	1992	Jugnu
Ganga Bani Shola	1992
Honeymoon	1992	Seth. Dhaniram
Tyagi	1992	Choudhry Gangaprasad Dayal
Basanti Tangewali	1992
Parasmani	1992	Daku Ibrahim Khan/Baba Malang
Suryavanshi	1992	Baba
Mera Dil Tere Liye	1992	Principal Sinha
Daulat Ki Jung	1992	K.K. Topji/Sher Khan
Dil Hi To Hai	1992	Thakur Karan Singh
Insaaf Ki Devi	1992	Advocate Kanoonilal
Maa	1992	Ravi Kant
Nagin Aur Lootere	1992	Thief
Umar 55 Ki Dil Bachpan Ka	1992	Dhaniram / Maniram
Vansh	1992	Hawaldar Imaandaar
Saajan	1991	Rajiv Verma
Indrajeet	1991	Minister (Mantri) Sadachari
Swarg Yahan Narak Yahan	1991	Jagatram
Nachnewala Gaanewale	1991
Do Matwale	1991	Gorakh Nath
Karz Chukana Hai	1991	Atmaram
Khoon Ka Karz	1991	Champaklal/Hitler Champaklal/Ravana Champaklal
Hum	1991	General Rana Pratap Singh/Chittor
Baap Numbri Beta Dus Numbri	1990	Raman
Ghar Ho To Aisa	1990	Bajrangi
Pyar Ka Devta	1990	Pritam
Jaisi Karni Waisi Bharnii	1989	Gangaram Verma
Biwi Ho To Aisi	1988	Kailash Bhandari
Ganga Tere Desh Mein	1988	Zaalim Singh
Muddat	1986	Thakur Gajendra Singh
Insaaf Ki Awaaz	1986	Politician Chaurangilal Domukhia
Mera Jawab	1985	Inspector Ajay
Pataal Bhairavi	1985	Mantrik
Karate	1983
Coolie	1983	Zafar Khan
Naseeb	1981
Shama	1981	Dinoo Munshi
Kaalia	1981)	Shamu
Lawaaris	1981	fakir / darvesh / baba
Qurbani	1980	Joe
Jyoti Bane Jwala	1980	Dharamdas
Lootmaar	1980
Do Aur Do Paanch	1980	Uncle/Jagdish
Suhaag	1979	Jaggi
Mr. Natwarlal	1979	Mukhiya/Baba
Muqaddar Ka Sikandar	1978	Fakir Darvesh, Baba
Parvarish	1977	Supremo
Mukti	1977	Hussain (Dialogues too)
Khoon Pasina	1977	(Thakur) Zalim Singh
Adalat	1976	Inspector Khan
Bairaag	1976	Superintendent of Police
Benaam	1974	Voice On Telephone (Voice)
Daag	1973	Prosecuting Attorney

Writer

• Aunty No. 1 (1998)
• Bhai (1997)
• Diya Aur Toofan (1995)
• Honeymoon (1992)
• Singhasan (1986)
• Hoshiyar (1985)
• Kaamyab (1984)
• Coolie (1983)
• Yaarana (1981)
• Benaam (1974)

ଟିଭି ଅଭିନୟ 

• ହାସନା ମତ୍
• ମିଷ୍ଟର ଧନଶୁଖ 
• ହି , ପଡୋଶୀ ॥ କୌନ ହେ  ଦୋଷୀ ?
• ମୁଭର ଆଣ୍ଡ ଶେକର

ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ 

• ଶମା (1981) 

External links

• ଇଣ୍ଟରନେଟ ମୁଭି ଡାଟାବେସରେ Kader KhanInternet Movie Database
• An interview with Kader Khan
• Kader Khan made Honorary Citizen of Houston