ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର

ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ପୃଥିବୀର ନିକଟତମ କକ୍ଷପଥରେ ଥିବା ବାସଯୋଗ୍ୟ ଏକ କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ ବା ମହାକାଶ ଯାନ। ପୃଥିବୀ କକ୍ଷପଥରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ବୃହତ୍ତମ ଅଟେ। ପୃଥିବୀର ନିକଟତମ କକ୍ଷପଥରେ ଥିବାରୁ ଏହା ପ୍ରାୟତଃ ପୃଥିବୀପୃଷ୍ଠରୁ ଖାଲି ଆଖିରେ ଦେଖାଯାଇଥାଏ। ଏହି ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା,ରୁଷିଆ,ଜାପାନ,ୟୁରୋପ ଓ କାନାଡାର ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କର ଏକ ମିଳିତ ଉଦ୍ୟମ।

ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର

୨୩ ମଈ ୨୦୧୦ରେ ମହାକାଶ ଯାନ ଆଟଲାଣ୍ଟିସ ନିଜର ମିସନ ସାରି ଫେରୁଥିବା ସମୟରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରର ଉଠାଇଥିବା ଫଟୋଚିତ୍ର।
Station statistics
COSPAR ID	1998-067A
Call sign	Alpha, Station
Crew	Fully crewed: 6 Currently aboard: 3 (Expedition 46)
Launch	20 November 1998
Launch pad	Baikonur 1/5 and 81/23 Kennedy LC-39
Mass	Appx. ୪୧୯,୪୫୫ kg (୯୨୪,୭୪୦ lb)
Length	୭୨.୮ m (୨୩୯ ft)
Width	୧୦୮.୫ m (୩୫୬ ft)
Height	c. 20 m (c. 66 ft) nadir–zenith, arrays forward–aft (27 November 2009)
Pressurised volume	୯୧୬ m୩ (୩୨,୩୦୦ cu ft) (3 November 2014)
Atmospheric pressure	101.3 kPa (29.91 inHg, 1 atm)
Perigee	୪୦୯ କି.ମି. (୨୫୪ mi)
Apogee	୪୧୬ କି.ମି. (୨୫୮ mi) AMSL
Orbital inclination	51.65
Average speed	୭.୬୬ କିଲୋମିଟର per second (୨୭,୬୦୦ କି.ମି./h; ୧୭,୧୦୦ mph)
Orbital period	92.69 minutes
Orbit epoch	25 January 2015
Days in orbit	7641 (୨୨ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୧୯)
Days occupied	6928 (୨୨ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୧୯)
Number of orbits	95912
Orbital decay	2 km/month
Statistics as of 9 March 2011 (unless noted otherwise)
References:
Configuration
Station elements as of ଜୁନ 2017 (exploded view)

ଇତିହାସ

୧୮୬୯ ମସିହାରେ ଜଣେ ଆମେରିକୀୟ ଉପନ୍ୟାସିକଙ୍କ କାହାଣୀରେ ହିଁ ପ୍ରଥମେ ମନୁଷ୍ୟବାସୀ ଏକ ମହାକାଶ ଉପଗ୍ରହ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି । ପୃଥିବୀପୃଷ୍ଠରୁ ଚନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ମଙ୍ଗଳକୁ ଯାତ୍ରା କରିବା ପାଇଁ ମହାକାଶରେ ଚକ୍ର-ସଦୃଶ ଏକ କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହର ଆବଶ୍ୟକତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କହିବାକୁ ଯାଇ ୧୯୨୩ ମସିହାରେ ରୋମାନର ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନୀ ପ୍ରଥମେ "space station" (ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର) ଶବ୍ଦର ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ।୧୯୫୨ ମସିହାରେ ୱେର୍ନର ଭନ ବ୍ରୁଆନ କୋଲିୟର୍ସ ପତ୍ରିକାରେ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ବିଷୟରେ ନିଜର ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ। ପୃଥିବୀପୃଷ୍ଠରୁ ୧୦୦୦ ମାଇଲ ଊର୍ଦ୍ଧରେ ୨୫୦ ଫୁଟ ପରିଧି ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରର ସେ ପରିକଳ୍ପନା କରିଥିଲେ। ମହାକାଶକୁ ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରେରଣର ଦଶନ୍ଧି ପରେ ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ସୋଭିଏତ ସଂଘ ( ରୁଷିଆ ) ପ୍ରେରଣ କରିଥିଲା ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ସେଲୟୁତ-୧। ଏହାର ବର୍ଷେ ପରେ ୧୯୭୪ ମସିହାରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଏହାର ପ୍ରଥମ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍କାଇଲାବ୍ର ଉତକ୍ଷେପଣ କରିଥିଲା ଓ ପରେ ୩ଜଣ ମହାକାଶବାସୀଙ୍କୁ ପଠାଇଥିଲା। ରୁଷିଆ ନିଜର ମହାକାଶ ଗବେଷଣାକୁ ତ୍ୱରାନିତ କାରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ୧୯୮୬ ମସିହାରେ ମିର୍ ନାମକ ବୃହତ୍ତର ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରଥମ ଉପକରଣାଂଶର ଉତକ୍ଷେପଣ କରିଥିଲା। ୧୯୯୮ ମସିହାର ଶେଷ ବେଳକୁ ପ୍ରଥମେ ରୁଷିଆ ଓ ପରେ ଆମେରିକାଦ୍ୱାରା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରର ଉପକରଣାଂଶ ପ୍ରେରଣ କରାଯାଇଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଅନ୍ୟ ଉପକରଣାଂଶ ଗୁଡିକ ପ୍ରେରଣ କରାଯାଇ ମହାକାଶରେ ସେଗୁଡିକୁ ଯୋଡା ଯାଇଥିଲା। ୨୦୦୨ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୨ରେ ଏହି ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ୩ଜଣ ମହାକାଶବାସୀଙ୍କୁ ପଠାଗଲା ଏବଂ ଏହି କେନ୍ଦ୍ର ଏଯାବତ ଅହରହ ଭାବେ ମହାକାଶବାସୀଙ୍କୁ ଆଶ୍ରୟ ଦେଇଆସିଛି।

ଅଭିଯାନ କାଳକ୍ରମ

• ୨୦ ନଭେମ୍ବର ୧୯୯୮: ରୁଷିଆରଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରଥମ ଉପକରଣାଂଶ ଜାର୍ୟାର ଉତକ୍ଷେପଣ।
• ୪ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୯୮: ଆମେରିକା ନିର୍ମିତ ପ୍ରଥମ ଉପକରଣାଂଶ ୟୁନିଟିର ଉତକ୍ଷେପଣ।
• ୨ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୦: ଏକ୍ସପେଡିଶନ-୧ ନାମରେ ଏକ ୩ଜଣିଆ ମହାକାଶବାସୀ ଦଳ ସୁଏଜ ରୋକେଟଦ୍ୱାରା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଅବତରଣ।
• ୭ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୦୧: ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ସହ ଯୋଡାଗଲା ଆମେରିକୀୟ ଗବେଷଣାଗାର ଉପକରଣାଂଶ ଡେଷ୍ଟିନୀ।
• ୭ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୦୮: ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ସହ ଯୋଡିହେଲା ୟୁରୋପୀୟ ଗବେଷଣାଗାର ଉପକରଣାଂଶ କଲୋମ୍ବସ।
• ୧୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୦୮: ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ସହ ଯୋଡିହେଲା ଜାପାନୀ ଗବେଷଣାଗାର ଉପକରଣାଂଶ କିବୋ।

ଅଭିଯାନର ଲକ୍ଷ୍ୟ

• ଏହାକୁ ମହାକାଶରେ ପୃଥିବୀର ନିକଟତମ କକ୍ଷପଥରେ ଥିବା ଏକ ଗବେଷଣାଗାର,ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣାଗାର ଓ କ୍ଷୁଦ୍ର କାରଖାନା ଭାବେ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଥିଲା।
• ଭବିଷ୍ୟତରେ ହେବାକୁ ଥିବା ଚନ୍ଦ୍ର,ମଙ୍ଗଳ ଓ ଅନ୍ୟ ମହାକାଶ ଅଭିଯାନ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବାର ଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା।

Garcia, Mark (1 October 2015). "About the Space Station: Facts and Figures". NASA. Retrieved 2 October 2015.

Peat, Chris (25 January 2015). "ISS - Orbit". Heavens-Above. Retrieved 25 January 2015.

"STS-132 Press Kit" (PDF). NASA. 7 May 2010. Retrieved 19 June 2010.

"STS-133 FD 04 Execute Package" (PDF). NASA. 27 February 2011. Retrieved 27 February 2011.

"ମହାକାଶଯାତ୍ରା ଇତିହାସ".