ପର୍ନିସିଅସ୍ ଆନିମିଆ
ପର୍ନିସିଅସ୍ ଆନିମିଆ ବା ଜୀବସାର ଖ୧୨ ବା ଭିଟାମିନ ବି୧୨ ଅଭାବ ଜନିତ ଆନିମିଆ,[୪] ଏକ ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ଜୀବସାର ଖ୧୨ ଅଭାବ ଯୋଗୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଲୋହିତ ରକ୍ତ କଣିକା ନ ଥାଏ ।[୫] ଥକ୍କା ଲାଗିବା ଏହି ରୋଗର ପ୍ରଥମ ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ । ଛୋଟ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା, ଶେତା ଚର୍ମ, ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା, ପାଦ ଓ ହାତ କାଲୁଆ ହେବା, ସନ୍ତୁଳନ ଅଭାବ, ପାଲିସ୍ ଲାଲ ଜିଭ, ଦରିଦ୍ର ରିଫ୍ଲେକ୍ସ ଓ ଚିନ୍ତା ଭ୍ରମ ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣମାନ ଦେଖାଯାଏ । [୬] ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବସ୍ଥା ନ କଲେ କେତେକ ଲକ୍ଷଣ ସ୍ଥାୟୀ ହୋଇଯାଏ ।[୫]
| ପର୍ନିସିଅସ୍ ଆନିମିଆ | |
|---|---|
| ବିଏରମର ଆନିମିଆ,[୧] ଆଡିସନ୍ ଆନିମିଆ,[୨] ଆଡିସନ୍-ବିଏରମର ଆନିମିଆ (Addison–Biermer anemia)[୩] | |
 | |
| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ | |
| ସ୍ପେଶାଲିଟି | Hematology |
| ଆଇସିଡ଼ି-୧୦ | D51.0 |
| ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍ | 281.0 |
| ରୋଗ ଡାଟାବେସ | 9870 |
| ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ | 000569 |
| ଇ-ମେଡ଼ିସିନ | med/1799 |
| MeSH | D000752 |
ଟେକ୍ନିକାଲ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଇଣ୍ଟ୍ରିଞ୍ଜିକ୍ ଫ୍ୟାକ୍ଟର ନଥିଲେ ପର୍ନିସିଅସ୍ ଆନିମିଆ ନାମ ଦିଆଯିବା କଥା କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତ ଜୀବସାର ଖ୧୨ ଅଭାବ ଜନିତ ଆନିମିଆକୁ ଏହି ନାମ ଦିଆଯାଉଛି ।[୫] ପାକସ୍ଥଳୀରେ ଏହି ଇଣ୍ଟ୍ରିନ୍ଜିକ୍ ଫ୍ୟାକ୍ଟର ତିଆରି କରୁଥିବା ଜୀବକୋଷ ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହେବା ଯୋଗୁ ଏହି ଅବସ୍ଥା ଉପୁଜେ । କୌଣସି କାରଣ ବଶତଃ ପାକସ୍ଥଳୀର ଏକ ଅଂଶ ବାହାର କରିଦେଲେ ଏହି ଅବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଉପୁଜେ । ଅଳ୍ପ ଜୀବସାର ଖ୧୨ ହେବାର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣ ମଧ୍ୟରେ ଅଳ୍ପ ଖାଦ୍ୟ, ସିଲିଆକ ରୋଗ (celiac disease) ଓ ଫିତାକୃମି ସଂକ୍ରମଣ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ।[୭] ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା ଓ ବେଳେ ବେଳେ ଅସ୍ଥି ମଜ୍ଜା ପରୀକ୍ଷା କରି ଆବଶ୍ୟକ ସ୍ଥଳେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ରୋଗୀର ରକ୍ତରେ ଅଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟକ ବଡ଼ ଆକାରର ଲୋହିତ ରକ୍ତ କଣିକା, ଅଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟକ ଯୁବ ଲୋହିତ ରକ୍ତ କଣିକା, କମ୍ ସ୍ତରର ଜୀବସାର ଖ୧୨ ଓ ଇଣ୍ଟ୍ରିଞ୍ଜିକ ଫ୍ୟାକ୍ଟର ପ୍ରତି ଥିବା ଆଣ୍ଟିବଡି ମିଳେ । [୮]
ଇଣ୍ଟ୍ରିଞ୍ଜିକ ଫ୍ୟାକ୍ଟର ଅଭାବ ଯୋଗୁ ହେଉଥିବା ପର୍ନିସିଅସ୍ ଆନିମିଆ ରୋଗର ପ୍ରତିଷେଧ ନାହିଁ । ଜୀବସାର ଖ୧୨ ଅଭାବ ଯୋଗୁ ଏହି ରୋଗ ହେଉଥିଲେ ସୁଷମ ଓ ଅନୁପୂରକ ଖାଦ୍ୟ ଦେଇ ପ୍ରତିରୋଧ କରାଯାଇପାରେ ।[୯] ଜୀବସାର ଖ୧୨ ବଟିକା ବା ଇଞ୍ଜେକସନ ଦେଇ ଏହି ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । ଲକ୍ଷଣ ସାଂଘାତିକ ହୋଇଥିଲେ ପ୍ରଥମରୁ ଇଞ୍ଜେକସନ ଦିଆଯାଏ । ବଟିକା ଗିଳିବାରେ ଅସୁବିଧା ଥିଲେ ନାକ ସ୍ପ୍ରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ ।[୧୦] ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ଚିକିତ୍ସା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।[୧୧]
ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ ଜନିତ ପର୍ନିସିଅସ୍ ଆନିମିଆ ୧୦୦୦ଜଣରେ ଜଣକୁ ହୁଏ । ଷାଠିଏ ବର୍ଷ ବୟସରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨% ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୧] ଉତ୍ତର ୟୁରୋପ ଦେଶର ମୂଳ ବଂଶଧରମାନଙ୍କୁ ଏହି ରୋଗ ସାଧାରଣତଃ ହୁଏ ।[୨] ମହିଳାମାନେ ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।[୧୨] ଉପଯୁକ୍ତ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଲେ ଅଧିକାଂଶ ରୋଗୀ ସାଧାରଣ ଜୀବନ ଯାପନ କରନ୍ତି ।[୫] ପାକସ୍ଥଳୀ କର୍କଟ ରୋଗ ସମ୍ଭାବନା ଥିବାରୁ ନିୟମିତ ପରୀକ୍ଷଣ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।[୧୧] ସନ ୧୮୪୯ରେ ଥୋମାସ୍ ଆଡିସନ ପ୍ରଥମେ ଏହି ରୋଗର ସ୍ପଷ୍ଟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ।[୧୩][୧୪] ପର୍ନିସିଅସ୍ ଅର୍ଥ ଘାତକ; ଚିକିତ୍ସା ନ ମିଳୁଥିବା ସମୟରେ ଏହି ରୋଗ ପ୍ରାଣ ଘାତକ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁ ଏହି ପର୍ନିସିଅସ୍ ନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା ।[୫][୧୫]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦ ୧.୧ Andres E, Serraj K (2012). "Optimal management of pernicious anemia". Journal of Blood Medicine. 3: 97–103. doi:10.2147/JBM.S25620. PMC 3441227. PMID 23028239.
{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ ୨.୦ ୨.୧ Professional guide to diseases (9 ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. 2009. p. 502. ISBN 9780781778992.
- ↑ Forbis, Pat (2005). Stedman's medical eponyms (2nd ed. ed.). Baltimore, Md.: Lippincott Williams & Wilkins. p. 6. ISBN 9780781754439.
{{cite book}}:|edition=has extra text (help) - ↑ "ICD-10 Version:2015". apps.who.int. Retrieved 2015-11-13.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ ୫.୩ ୫.୪ "What Is Pernicious Anemia?". NHLBI. April 1, 2011. Retrieved 14 March 2016.
- ↑ "What Are the Signs and Symptoms of Pernicious Anemia?". NHLBI. April 1, 2011. Retrieved 14 March 2016.
- ↑ "What Causes Pernicious Anemia?". NHLBI. April 1, 2011. Retrieved 14 March 2016.
- ↑ "How Is Pernicious Anemia Diagnosed?". NHLBI. April 1, 2011. Retrieved 14 March 2016.
- ↑ "How Can Pernicious Anemia Be Prevented?". NHLBI. April 1, 2011. Retrieved 14 March 2016.
- ↑ "How Is Pernicious Anemia Treated?". NHLBI. April 1, 2011. Retrieved 14 March 2016.
- ↑ ୧୧.୦ ୧୧.୧ "Living With Pernicious Anemia". NHLBI. April 1, 2011. Retrieved 14 March 2016.
- ↑ Greer, John P. (2009). Wintrobe's clinical hematology (12th ed. ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. p. 1157. ISBN 9780781765077.
{{cite book}}:|edition=has extra text (help) - ↑ Wailoo, Keith (1999). "The Corporate "Conquest" of Pernicious Anemia". Drawing blood technology and disease identity in twentieth-century America (Johns Hopkins Paperbacks ed. ed.). Baltimore, Md.: Johns Hopkins University Press. p. Chapter 4. ISBN 9780801870293.
{{cite book}}:|edition=has extra text (help) - ↑ Dictionary of Medicine. Routledge. 2014. p. 404. ISBN 9781135928414.
- ↑ Tamparo, Carol (2016). Diseases of the Human Body. F.A. Davis. p. 295. ISBN 9780803657915.