ଖମ୍ବା ଭାଷା

ଭାରତର ଭାଷା
(Khamba language‌ରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)

ଖମ୍ବା ଭାଷା ଏକ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଅଟେ । ଏହା ଭାରତର ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ଉପର ସିଆଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲାରେ ଖମ୍ବା ଲୋକମାନେ କହୁଥିବା ଏକ ବିପନ୍ନ ତଥା ଗୁରୁତର ଭାବରେ ଅବୈଧ ଚୀନ-ତିବ୍ଦତୀୟ ଭାଷା ଅଟେ ।

ଖମ୍ବା ଭାଷା
Native toଭାରତ
ଅଞ୍ଚଳଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ
ମାତୃଭାଷୀ
ପ୍ରକାଶନରେ ଅସୁବିଧା: ଅଜଣା ଚିହ୍ନ "୨" ।[]
ଚୀନ-ତିବ୍ଦତୀୟ
  • ତିବ୍ଦତୀୟ-ବର୍ମନ
    • ତିବ୍ଦତୀୟ-କନୁରୀ (?)
      • ବୋଦିଶ
        • ତବ୍ବତୀୟ
          • (ଅଣବର୍ଗୀକୃତ)
            • ଖମ୍ବା ଭାଷା
ଭାଷା କୋଡ୍
ISO ୬୩୯-୩kbg
ଗ୍ଲୋଟୋଲୋଗkham1283
ELPKhamba

ଏହାକୁ ସାଧାରଣତଃ ତିବ୍ଦତୀୟ ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଏ କିନ୍ତୁ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଭାଷା ତଥ୍ୟ ଅଭାବରୁ ଶାଖା ସହିତ ଏହାର ସଠିକ ସ୍ଥିତି ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଅଟେ । ଗ୍ଲୋଟୋଲଗ୍ ଏହାକୁ "ଅଣବର୍ଗୀକୃତ ଦକ୍ଷିଣ ତିବ୍ଦତୀୟ" ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଛନ୍ତି ।[] ଭାନ୍ ଡ୍ରିମ୍ ଏହାକୁ ଖମ୍ସ ତିବ୍ଦତୀୟ ସହିତ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରିଛନ୍ତି ।[] ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଲାଙ୍ଗୁଏଜ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ବିପନ୍ନ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ଖମ୍ବାର ବ୍ୟାକରଣ ବିବରଣୀ ଏବଂ ଏକ ଦ୍ୱିଭାଷିକ ଅଭିଧାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଛି ।[]

ଭାଷା ସ୍ଥିତି

ସମ୍ପାଦନା

ସେମାନଙ୍କର ଅଳ୍ପ ଜନସଂଖ୍ୟା ସତ୍ତ୍ୱେ, ଖମ୍ବା ଭାଷାଭାଷୀମାନେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି ଗଠନ କରନ୍ତି । ଅଧିକାଂଶ ଖମ୍ବା ଭାଷୀ ମୁତିଲିଙ୍ଗୁଆଲ ବୋଲି ଜଣାଯାଏ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ହିନ୍ଦୀ, ମିନୟୋଙ୍ଗ, ଅହମିୟା, ମେମ୍ବା ଓ ମୌଳିକ ଇଂରାଜୀ କୁହନ୍ତି ।[]

  1. ୧.୦ ୧.୧ Borang, Rebecca (2017), "A brief note on Khambas of Upper Siang" (PDF), CFEL Newsletter, 1 (1): 19, retrieved 2023-02-03
  2. "Khamba", Glottolog, retrieved 2023-02-03
  3. George van Driem, Languages of the Himalayas, p 892
  4. "Khamba Documentation", Scheme for Protection and Preservation of Endangered Languages, retrieved 2023-02-03