ହାଇପରଥାଇରଏଡିଜମ
ହାଇପରଥାଇରଏଡିଜମ, ଅନ୍ୟ ନାମ over active thyroid ଓ ହାଇପରଥାଇରିଓସିସ, ଏକ ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ଥାଇରଏଡ ଗ୍ରନ୍ଥିରୁ ଅତ୍ୟଧିକ ଥାଇରଏଡ ହରମୋନ ନିର୍ଗତ ହୁଏ । [୧] ଯେ କୌଣସି କାରଣରୁ ଅତ୍ୟଧିକ ଥାଇରଏଡ ହରମୋନ ସ୍ରାବ ହେଲେ ଥାଇରୋଟକ୍ସିକୋସିସ ରୋଗ ହୁଏ ଓ ହାଇପରଥାଇରଏଡିଜମ ଏହାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । [୧] ଏହି ଦୁଇ ନାମକୁ ଅନେକ ଇଚ୍ଛାନୁଯାୟୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । [୨] ଲୋକ ଅନୁସାରେ ଚିହ୍ନ ଓ ଲକ୍ଷଣ ବିବିଧ ହୁଏ । ଏହି ଲକ୍ଷଣ ଗୁଡ଼ିକ: ମାଂସପେଶୀ ଦୁର୍ବଳତା, ଶୋଇବା ଅସୁବିଧା, ଦୃତ ହୃତ୍ ସ୍ପନ୍ଦନ, ଉତ୍ତାପ ଅସହିଷ୍ଣୁତା, ତରଳ ଝାଡ଼ା, ବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଥାଇରଏଡ ଗ୍ରନ୍ଥି ଓ ଓଜନ ହ୍ରାସ । ବୟସ୍କ ଲୋକ ଓ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଏହି ରୋଗ ଲକ୍ଷଣ କମ ଦେଖାଯାଏ । [୩] ଏକ ଅସାଧାରଣ ଜଟିଳତାର ନାମ ଥାଇରଏଡ ଝଡ଼ ଯେଉଁଥିରେ ସଂକ୍ରମଣ ହୋଇ ମାନସିକ ଦ୍ୱନ୍ଦ ଓ ଉଚ୍ଚ ଉତ୍ତାପ ହୁଏ ଓ ଶେଷରେ ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ । [୪] ଏହି ରୋଗର ଏକ ବିପରୀତ ଅବସ୍ଥା ହେଉଛି ହାଇପୋଥାଇରଏଡିଜମ ଯେଉଁଥିରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ଥାଇରଏଡ ହରମୋନ ସ୍ରାବ ହୁଏ । [୫]
| ହାଇପରଥାଇରଏଡିଜମ | |
|---|---|
 | |
| ବିଭାଗ | Endocrinology |
| ଆଇସିଡ଼ି-୧୦ | E05. |
| ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍ | 242.90 |
| ରୋଗ ଡାଟାବେସ | 6348 |
| ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ | 000356 |
| ଇ-ମେଡ଼ିସିନ | med/1109 |
| Patient UK | ହାଇପରଥାଇରଏଡିଜମ |
| MeSH | D006980 |
ଆମେରିକାରେ ହେଉଥିବା ହାଇପରଥାଇରଏଡିଜମ ରୋଗର କାରଣ ମଧ୍ୟରୁ ୫୦ %ରୁ ୮୦% କେବଳ ଗ୍ରେଭସ ଡିଜିଜ । [୩][୬] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣ: ମଲ୍ଟିନୋଡ୍ୟୁଲାର ଗଏଟର, ଟକସିକ ଆଡେନୋମା, ଥାଇରଏଡ ପ୍ରଦାହ ଓ ଅତ୍ୟଧିକ ଆୟୋଡିନ ଖାଦ୍ୟ ବା ସିନଥେଟକ ଥାଇରଏଡ ହରମୋନ ଖାଇଲେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । [୩][୪] ଅସାଧାରଣ କେଶ ମଧ୍ୟରେ ପିଟୁଇଟାରି ଆଡେନୋମା ସମ୍ଭବ । ଚିହ୍ନ ଓ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖି ରୋଗ ସନ୍ଦେହ କରାଯାଏ ଓ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନିମନ୍ତେ ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକ । ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷାରେ କମ ଥାଇରଏଡ ସ୍ଟିମୁଲେଟିଙ୍ଗ ହରମୋନ (ଟିଏସଏଚ) ଓ ଅଧିକ ଟି୩ କିମ୍ବା ଟି୪ ଥାଏ ।. ଥାଇରଏଡର ରେଡିଓଆୟୋଡିନ ଅପଟେକ, ଥାଇରଏଡ ସ୍କାନ, ଓ ଟିଏସଆଇ ଆଣ୍ଟିବଡି ପରୀକ୍ଷା ରୋଗ କାରଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି । [୩]
ରୋଗର କାରଣ ଓ ଗମ୍ଭୀରତା ଉପରେ ଚିକିତ୍ସା ନିର୍ଭର କରେ । ଏହା ନିମନ୍ତେ ତିନି ପ୍ରକାର ଚିକିତ୍ସା ଉପଲବ୍ଧ ଯଥା ରେଡିଓଆୟୋଡିନ ଥେରାପି, ଔଷଧ ଓ ଥାଇରଏଡ ଅପରେଶନ । ରେଡିଓଆୟୋଡିନ ଥେରାପିରେ ପାଟିବାଟେ ଆୟୋଡିନ-୧୩୧ ଦିଆଯାଏ ଯାହା ଥାଏରଏଡ ଗ୍ରନ୍ଥିରେ ଗାଢ଼ ହୋଇ ତାହାକୁ କିଛି ସପ୍ତାହରୁ କିଛ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ନଷ୍ଟ କରିଦିଏ । ଏହା ଫଳରେ ଜାତ ହେଉଥିବା ହାଇପୋଥାଇରଏଡିଜମ ରୋଗକୁ କୃତ୍ରିମ ଥାଇରଏଡ ହରମୋନ ଦେଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । ବିଟା ବ୍ଲକରଦ୍ୱାରା ଲକ୍ଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଏ ଓ ଆଣ୍ଟିଥାଇରଏଡ ଔଷଧ ଯେପରିକି ମେଥିମାଜୋଲ ଦେଇ ଉପରୋକ୍ତ ଚିକିତ୍ସାର ଫଳ ଆସିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ କାଳୀନ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । ଅପରେଶନ କରି ଥାଇରଏଡ ଗ୍ରନ୍ଥି ବାହାର କରିଦେବା ଆଉ ଏକ ପନ୍ଥା । କର୍କଟ ସଙ୍କଟ ଥିଲେ ବା ଅତି ବଡ଼ ଥାଇରଏଡ ହୋଇଥିଲେ ଏହି ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । [୩] ଜନସଂଖ୍ୟାର ୧.୨ % ଲୋକଙ୍କୁ ଆମେରିକାରେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । [୧] ମହିଳାଙ୍କର ୨ରୁ ୧୦ ଗୁଣ ଅଧିକ ପୁରୁଷମାନଙ୍କୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । [୩] ଏହି ରୋଗ ୨୦ରୁ ୫୦ ବର୍ଷ ବୟସ ମଧ୍ୟରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । [୪] ୬୦ ବର୍ଷ ବୟସ ପରେ ଏହି ରୋଗ ସାଧାରଣ ହୋଇଯାଏ । [୩]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ Bahn Chair, RS; Burch, HB; Cooper, DS; Garber, JR; Greenlee, MC; Klein, I; Laurberg, P; McDougall, IR; Montori, VM; Rivkees, SA; Ross, DS; Sosa, JA; Stan, MN (June 2011). "Hyperthyroidism and other causes of thyrotoxicosis: management guidelines of the American Thyroid Association and American Association of Clinical Endocrinologists". Thyroid : official journal of the American Thyroid Association. 21 (6): 593–646. PMID 21510801.
- ↑ Erik D Schraga (May 30, 2014). "Hyperthyroidism, Thyroid Storm, and Graves Disease". Retrieved 20 April 2015.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ ୩.୬ "Hyperthyroidism". www.niddk.nih.gov. July 2012. Archived from the original on 2015-04-04. Retrieved 2015-04-02.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ Devereaux, D.; Tewelde, SZ. (May 2014). "Hyperthyroidism and thyrotoxicosis". Emerg Med Clin North Am. 32 (2): 277–92. doi:10.1016/j.emc.2013.12.001. PMID 24766932.
- ↑ NIDDK (March 13, 2013). "Hypothyroidism". Retrieved 20 April 2015.
- ↑ Brent, Gregory A. (Jun 12, 2008). "Clinical practice. Graves' disease". The New England Journal of Medicine. 358 (24): 2594–2605. doi:10.1056/NEJMcp0801880. ISSN 1533-4406. PMID 18550875.