ହର୍ପିସ ଲେବିଆଲିସ
ହର୍ପିସ ଲେବିଆଲିସ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Herpes labialis, ଅନ୍ୟ ନାମ cold sores) ରୋଗ ହର୍ପିସ ସିମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ଭୁତାଣୁ (herpes simplex virus) ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ ହୁଏ ଓ ମୁଖ୍ୟତଃ ଓଠରେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୧] ଏଥିରେ ଜ୍ୱଳନ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହେବା ପରେ ଫୋଟକା (blisters) ବା ଘାଆ (sores) ଦେଖାଯାଏ ।[୧] ପ୍ରଥମ ରୋଗ ଆକ୍ରମଣରେ ଜ୍ୱର, ତଣ୍ଟି ଘାଆ ଓ ଲସିକା ଗ୍ରନ୍ଥି ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ।[୧][୮] ଏହି ରାସ୍ ସାଧାରଣତଃ ୧୦ ଦିନ ଭିତରେ ଭଲ ହୋଇଯାଏ କିନ୍ତୁ ଫେସିଆଲ ସ୍ନାୟୁ (facial nerve) ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଭୁତାଣୁ ସୁଶୁପ୍ତ (dormant) ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥାଏ ।[୧] ଭୁତାଣୁ ସମୟକ୍ରମେ ଆଉ ଥରେ ସକ୍ରିୟ ହୋଇ ପାଟି ଓ ଓଠରେ ଘାଆ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରନ୍ତି । [୧]
| ହର୍ପିସ ଲେବିଆଲିସ | |
|---|---|
| କୋଲ୍ଡ ସୋର (Cold sore) ବା ଥଣ୍ଡା ଘାଆ,[୧] ଫିଭର ବ୍ଲିସ୍ଟର (fever blisters),[୧] ହର୍ପିସ ସିମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ଲେବିଆଲିସ (herpes simplex labialis),[୨] ରିକରେଣ୍ଟ ହର୍ପିସ ଲେବିଆଲିସ (Recurrent herpes labialis),[୩] ଓ ଓରୋଲେବିଆଲ ହର୍ପିସ (orolabial herpes)[୪] | |
.jpg) ତଳ ଓଠରେ ହର୍ପିସ ଲେବିଆଲିସ ରୋଗ- ତୀର ଚିହ୍ନ ଦିଆଯାଇଛି । | |
| ବିଭାଗ | ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ (Infectious disease) |
| ଲକ୍ଷଣ | ପୋଡ଼ା ଯନ୍ତ୍ରଣା ପରେ ଫୋଟକା (blisters) ଓ ଘାଆ (sores) ହୁଏ ।[୧] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | ୨୦ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ୍[୧] |
| ଅବଧି | ୧୦ ଦିନରେ ଆରୋଗ୍ୟ ହୋଇଯାଏ ।[୧] |
| କାରଣ | ହର୍ପିସ ସିମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ଭୁତାଣୁ ଟାଇପ ୧ (herpes simplex virus type 1) (ସଂସ୍ପର୍ଶ)[୫][୧] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ଲକ୍ଷଣ ଦେଖି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୧] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | ହର୍ପାଞ୍ଜିଓମା (Herpangina), ଆଫଥସ ସ୍ଟୋମାଟାଇଟିସ (aphthous stomatitis), ଚର୍ମସ୍ଫୋଟ (impetigo, ମୋନୋନ୍ୟୁକ୍ଲିଓସିସ (mononucleosis[୬] |
| ପ୍ରତିକାର | ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ନ ଆସନ୍ତୁ, ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ ଔଷଧ (antiviral medication)[୭][୩] |
| ଚିକିତ୍ସା | ଜିଙ୍କ ଅକ୍ସାଇଡ (Zinc oxide, ନିଶ୍ଚେତକ (anesthetic), ବା ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ କ୍ରିମ (antiviral cream),[୧] ପାଟିରେ ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ ଔଷଧ ।[୩] |
| Prognosis | Good[୧] |
| ପୁନଃପୌନିକ | ବାର୍ଷିକ ପ୍ରତି ୧,୦୦୦ରେ ୨.୫ ଜଣକୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୧] |
ହର୍ପିସ ସିମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ଭୁତାଣୁ ଟାଇପ ୧ (herpes simplex virus type 1) ବା (HSV-1) ଯୋଗୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ଓ ବେଳେ ବେଳେ ହର୍ପିସ ସିମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ଭୁତାଣୁ ଟାଇପ ୨ (herpes simplex virus type 2) ବା (HSV-2) ଯୋଗୁ ହୁଏ ।[୧] ଏହି ସଂକ୍ରମଣ ଅଣଯୌନ ସଂସ୍ପର୍ଶରୁ ହୁଏ ।[୫] ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକ (sunlight), ଜ୍ୱର, ମାନସିକ ଚାପ (psychological stress) ଓ ଋତୁସ୍ରାବ ଯୋଗୁ ଏହି ରୋଗ ଟ୍ରିଗର ହୋଇପାରେ ।[୧][୮] ଯୌନାଙ୍ଗ (genitals) ସଂସ୍ପର୍ଶରୁ ଯୌନାଙ୍ଗ ହର୍ପିସ (genital herpes) ରୋଗ ହୋଇପାରେ ।[୧] ଲକ୍ଷଣ ଦେଖି ରୋଗ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଏ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଟେଷ୍ଟ କରି ନିଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଏ ।[୧][୮]
ସଂକ୍ରମିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜିନିଷ ନ ଛୁଇଁଲେ ବା ବ୍ୟବହାର ନ କଲେ ଓ ଚୁମ୍ବନ ନଦେଲେ ଏହି ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧ କରିହୁଏ ।[୭] ଜିଙ୍କ ଅକ୍ସାଇଡ (zinc oxide), ନିଶ୍ଚେତକ (anesthetic) ଓ ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ କ୍ରିମ (antiviral cream) ବ୍ୟବହାର କଲେ କିଛି ପରିମାଣର ଲକ୍ଷଣ କମିଯାଏ ।[୧] ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ ଔଷଧ ଦେଲେ ପୁନଃପୌନିକ ଆକ୍ରମଣ କମିଯାଏ । [୧][୩]
ବର୍ଷକୁ ପ୍ରତି ଏକ ହଜାର ଲୋକରେ ପ୍ରାୟ ୨.୫ଜଣ ଏହି ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।[୧] ଥରେ ରୋଗ ହୋଇଗଲେ ଆଉ ଥରେ ଏହି ରୋଗ ୩୩% ଲୋକଙ୍କୁ ହୁଏ ।[୧] କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ ବୟସ ତଳେ ପ୍ରାୟ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୧] ବର୍ଷକୁ ପ୍ରାୟ ୩ ଥର ହୁଏ ।[୯] ସମୟ କ୍ରମେ ଏହି ଆକ୍ରମଣ ହାର କମିଯାଏ । [୧]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ ୧.୧୧ ୧.୧୨ ୧.୧୩ ୧.୧୪ ୧.୧୫ ୧.୧୬ ୧.୧୭ ୧.୧୮ ୧.୧୯ ୧.୨୦ ୧.୨୧ ୧.୨୨ ୧.୨୩ ୧.୨୪ Opstelten W, Neven AK, Eekhof J (December 2008). "Treatment and prevention of herpes labialis". Can Fam Physician. 54 (12): 1683–1687. PMC 2602638. PMID 19074705. Archived from the original on 2010-10-28.
- ↑ "Oral Herpes - National Library of Medicine". PubMed Health. Archived from the original on 10 September 2017. Retrieved 29 May 2017.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ Rahimi H, Mara T, Costella J, Speechley M, Bohay R (May 2012). "Effectiveness of antiviral agents for the prevention of recurrent herpes labialis: a systematic review and meta-analysis". Oral surgery, oral medicine, oral pathology and oral radiology. 113 (5): 618–27. doi:10.1016/j.oooo.2011.10.010. PMID 22668620.
- ↑ James, William D.; Berger, Timothy G.; et al. (2006). Andrews' Diseases of the Skin: clinical Dermatology. Saunders Elsevier. p. 368. ISBN 0-7216-2921-0.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ "STD Facts - Genital Herpes". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 28 May 2017. Retrieved 29 May 2017.
- ↑ Buttaro, Terry Mahan (2013). Primary Care: A Collaborative Practice (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 257. ISBN 0323075010. Archived from the original on 2017-09-10.
- ↑ ୭.୦ ୭.୧ "Cold Sores / Herpes". www.bccdc.ca (in କାନାଡିୟ ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 6 June 2017. Retrieved 29 May 2017.
- ↑ ୮.୦ ୮.୧ ୮.୨ Stoopler, ET; Sollecito, TP (November 2014). "Oral mucosal diseases: evaluation and management". The Medical clinics of North America. 98 (6): 1323–52. PMID 25443679.
- ↑ Craft, Noah; Fox, Lindy P.; Goldsmith, Lowell A.; Papier, Art; Birnbaum, Ron; Mercurio, Mary Gail (2011). VisualDx: Essential Adult Dermatology (in ଇଂରାଜୀ). Lippincott Williams & Wilkins. p. 349. ISBN 9781451148282. Archived from the original on 2017-09-10.
External links
ସମ୍ପାଦନା| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ |
|---|