୨ଜି
୨ଜି(କିମ୍ବା ୨-ଜି) ବେତାର ଟେଲିଫୋନ ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନର ଦ୍ୱିତୀୟ ପିଢ଼ୀର ଏକ ଉଦ୍ଭାବନ । ଦ୍ୱିତୀୟ ପିଢ଼ୀର ୨ଜି ସେଲୁଲାର ଟେଲିକମ ନେଟୱାର୍କ ବ୍ୟବସାୟୀକ ଭାବରେ ୧୯୯୧ରେ ଫିନଲାଣ୍ଡରେ ରେଡିଓଲିଞ୍ଜା(ଏବେ ଏଲିସା OYJର ଏକ ଅଂଶ)ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା ।[୧] ୨ଜି ପଦ୍ଧତି ଏସ୍ଏମ୍ଏସ୍ଦ୍ୱାରା ବାର୍ତ୍ତା ପଠେଇବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ୨ଜି ପଦ୍ଧତି ଅନେକ ମୋବାଇଲ ଫୋନ ନେଟୱାର୍କକୁ ଆକ୍ଷରିକ ବାର୍ତ୍ତା, ଛବିସହ ବାର୍ତ୍ତା ଓ ଏମ୍ଏମ୍ଏସ୍ ପଠେଇବାକୁ ସାମର୍ଥ୍ୟ କରାଇଥିଲା । ୨ଜି ନେଟୱାର୍କରେ ପଠାଯାଉଥିବା ସମସ୍ତ ଅକ୍ଷରିକ ବାର୍ତ୍ତା କେବେଳ ପାଇବାକୁ ଥିବା ଲୋକ ହିଁ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବ ଏବଂ ପଢ଼ିପାରିବ ।
୨ଜି ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ, ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ମୋବାଇଲ ଟେଲିକମ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ୧ଜି ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଗଲା । ୧ଜିରେ ବେତାର ତରଙ୍ଗ ଆନାଲୋଗ ଥିବା ବେଳେ ୨ଜିରେ ବେତାର ତରଙ୍ଗ ଡିଜିଟାଲ ରହିଲା । ଉଭୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ମୋବାଇଲର କଥୋପକଥନ ଶୁଣିବାକୁ ଟାୱାରକୁ ଟାୱାର ସହ ଯୋଡ଼ିବା ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ ସଂକେତିକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବ୍ୟବହାର କରାଗଲା ।
୨ଜି ଏମିତି ଭାବରେ ୨.୫ଜି, ୨.୭୫ଜି, ୩ଜି ଓ ୪ଜି ରୂପରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଛି । ତଥାପି ଏବେବି ବିଶ୍ୱରେ କିଛ ସ୍ଥାନରେ ୨ଜିର ବ୍ୟବହାର ଚାଲିଛି ।
୨ଜି ପଦ୍ଧତି
ସମ୍ପାଦନାମାପକ ଅନୁସାରେ ୨ଜି ପଦ୍ଧତିକୁ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ, ଯଥା: Time Division Multiple Access (TDMA)ଏବଂ Code Division Multiple Access (CDMA) ।
- ଜିଏସଏମ(GSM), ଇଉରୋପରୁ ଏହାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା କିନ୍ତୁ ଉତ୍ତର ଆମେରିକାର ବାହାରେ ବିଶ୍ୱର ବାକିତକ ଅଞ୍ଚଳ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଛି । ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଶ୍ୱରେ ୮୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟବହାରକାରୀ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି । ୬୦ରୁ ଅଧିକ GSM ବ୍ୟବହାରକାରୀ ମଧ୍ୟ ୪୫୦ ମେଗାହର୍ଜର ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗ CDMA2000 ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ।[୨]
- IS-୯୫, ଆମେରିକାରେ ଓ ଏସିଆର କିଛି ଅଂଶରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ୧୭ ପ୍ରତିଶତ ବ୍ୟବହାରକାରୀ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ।
- ପିଡିସି(PDC), JDC (Japanese Digital Cellular) ଭାବରେ ଜଣାଯାଏ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଜାପାନରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
- ଆଇଡିଇଏନ(iDEN), ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର କାନାଡ଼ାରେ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ ।
- IS-136 a.k.a. D-AMPS ଏକଦା ଆମେରିକାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା । ଏହାର GSM ସହ ଅନେକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରହିଛି ।
୨ଜି ସେବା ଏବେ ନିଜସ୍ୱ ଯୋଗାଯୋଗ ସେବା ଭାବରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କରେ ଗଣାଯାଏ ।
କ୍ଷମତା, ସୁବିଧା, ଅସୁବିଧା
ସମ୍ପାଦନାକ୍ଷମତା
ସମ୍ପାଦନାମୋବାଇଲ ଫୋନ ଓ ଟାୱାର ମଧ୍ୟରେ ଡିଜିଟାଲ ତରଙ୍ଗ ସାହାଯ୍ୟରେ ଦୁଇ ପ୍ରକାରରେ ବ୍ୟବହାରିକ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଏ:
- ଆନାଲୋଗ ସ୍ୱର ତଥ୍ୟ ଅପେକ୍ଷା ଡିଜିଟାଲ ସ୍ୱରର ତଥ୍ୟ ଅନେକ କିଛି ଉପାୟ ମାନର ବ୍ୟବହାରଦ୍ୱାରା ସମାନ ରେଡିଓ ତରଙ୍ଗରେ ଅଧିକ ଫୋନ ପରବହନର ସହାୟକ ହୁଏ ।
- ମୋବାଇଲ ଫୋନରୁ ବାହାରୁଥିବା ରେଡ଼ିଓ ତରଙ୍ଗକୁ କମାଇବା ଡିଜିଟାଲ ଯନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି । ମୋବାଇଲର ଆକାର ଛୋଟ କରିବାକୁ ଏହା ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି, ଯାହାଫଳରେ ସମାନ ସ୍ଥାନରେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଫୋନ ନିର୍ମାଣ କରିହେବ । ମୋବାଇଲ ଟାୱାର ଓ ଦରକାରୀ ଉପକରଣର ଦର କମିବାପାଇଁ ଏହି ସବୁ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଛି ।
୨ଜି ତଥ୍ୟର ପରିବହନ କ୍ଷମତା:[୩]
- GPRS (General Packet Radio Service) ସାହାଯ୍ୟରେ ସର୍ବାଧିକ ୫୦କିଲୋବିଟ୍ (ବାସ୍ତବରେ ୪୦କିଲୋବାଇଟ୍) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତଥ୍ୟ ପରିବହନ କରିହେବ ।
- EDGE (Enhanced Data Rates for GSM Evolution) ସାହାଯ୍ୟରେ ସର୍ବାଧିକ ୧୦୦୦କିଲୋବିଟ୍ (ବାସ୍ତବରେ ୫୦୦କିଲୋବିଟ୍) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତଥ୍ୟ ପରିବହନ କରିହେବ ।
ସୁବିଧା
ସମ୍ପାଦନାଡିଜିଟାଲ ଫୋନରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା କିଛି କୋଳାହଳ କମିଯାଉଥିବାବେଳେ ଶୁଣାଯାଉଥିବା ସ୍ୱରର ମାନ କମିଯାଇଥାଏ । ତେଣୁ ଡିଜିଟାଲ ଫୋନରେ କଥାହେଲାବେଳେ କଣ୍ଠସ୍ୱରର ତରଙ୍ଗ ଟିକେ କମିଯାଇଥାଏ ।
ଅସୁବିଧା
ସମ୍ପାଦନା- ଅଳ୍ପ ଜନସଂଖ୍ୟାଥିବା ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ପ୍ରବାହିତ ଦୁର୍ବଳ ଡିଜିଟାଲ ତରଙ୍ଗ ସବୁ ଫୋନକୁ ଟାୱାର ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ଅଧିକ ତରଙ୍ଗରେ ଚାଲୁଥିବା ୨ଜି ପ୍ରଣାଳୀରେ ଏହା ଏକ ବଡ଼ ଅସୁବିଧା କିନ୍ତୁ ଅଳ୍ପ ତରଙ୍ଗରେ ଚାଲୁଥିବା ପ୍ରଣାଳୀପାଇଁ କୌଣସି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ନୁହେଁ । ଜାତୀୟ ଅଧିନିୟମ ଅନୁସାରେ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ୨ଜି ପ୍ରଣାଳୀ ଚାଲିବ କି ନାହିଁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଏ ।
- ଆନାଲୋଗ ଅପେକ୍ଷା ଡିଜିଟାଲରେ ତଥ୍ୟ କ୍ଷୟର ପରିମାଣ ବହୁତ ନଗଣ୍ୟ । ଏହା ଉଭୟ ସୁବିଧା ଓ ଅସୁବିଧାର ପ୍ରତୀକ । ଉତ୍ତମ ପରିବେଶରେ ଡିଜିଟାଲର ସ୍ୱର ବହୁତ ସୁନ୍ଦର । କିନ୍ତୁ ଆଂଶିକ ଖରାପ ପରିବେଶରେ ଆନାଲୋଗରେ ଠିକଠାକ ଶୁଣାଯାଉଥିବାବେଳେ ଡିଜିଟାଲରେ କିଛିଟା ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଶୁଭାଯାଏ । ପରିବେଶ ବେଶୀ ଖରାପ ହେଲେ, ଡିଜିଟାଲରେ ଫୋନ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ କିନ୍ତୁ ଆନାଲୋଗରେ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ପରିବହନ ଜାରି ରଖିଥାଏ ଏବଂ ଅତିକମରେ ବୁଝିଲାପରି କିଛି ସ୍ୱର ପଠାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
ବିକାଶ
ସମ୍ପାଦନାସ୍ୱରସେବା ଓ କମ ତଥ୍ୟ ପରିବହନ ପାଇଁ ୨ଜି ନେଟୱାରକର ପ୍ରସ୍ତୁତି ହୋଇଛି(IMT-୨୦୦୦ ଦସ୍ତାବିଜରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ), କିନ୍ତୁ ଏବେକାର ଦିନରେ ପ୍ରଚଳିତ ୩ଜି ସେବା ତୁଳନାରେ ଟିକେ ଧିରେ ଚଲୁଥିବାରୁ ସାଧାରଣ ଜନତା ଏହାକୁ ୨.୫ଜି କିମ୍ବା ୨.୭୫ଜି ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି ।
୨.୫ଜି(GPRS)
ସମ୍ପାଦନା୨.୫ଜି ପ୍ରଣାଳୀରେ ୨ଜିର ପ୍ୟାକେଟ ସ୍ୱିଚକୁ ଛାଡ଼ି ସାର୍କିଟ ସ୍ୱିଚର ପ୍ରଣଳୀ ବ୍ୟବହାର କରାଗଲା । ପ୍ୟାକେଟ ସ୍ୱିଚରେ ତଥ୍ୟ ପ୍ରବାହନ ପାଇଁ ଭାଗ ଭାଗ କରିବାକୁ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗେ ସେଥିପାଇଁ ତଥ୍ୟ ପ୍ରବାହନ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଧୀର ହୋଇଥାଏ । General Packet Radio Service (GPRS)ର ଆସିବା ପରେ ୩ଜିକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାର ଧାରା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ସେହିଭଳି ୨.୫ଜିର ଆବାହନ ପରେ CDMA୨୦୦୦ ନେଟୱାର୍କ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।
୨.୭୫ଜି(EDGE)
ସମ୍ପାଦନାGPRS ନେଟୱାର୍କ ୮PSK ଏନକୋଡ଼ିଙ୍ଗ ସହିତ EDGE ରୂପେ ବିକାଶ ହେଲା । ଏହି ଫୋନ ପ୍ରାଣାଳୀ ତଥ୍ୟ ପ୍ରାବାହନର ବେଗକୁ ବଢ଼ାଇଛି । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ୨୦୦୩ରେ EDGE ପ୍ରଥମ କରି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
GSM ପରିବାରର ଏକ ସଦସ୍ୟ ଭାବରେ EDGE ୩GPPର ମାନକ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛି । ଏହି ସେବା GSM/GPRSଠାରୁ ୩ଗୁଣା ଅଧିକ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କଲା । ୨ଜି ଡିଜିଟାଲ ସେବାରେ କ୍ଷୁଦ୍ର ସନ୍ଦେଶ, କଲର ଆଇଡି ଏବଂ କଲ ଫରୱାର୍ଡି ଆଦି ସୁବିଧା ଉପଲବ୍ଧ ହେଲା ।
୨ଜି ସେବାର ବନ୍ଦ
ସମ୍ପାଦନାଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ
ସମ୍ପାଦନା୨୦୧୬ର ଶେଷସୁଦ୍ଧା ୨ଜି ସେବାକୁ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଟେଲଷ୍ଟ୍ରା(Telstra) ଘୋଷଣା କରିଛି ।[୪]
୨୦୧୭ ଅପ୍ରେଲ ସୁଦ୍ଧା ୨ଜି ସେବାକୁ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଅପ୍ଟସ(Optus) ଘୋଷଣା କରିଛି ।[୫]
କାନାଡ଼ା
ସମ୍ପାଦନାରୋଜର(Rogers) ହେଉଛି ଏମିତି ଏକ ସଂସ୍ଥା ଯାହାର କେବଳ ହିଁ ୨ଜି ସେବା ଚାଲିଛି ।
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "ରେଡିଓଲାଞ୍ଜିର ଇତିହାସ". 20 April 2004. Archived from the original on 23 October 2006. Retrieved 24 August 2016.
- ↑ "CDMA Worldwide". Archived from the original on 30 January 2010. Retrieved 23 December 2009.
- ↑ "Wi-Fi and mobile Internet (3G or 4G)". Proximus. Retrieved 28 October 2016.
- ↑ Wright, Mike. "It's time to say goodbye old friend". Telstra Exchange. Archived from the original on 13 July 2016. Retrieved 28 October 2016.
- ↑ Pearce, Rohan (5 August 2015). "Optus to shut down 2G network in 2017". Computer World. Archived from the original on 9 April 2016. Retrieved 28 October 2016.