ହାଇପରଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ
ହାଇପରଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ, ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସେରାଇଡର ଉଚ୍ଚ ( ହାଇପର- ) ରକ୍ତ ସ୍ତର ( -ମିଆ )କୁ ସୂଚିତ କରେ ଓ ଅଧିକାଂଶ ଜୀବଙ୍କ ଶରୀରରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ଏହି ଚର୍ବିଳ ଅଣୁ ବା ଫ୍ୟାଟି ଅଣୁ ଥାଏ । ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରର ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସେରାଇଡ୍ ଆଥେରୋସ୍କ୍ଲେରୋସିସ୍ ସହିତ ଜଡ଼ିତ, ଯାହାହାଇପରକୋଲେଷ୍ଟେରୋମିଆ (ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରୋଲ୍ ସ୍ତର) ର ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଥାଇପାରେ ଏବଂ ହୃଦ୍ ରୋଗ ହେବାର ସମ୍ଭାବାନ ଅଧିକ ଥାଏ । ଅତ୍ୟଧିକ ଉଚ୍ଚ ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସରାଇଡ୍ ସ୍ତର ତୀବ୍ର ଅଗ୍ନାଶୟ ରୋଗର ଆଶଙ୍କା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ାଇଥାଏ | ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ ସାଧାରଣତଃ ଲକ୍ଷଣବିହୀନ ଥାଏ ଯଦିଓ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତର ଚର୍ମ ରୋଗ ଜାନ୍ଥୋମାସ୍ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ହୋଇପାରେ ।[୧]
| Hypertriglyceridemia | |
|---|---|
 Blood samples of a young patient with extreme hypertriglyceridemia | |
| ବିଭାଗ | Endocrinology |
| ବିପଦ କାରକ | Atherosclerosis |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Hyperlipidemia |
ଚିହ୍ନ ଏବଂ ଲକ୍ଷଣ
ସମ୍ପାଦନାଉଚ୍ଚତର ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସେରାଇଡ୍ ଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଲୋକଙ୍କର କୌଣସି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । କେତେକ ପ୍ରାଥମିକ ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆରେ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷଣ ହେଉଥିବା ଜଣାଯାଏ: ଉଭୟ ଫ୍ୟାମିଲିଆଲ ଚାଇଲୋମାଇକ୍ରନେମିଆ ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକ ମିଶ୍ରିତ ହାଇପରଲିପିଡେମିଆ (hyperlipidemia) ରୋଗରେ କିଛି ଚର୍ମ ଲକ୍ଷଣ ଯେପରିକି ଇରପ୍ଟିଭ ଜାନ୍ଥୋମା (eruptive xanthoma ), ଆଖିରେ ଲାଇପେମିଆ ରେଟିନାଲିସ (lipemia retinalis), ହେପାଟୋସ୍ପ୍ଲେନୋମେଗାଲି(hepatosplenomegaly) ବା ଯକୃତ ଏବଂ ପ୍ଳିହାର ବୃଦ୍ଧି ), ଏବଂ ସ୍ନାୟବିକ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । କେତେକ ରୋଗୀ ପେଟରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯାହା ଅଗ୍ନାଶୟର ସାମାନ୍ୟ ଅଗ୍ନାଶୟ ପ୍ରଦାହ ହୋଇପାରେ । ଇରପ୍ଟିଭ ଜାନ୍ଥୋମାରେ ଆକାର ୨ରୁ୫ ମିମି ହୋଇପାରେ, ପ୍ରାୟତଃ ସେମାନଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ଏକ ଲାଲ୍ ରିଙ୍ଗ ସହିତ, ଯାହା ଦେହ,ପିଚା ଓ ଅବୟବମାନଙ୍କର ଚର୍ମରେ ଦଳଭାବରେ ବା କ୍ଲଷ୍ଟରରେ ଦେଖାଯାଏ ।[୨] ପାରିବାରିକ ଡିସବେଟାଲିପୋପ୍ରୋଟେନେମିଆ ରୋଗରେ ବଡ଼, ଟ୍ୟୁବରସ୍ ଜାନ୍ଥୋମା ସୃଷ୍ଟି କରେ; ଏଗୁଡ଼ିକ ଲାଲ କିମ୍ବା କମଳା ରଙ୍ଗର ହୁଏ ଏବଂ କାନ୍ଧ ଏବଂ ଆଣ୍ଠୁରେ ଦେଖାଯାଏ । ପାପୁଲି କ୍ରିଜ୍ ଜାନ୍ଥୋମା ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।[୧]
ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷଣରେ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ, ପ୍ରାୟତଃ ଏହା ସ୍କ୍ରିନିଂର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ କରାଯାଏ । ଥରେ ଚିହ୍ନଟ ହେବା ପରେ, ସାଧାରଣତଃ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା କରି ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସରାଇଡ୍ ସ୍ତର ବୃଦ୍ଧିର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ବ୍ୟାଧି ("ସେକେଣ୍ଡାରୀ ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ") ଥିବା କିମ୍ବା ସେପରି କୌଣସି ଅନ୍ତର୍ନିହିତ କାରଣ ("ପ୍ରାଥମିକ ହାଇପର୍ଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ") ନଥିବା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ଉଭୟ ପ୍ରାଥମିକ ଏବଂ ସେକେଣ୍ଡାରୀ ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ ପାଇଁ ଏକ ବଂଶଗତ ପ୍ରବୃତ୍ତି ଥାଇପାରେ ।[୧]
ଯେଉଁମାନଙ୍କ ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସରାଇଡ୍ ସ୍ତର ୧000 ମି:ଗ୍ରାରୁ ଅଧିକ ଥାଏ ସେମାନଙ୍କର ତୀବ୍ର ଅଗ୍ନାଶୟ ପ୍ରଦାହ ରୋଗ ହୋଇପାରେ ।[୧] [୨] [୩] ସମସ୍ତ ଅଗ୍ନାଶୟ ପ୍ରଦାହ ରୋଗର ୧-୪% କ୍ଷେତ୍ରରେ ହାଇପର୍ଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ ଥିବା ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡିକ ଅଗ୍ନାଶୟ ପ୍ରଦାହର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣ ଯୋଗୁ ହୋଇପାରେ ଯଦିଓ ଜାନ୍ଥୋମାସର ଉପସ୍ଥିତି କିମ୍ବା ହାଇପରଟ୍ରାଇଗ୍ଲେରିଡେମିଆ ପାଇଁ ବିପଦ କାରଣଗୁଡିକ ସୂଚନା ମିଳିପାରେ ।
କାରଣ
ସମ୍ପାଦନାନିରାକରଣ
ସମ୍ପାଦନା
ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷଣରେ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ , ପ୍ରାୟତଃ ସ୍କ୍ରିନିଂର (screening) ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ କରାଯାଏ । ସାଧାରଣଃ ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସରାଇଡ୍ ସ୍ତର ୧୫୦ ମି:ଗ୍ରା / ଡେଲି (୧.୭ mmol / ଲି)ରୁ କମ୍ ଥାଏ ।[୧] [୪] ଥରେ ଚିହ୍ନଟ ହେବା ପରେ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷାଦ୍ୱାରା ସାଧାରଣତଃ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ବ୍ୟାଧି ("ସେକେଣ୍ଡାରୀ ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ") ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସରାଇଡ୍ ସ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ କିମ୍ବା ସେପରି କୌଣସି ଅନ୍ତର୍ନିହିତ କାରଣ ନଥିବା ("ପ୍ରାଥମିକ ହାଇପର୍ଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ") ଜଣାଯାଏ । ଉଭୟ ପ୍ରାଥମିକ ଏବଂ ସେକେଣ୍ଡାରୀ ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ ପାଇଁ ଏକ ବଂଶଗତ ଅନୁକୁଳତା ଥାଏ ।
ସ୍କ୍ରିନିଂ
ସମ୍ପାଦନା୨୦୧୬ରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିଷେଧକ ସେବା ଟାସ୍କ ଫୋର୍ସ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଇଛି ଯେ ୪୦ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ୍ ଥିବା ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କୁ ଲକ୍ଷଣ ଥିବା ବିନା ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଲାଭଦାୟକ ଅଟେ ।[୫] [୬]
ଚିକିତ୍ସା
ସମ୍ପାଦନାଓଜନ ହ୍ରାସ, ବ୍ୟାୟାମ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟପେୟର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହିତ ଜୀବନ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କଲେ ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରେ ।[୧] [୭] [୮] ଏଥିରେ ଶ୍ୱେତସାର (ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବରେ ଫ୍ରୁକଟୋଜ ) ଏବଂ ଖାଦ୍ୟରେ ଚର୍ବି ଜାତୀୟ ପଦାର୍ଥମାନଙ୍କର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ; ଏବଂ ଶାଗ, ବାଦାମ ଏବଂ ମଞ୍ଜିରୁ ଓମେଗା -3 ଫ୍ୟାଟି ଏସିଡ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ପାରେ ।[୯] [୧୦]
ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆର ଚିକିତ୍ସା କରିବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଏହାର ରକ୍ତସ୍ତର ଏବଂ ହୃଦ୍ ରୋଗ ପାଇଁ ଅନ୍ୟ ବିପଦ କାରଣଗୁଡିକର ଉପସ୍ଥିତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ଅତ୍ୟଧିକ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତର ଓ ହୃଦରକ୍ତନାଳୀ ରୋଗ ରୋଗର ଆଶଙ୍କା ରଖିଥିବା ପରିସ୍ଥତିରେ ଫାଇବ୍ରେଟ୍ ଶ୍ରେଣୀର ଏକ ଔଷଧ ଦେଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । ନିଆସିନ୍ ଓ ଓମେଗା -3 ଫ୍ୟାଟି ଏସିଡ୍ ସହିତ ଷ୍ଟାଟିନ୍ ଶ୍ରେଣୀର ଔଷଧଗୁଡିକ ମିଳିତ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆ ପାଇଁ ଷ୍ଟାଟିନ୍ ମୁଖ୍ୟ drug ଷଧ ଚିକିତ୍ସା ଯେଉଁଠାରେ ହୃଦ୍ରୋଗର ବିପଦ ହ୍ରାସ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।[୧] ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରର ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସେରାଇଡ୍ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଜୀବନ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଫଳପ୍ରଦ ନ ହେଲେ ଔଷଧ ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ ଓ ପ୍ରଥମେ ଫାଇବ୍ରେଟ୍ ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ । [୧୧] [୧୨] ଇପାନୋଭା (ଓମେଗା -୩-କାର୍ବକ୍ସିଲିକ୍ ଏସିଡ୍) ହେଉଛି ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରେସକ୍ରିପସନ୍ ଔଷଧ ଯାହାକି ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରର ରକ୍ତ ଟ୍ରାଇଗ୍ଲାଇସରାଇଡ୍ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।[୧୩]
ରୋଗାନୁଶୀଳନ
ସମ୍ପାଦନା୨00୬ ସୁଦ୍ଧା, ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ହାଇପରଟ୍ରିଗ୍ଲାଇସେରିଡେମିଆର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ୩0% ଥିଲା ।[୪]
ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ
ସମ୍ପାଦନା- ଅବଶିଷ୍ଟ କୋଲେଷ୍ଟେରୋଲ (Remnant cholesterol)
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା
| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ | |
|---|---|
| ବାହାର ଉତ୍ସ |
- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ ୧.୬ Berglund L, Brunzell JD, Goldberg AC, et al. (September 2012). "Evaluation and treatment of hypertriglyceridemia: an endocrine society clinical practice guideline". J. Clin. Endocrinol. Metab. 97 (9): 2969–89. doi:10.1210/jc.2011-3213. PMC 3431581. PMID 22962670. ଆଧାର ଭୁଲ: Invalid
<ref>tag; name "CPG2012" defined multiple times with different content - ↑ ୨.୦ ୨.୧ Yuan G, Al-Shali KZ, Hegele RA (April 2007). "Hypertriglyceridemia: its etiology, effects and treatment". CMAJ. 176 (8): 1113–20. doi:10.1503/cmaj.060963. PMC 1839776. PMID 17420495.
- ↑ Tsuang W, Navaneethan U, Ruiz L, Palascak JB, Gelrud A (April 2009). "Hypertriglyceridemic pancreatitis: presentation and management". Am. J. Gastroenterol. 104 (4): 984–91. doi:10.1038/ajg.2009.27. PMID 19293788.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ Pejic RN, Lee DT (May–Jun 2006). "Hypertriglyceridemia". J Am Board Fam Med. 19 (3): 310–6. doi:10.3122/jabfm.19.3.310. PMID 16672684. ଆଧାର ଭୁଲ: Invalid
<ref>tag; name "Pej2006" defined multiple times with different content - ↑ Chou, Roger; Dana, Tracy; Blazina, Ian; Daeges, Monica; Bougatsos, Christina; Jeanne, Thomas L. (9 August 2016). "Screening for Dyslipidemia in Younger Adults: A Systematic Review for the U.S. Preventive Services Task Force". Annals of Internal Medicine. 165 (8): 560–564. doi:10.7326/M16-0946. PMID 27538032.
- ↑ Bibbins-Domingo, Kirsten; Grossman, David C.; Curry, Susan J.; Davidson, Karina W.; Epling, John W.; García, Francisco A. R.; Gillman, Matthew W.; Kemper, Alex R.; Krist, Alex H. (August 9, 2016). "Screening for Lipid Disorders in Children and Adolescents". JAMA. 316 (6): 625–33. doi:10.1001/jama.2016.9852. PMID 27532917.
- ↑ Nordestgaard, BG; Varbo, A (August 2014). "Triglycerides and cardiovascular disease". The Lancet. 384 (9943): 626–635. doi:10.1016/S0140-6736(14)61177-6. PMID 25131982.
- ↑ GILL, Jason; Sara HERD; Natassa TSETSONIS; Adrianne HARDMAN (Feb 2002). "Are the reductions in triacylglycerol and insulin levels after exercise related?". Clinical Science. 102 (2): 223–231. doi:10.1042/cs20010204. PMID 11834142.
- ↑ Davidson, MH (28 January 2008). "Pharmacological Therapy for Cardiovascular Disease". In Davidson, Michael H; Toth, Peter P; Maki, Kevin C (eds.). Therapeutic Lipidology. Contemporary Cardiology. Cannon, Christopher P.; Armani, Annemarie M. Totowa, New Jersey: Humana Press, Inc. pp. 141–142. ISBN 978-1-58829-551-4.
- ↑ Anagnostis, P; Paschou, SA; Goulis, DG; Athyros, VG; Karagiannis, A (February 2018). "Dietary management of dyslipidaemias. Is there any evidence for cardiovascular benefit?". Maturitas. 108: 45–52. doi:10.1016/j.maturitas.2017.11.011. PMID 29290214.
- ↑ Abourbih S, Filion KB, Joseph L, Schiffrin EL, Rinfret S, Poirier P, Pilote L, Genest J, Eisenberg MJ (2009). "Effect of fibrates on lipid profiles and cardiovascular outcomes: a systematic review". Am J Med. 122 (10): 962.e1–962.e8. doi:10.1016/j.amjmed.2009.03.030. PMID 19698935.
- ↑ Jun M, Foote C, Lv J (2010). "Effects of fibrates on cardiovascular outcomes: a systematic review and meta-analysis". Lancet. 375 (9729): 1875–1884. doi:10.1016/S0140-6736(10)60656-3. PMID 20462635.
- ↑ Blair HA, Dhillon S (2014). "Omega-3 carboxylic acids (Epanova): a review of its use in patients with severe hypertriglyceridemia". Am J Cardiovasc Drugs. 14: 393–400. doi:10.1007/s40256-014-0090-3. PMID 25234378.