ହଲବୀ (ବସ୍ତରୀ, ହଲବା, ହଲଭସ୍, ହଲବୀ, ହଲଭୀ) ହେଉଛି ଏକ ପୂର୍ବ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା ଅଟେ ଯାହା, ଓଡ଼ିଆ ଏବଂ ମରାଠୀ ମଧ୍ୟରେ ଏକ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ଭାଷା ଅଟେ ।[] ଏହା ଭାରତର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଅତି କମରେ ୭୬୬,୨୯୭ ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କଥିତ ।

ହଲବୀ
हलबी / ହଲବୀ
ଦେବନାଗରୀ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା "ହଲବୀ" ଶବ୍ଦ
Native toଭାରତ
ଅଞ୍ଚଳଛତିଶଗଡ଼, ଓଡ଼ିଶା, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଏବଂ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର
ଜାତିସତ୍ତାହଲବା
ମାତୃଭାଷୀ
[]
ଇଣ୍ଡୋ-ୟୁରୋପୀୟ
  • ଇଣ୍ଡୋ-ଇରାନ ଭାଷା
    • ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା
      • ପୂର୍ବ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା
        • ହଲବୀକ୍ ଭାଷା
          • ହଲବୀ
ଓଡ଼ିଆ ଲିପି, ଦେବନାଗରୀ
ଭାଷା କୋଡ୍
ISO ୬୩୯-୩hlb
ଗ୍ଲୋଟୋଲୋଗhalb1244  Halbi
Linguasphere59-AAF-tb
Halbi-speaking region

ମେହରୀ (କିମ୍ବା ମାହାରୀ) ଭାଷା ଅନ୍ୟ ଉପଭାଷା ସହିତ ପାରସ୍ପରିକ ରୂପେ ବୁଝିବାରେ ଟିକେ କଷ୍ଟ ଅନୁଭବ ହୋଇଥାଏ । ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଷା ବକ୍ତାମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨୦୦,୦୦୦ (୨୦୦୧ ସୁଦ୍ଧା) ଅନୁମାନ କରାଯାଏ । ଛତିଶଗଡ଼ର ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକମାନେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ପାରଙ୍ଗମ ଅଟନ୍ତି । କେତେକ ପ୍ରଥମ ଭାଷା ବକ୍ତାମାନେ ଭତ୍ରୀକୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଷା ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ।

ହଲବୀ ପ୍ରାୟତଃ ଏକ ବାଣିଜ୍ୟ ଭିତ୍ତିକ ଭାଷା ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ କରାଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ସାକ୍ଷରତା ହାର କମ ଅଟେ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଓଡ଼ିଆ ଏବଂ ଦେବନାଗରୀ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ଏହା SOV ଶବ୍ଦ କ୍ରମ (ବିଷୟ-ବସ୍ତୁ-କ୍ରିୟା)ର ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ, ସଂଯୁକ୍ତ କାରକ ଗୁଡିକର ଦୃଢ଼ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ ଏବଂ ବିଶେଷ୍ୟ ପୂର୍ବରୁ ବିଶେଷଣ ରଖିଥାଏ ।

ଧ୍ୱନିବିଜ୍ଞାନ

ସମ୍ପାଦନା

ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ

ସମ୍ପାଦନା

ହଲବୀ ଭାଷାରେ ୬ଟି ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ରହିଛି: /i, e, ə, a, o, u/ । ସମସ୍ତ ସ୍ୱର ଗୁଡିକ ବିପରୀତ ନାସାଲାଇଜେସନ୍ ଦେଖାଇଥାଏ ।[]

Labial Alveolar Retroflex Palatal Velar Glottal
Nasal voiced m n (ɳ) (ɲ) ŋ
breathy
Stop/
Affricate
voiceless p t ʈ k
aspirated ʈʰ tʃʰ
voiced b d ɖ g
breathy ɖʱ dʒʱ
Fricative s h
Approximant voiced ʋ l j
breathy
Rhotic voiced r (ɽ)
breathy (ɽʱ)
  1. "Statement 1: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues - 2011". www.censusindia.gov.in. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 2018-07-07.
  2. Masica (1991)
  3. Kaushikkar, Chitra Vijay (1972). A descriptive analysis of Halbi: An Indo-Aryan language. Poona: Deccan College.