ହଲବୀ ଭାଷା
ହଲବୀ (ବସ୍ତରୀ, ହଲବା, ହଲଭସ୍, ହଲବୀ, ହଲଭୀ) ହେଉଛି ଏକ ପୂର୍ବ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା ଅଟେ ଯାହା, ଓଡ଼ିଆ ଏବଂ ମରାଠୀ ମଧ୍ୟରେ ଏକ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ଭାଷା ଅଟେ ।[୨] ଏହା ଭାରତର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଅତି କମରେ ୭୬୬,୨୯୭ ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କଥିତ ।
ହଲବୀ | |
---|---|
हलबी / ହଲବୀ | |
Native to | ଭାରତ |
ଅଞ୍ଚଳ | ଛତିଶଗଡ଼, ଓଡ଼ିଶା, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଏବଂ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର |
ଜାତିସତ୍ତା | ହଲବା |
ମାତୃଭାଷୀ | [୧] |
ଇଣ୍ଡୋ-ୟୁରୋପୀୟ
| |
ଓଡ଼ିଆ ଲିପି, ଦେବନାଗରୀ | |
ଭାଷା କୋଡ୍ | |
ISO ୬୩୯-୩ | hlb |
ଗ୍ଲୋଟୋଲୋଗ | halb1244 Halbi |
Linguasphere | 59-AAF-tb |
Halbi-speaking region |
ମେହରୀ (କିମ୍ବା ମାହାରୀ) ଭାଷା ଅନ୍ୟ ଉପଭାଷା ସହିତ ପାରସ୍ପରିକ ରୂପେ ବୁଝିବାରେ ଟିକେ କଷ୍ଟ ଅନୁଭବ ହୋଇଥାଏ । ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଷା ବକ୍ତାମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨୦୦,୦୦୦ (୨୦୦୧ ସୁଦ୍ଧା) ଅନୁମାନ କରାଯାଏ । ଛତିଶଗଡ଼ର ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକମାନେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ପାରଙ୍ଗମ ଅଟନ୍ତି । କେତେକ ପ୍ରଥମ ଭାଷା ବକ୍ତାମାନେ ଭତ୍ରୀକୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଷା ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ।
ହଲବୀ ପ୍ରାୟତଃ ଏକ ବାଣିଜ୍ୟ ଭିତ୍ତିକ ଭାଷା ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ କରାଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ସାକ୍ଷରତା ହାର କମ ଅଟେ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଓଡ଼ିଆ ଏବଂ ଦେବନାଗରୀ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ଏହା SOV ଶବ୍ଦ କ୍ରମ (ବିଷୟ-ବସ୍ତୁ-କ୍ରିୟା)ର ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ, ସଂଯୁକ୍ତ କାରକ ଗୁଡିକର ଦୃଢ଼ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ ଏବଂ ବିଶେଷ୍ୟ ପୂର୍ବରୁ ବିଶେଷଣ ରଖିଥାଏ ।
ଧ୍ୱନିବିଜ୍ଞାନ
ସମ୍ପାଦନାସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ
ସମ୍ପାଦନାହଲବୀ ଭାଷାରେ ୬ଟି ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ରହିଛି: /i, e, ə, a, o, u/ । ସମସ୍ତ ସ୍ୱର ଗୁଡିକ ବିପରୀତ ନାସାଲାଇଜେସନ୍ ଦେଖାଇଥାଏ ।[୩]
ଧ୍ୱନି
ସମ୍ପାଦନାLabial | Alveolar | Retroflex | Palatal | Velar | Glottal | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nasal | voiced | m | n | (ɳ) | (ɲ) | ŋ | |
breathy | mʱ | nʱ | |||||
Stop/ Affricate |
voiceless | p | t | ʈ | tʃ | k | |
aspirated | pʰ | tʰ | ʈʰ | tʃʰ | kʰ | ||
voiced | b | d | ɖ | dʒ | g | ||
breathy | bʱ | dʱ | ɖʱ | dʒʱ | gʱ | ||
Fricative | s | h | |||||
Approximant | voiced | ʋ | l | j | |||
breathy | lʱ | ||||||
Rhotic | voiced | r | (ɽ) | ||||
breathy | rʱ | (ɽʱ) |
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "Statement 1: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues - 2011". www.censusindia.gov.in. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 2018-07-07.
- ↑ Masica (1991)
- ↑ Kaushikkar, Chitra Vijay (1972). A descriptive analysis of Halbi: An Indo-Aryan language. Poona: Deccan College.