ଶ୍ରୀ ଦେବ ରାମେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ଭାରତର ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ପ୍ରଦେଶରେ ଥିବା ସିନ୍ଧୁଦୂର୍ଗ ତାଲୁକାର ରାମେଶ୍ୱର ୱାଡ଼ି ଗ୍ରାମରେ ଅବସ୍ଥିତ । ହିନ୍ଦୁ ଦେବତା ଶିବଙ୍କୁ ଏହି ମନ୍ଦିର ସମର୍ପିତ ହୋଇଛି ।[୧] ଷୋଡଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନିର୍ମିତ ଏହା ଏକ ଐତିହାସିକ ମନ୍ଦିର । ମନ୍ଦିରକୁ ଯିବା ପାଇଁ ୨୫୦ ଗଜ ଲମ୍ବା ଓ ୫୦ ଫୁଟ ଗଭୀର ରାସ୍ତାରେ ଯିବାକୁ ପଡେ । ଘନ ରୂପାରେ ନିର୍ମିତ ଶିବ ଚତୁର୍ଭୁଜ ରୂପରେ ବୃଷଭ ଉପରେ ଉପବେଶନ କରିଛନ୍ତି ।[୨]
Temple Ghati (Eastern Gate)
Gabhara (Inner Sanctum)
ମନ୍ଦିରର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଶୈଳୀ ଦେଖିଲେ ଏହା ତିନି ଥର ପରିବର୍ଦ୍ଧିତ କରାଯାଇଥିବା ଜଣାଯାଏ । ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସରଖେଲ କନହୋଜି ଅଙ୍ଗରେଜ (Sarkhel Kanhoji Angre) ଏକ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଆକୃତିର ମନ୍ଦିର ତୋଳିଥିଲେ ଯାହା ଶିବଙ୍କ ପିଣ୍ଡି ଚାରିପାଖରେ ଥିଲା ଓ ଅତି ଭଲ ପଥରରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ଯାହାକୁ “ଗଭର” କୁହାଯାଏ । ଏହା ମୂଖ୍ୟ କୋଠରୀ ଥିଲା ଯେଉଁଠାରେ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଶିବଲିଙ୍ଗ ଥିଲା । ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ସରଦାର ଶମ୍ଭାଜି ଅଙ୍ଗରେ ଓ ସନଖୋଜି ଅଙ୍ଗ୍ରେ ଗଭର ସାମନାରେ ଏକ ମଣ୍ଡପ ତିଆରି କରେଇଥିଲେ । ଏହି ମଣ୍ଡପ ବିରାଟ କାଷ୍ଠରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ଓ ତା ଉପରେ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିଲା । ଗଭର ଚାରି ପାଖରେ ଏକ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ ମାର୍ଗ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ଚାରି ପାଖରେ କାନ୍ଥ ଦିଆଯାଇ ଏକ ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ଆକୃତି କରାଯାଇଥିଲା । ସମୁଦାୟ ମନ୍ଦିର ୪,୦୨୫ ବର୍ଗ ଫୁଟ ସ୍ଥାନରେ ଥିଲା । ମନ୍ଦିର ବାହାରେ ୧୫୦୦ ବର୍ଗ ଫୁଟର ପଥର ଟାଇଲ ବିଛାଯାଇଥିଲା । ପଶ୍ଚିମ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଦ୍ୱାରରେ ଦୁଇଟି ଫାଟକ ଥିଲା ।
ଶ୍ରୀ ଦେବ ରାମେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର – ମୂଖ୍ୟ କୋଠା (Main Building)
ମହା ଶିବରାତ୍ରି ମେଳା
ସମ୍ପାଦନା
ପ୍ରତି ବର୍ଷ ମାଘ ମାସରେ ଛଅ ଦିନ ଧରି ସେଠାରେ ଏକ ମେଳା ଲାଗେ ଯାହାକୁ ପ୍ରାୟ ୫୦୦୦ ଲୋକ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଗ୍ରାମ ଓ ସହରରୁ ଆସି ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତି ।[୨] ଚାରି ଦିନ ମେଳା ପରେ ପୂଜା ହୁଏ । ମହାଶିବରାତ୍ରି ରାତିରେ ଶିବ ତାଣ୍ଡବ ନୃତ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଏହି ଦିନ ପାର୍ବତୀ ମାତାଙ୍କୁ ଶିବ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଭକ୍ତମାନେ ଏହି ଦିନ ଉପବାସ କରି ଶିବ ଲିଙ୍ଗ ଉପରେ ଫୁଲ ଫଳ ଚଢାନ୍ତି ।[୩]
ଗ୍ୟାଲେରି
| Images showing wall paintings on the temple building |
|---|
 Wall Painting Vedic | Wall Painting Vedic |
 Wall Painting Ramayana | Wall Painting Ramayana |
 Wall Painting Mahabharata | Wall Painting Mahabharata |
|
ମନ୍ଦିରର ଶାସନ ଭାର ୧୯୧୪ ମସିହାରେ ସିଭିଲ କୋର୍ଟ ଏକ ପାଞ୍ଚ ଟିକିଆ ଟ୍ରଷ୍ଟି ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରିଛନ୍ତି । ମୁମ୍ବାଇର ଶ୍ରୀ ରାମେଶ୍ୱର ଦେବସ୍ଥାନ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ମଣ୍ଡଳ ଓ ରାମେଶ୍ୱର ବିକାଶ ମଣ୍ଡଳ ଏହାର ବିକାଶ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଖରେଖ କରନ୍ତି ।[୪] ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ଦେବସ୍ଥାନ ଏକ ଇନାମ ସ୍ଥାନ ଓ ବାର୍ଷିକ ୩୩୪ ଟଙ୍କା ପାଆନ୍ତି ।[୫] ସନ ୧୯୧୪ ମସିହାଠାରୁ ଟ୍ରଷ୍ଟି ଏହାର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରିଆସୁଛନ୍ତି । ମନ୍ଦିର ଏବେ ଭଲ ଅବସ୍ଥାରେ ଅଛି ଓ ମଝିରେ ମଝିରେ ନବୀକରଣ କରାଯାଉଛି । [୧]
ସରଖେଲ ଶମ୍ଭାଜି ଅଙ୍ଗ୍ରେ ସମାଧି
ସମ୍ପାଦନା
ମନ୍ଦିରର ଦକ୍ଷିଣ ଫାଟକ ବାହାର ପାଖରେ ଅଛି । ପ୍ରାୟ ୨୦୦-୨୫୦ ବର୍ଷର ପୁରୁଣା ପଥରରେ ଏହା ତିଆରି ହୋଇଛି । ତାଙ୍କ ପାଖରେ ୭ଟି ପ୍ରସ୍ତର ରଖାଯାଇଛି ଯାହା ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କ ସ୍ମୃତିକୁ ଉଜ୍ଜୀବିତ କରିରଖିଛି ।
| Sarkhel Sambhaji Angre Samadhi |
|---|
 Sambhaji Angre Samadhi | Sambhaji Angre Samadhi |
 Sambhaji Angre Samadhi (Side View) | Sambhaji Angre Samadhi (Side View) |
|
ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ
ସମ୍ପାଦନା
.jpg)
.jpg)
