ଶ୍ରୀଲତା ବଟଲିୱାଲା
ଶ୍ରୀଲତା ବଟଲିୱାଲା, ଜଣେ ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା, ମହିଳା ଅଧିକାରର ଓକିଲ, ପଣ୍ଡିତ ତଥା ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ଉପରେ ଅନେକ ପୁସ୍ତକର ଲେଖକ ଅଟନ୍ତି । ୧୯୮୦ ଦଶକର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ପରିଭାଷିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ବଟଲିୱାଲାଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଏକ ଶବ୍ଦ ଥିଲା ଯାହା "କଲ୍ୟାଣ, ଉନ୍ନତି, ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଏବଂ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ"କୁ ସୂଚିତ କରିଥାଏ । ବଟଲିୱାଲାଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ମହିଳାଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ସଶକ୍ତିକରଣ ଆଇନ ସହଜରେ ଭାରତରେ ଆଗେଇ ଯାଏ କିନ୍ତୁ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା କଠିନ ଏବଂ ଇଜିପ୍ଟର ସମାନ ପରିସ୍ଥିତି ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଇପାରେ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ମହିଳାଙ୍କ ଗତିବିଧିକୁ ସଂଗଠିତ ତଥା ସଂଗଠିତ କରିବାରେ ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପୂର୍ବ ସମୟ ତୁଳନାରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି ।[୧]
ଶ୍ରୀଲତା ବଟଲିୱାଲା | |
|---|---|
 ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ବାଟଲିୱାଲା | |
| ଜନ୍ମ | ବାଙ୍ଗାଲୋର, ଭାରତ |
| ବୃତ୍ତି | ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ଏବଂ ଲେଖକ ସହିତ ଜଡିତ ସାମାଜିକ ସକ୍ରିୟତା |
| ସକ୍ରିୟ ବର୍ଷ | ୧୯୬୦ ଦଶକରୁ |
| ପ୍ରସିଦ୍ଧି | ମହିଳା; ସଶକ୍ତିକରଣ |
| ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କୃତି | ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ - ଧାରଣା ଏବଂ ଅଭ୍ୟାସ (୧୯୯୩) |
ଜୀବନୀ
ସମ୍ପାଦନାବଟଲିୱାଲା ଭାରତର ବେଙ୍ଗାଲୁରୁରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସେ ଟାଟା ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ସୋସିଆଲ୍ ସାଇନ୍ସ, ବମ୍ବେରୁ ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମାଷ୍ଟର ଅଫ୍ ଆର୍ଟ (MA) ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ ।[୨] ୧୯୭୦ର ଶେଷ ଭାଗରୁ ୧୯୯୦ ଦଶକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଭାରତରେ ନାରୀବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ସହିତ ମହିଳାମାନଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ଗୁଣ ଗଠନ, ଲିଙ୍ଗ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ନଜର ଏବଂ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିଥିଲେ । ସେ ଚାରୋଟି ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ଦୁଇଟି ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରର ନାରୀବାଦୀ ଅଭିଯାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ୧୯୯୦ ଦଶକର ମଧ୍ୟଭାଗରୁ ସେ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ ବାହାରେ ଅନେକ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଯଥା: ଫୋର୍ଡ ଫାଉଣ୍ଡେସନ (୧୯୯୭-୨୦୨୦) ସହିତ ଏକ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଅଫିସର ଭାବରେ, ନ୍ୟୁୟର୍କ ସିଟି; "ଟ୍ରାନ୍ସନାଲ୍ ସିଭିଲ୍ ସୋସାଇଟି, ବିଶେଷତଃ ଟ୍ରାନ୍ସନାଲ୍ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରର ଗତିବିଧି ଉପରେ" ହାଉସର ସେଣ୍ଟର୍ ପାଇଁ ଅଣ-ଲାଭ ସଂଗଠନ ପାଇଁ ସିଭିଲ୍ ସୋସାଇଟି ରିସର୍ଚ୍ଚ ଫେଲୋ; ହାର୍ଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ; ଏବଂ ନ୍ୟୁୟର୍କ ସହରର ମହିଳା ପରିବେଶ ଏବଂ ବିକାଶ ସଂଗଠନର ବୋର୍ଡର ଚେୟାରମ୍ୟାନ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।
ବଟଲିୱାଲା ମହିଳା ଅଧିକାର ସହ ଜଡିତ ଅନେକ ସଂଗଠନରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଜଡିତ ଅଛନ୍ତି ଯେପରିକି ଆସୋସିଏସନ୍ ଫର୍ ମହିଳା ରାଇଟ୍ସ ଇନ୍ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ (AWID) ସହିତ ସ୍କୋଲାର୍ ଆସୋସିଏଟ୍, "ଲିଙ୍ଗ ଅଫ୍ ୱାର୍କ" ବୋର୍ଡର ସହ-ଚେୟାର୍ (ମହିଳାମାନଙ୍କର ଏକ ବିଶ୍ୱ ନେଟୱାର୍କ) ଏବଂ ସଦସ୍ୟ "ସାମୁଦୟ ନିର୍ମନ ସାହାୟକ" ଏବଂ ମୁମ୍ବାଇରେ SPARC ବୋର୍ଡ ଯାହାକି ସହରାଞ୍ଚଳର ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭାଗ ନେବାକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ୧୯୮୪ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ସେ ବାଙ୍ଗାଲୁରୁର ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସର ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଆଡଭାନ୍ସ ଷ୍ଟଡିଜରେ ମଧ୍ୟ ଗବେଷଣା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସଶକ୍ତିକରଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଉଭୟ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳର ଗରିବ ଏବଂ ଦଳିତ ମହିଳାଙ୍କୁ ଉପକୃତ କରିଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ପଞ୍ଚାୟତ ରାଜ ଅଧୀନରେ ଥିବା ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ୱୟଂ ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥାରେ ଗ୍ରାମର ଗରିବ ଏବଂ ଅଶିକ୍ଷିତ ମହିଳାଙ୍କୁ ନିର୍ବାଚନରେ ସହଜ କରିବାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ; ବିଭିନ୍ନ ଜିଲ୍ଲାରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ୩୩% ସଂରକ୍ଷଣର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସୀମାଠାରୁ ଅଧିକ ଥିଲା ।[୩]
ବଟଲିୱାଲାଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି "ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କ ଆଦର୍ଶକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିବା, ଲିଙ୍ଗଗତ ଭେଦଭାବ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଅସମାନତାକୁ ଦୃଢ ତଥା ଚିରସ୍ଥାୟୀ କରିବା ପାଇଁ ସଂରଚନାକୁ ରୂପାନ୍ତର କରିବା ଏବଂ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଉଭୟ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ସୂଚନା ଉତ୍ସ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ତଥା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହାସଲ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିବା" ।
ପ୍ରକାଶନ ଓ ଗ୍ରନ୍ଥସମୂହ
ସମ୍ପାଦନାମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ଏବଂ ବିକାଶ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବଟଲିୱାଲାଙ୍କର ଅନେକ ପ୍ରକାଶନ ରହିଛି ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ - ସଂକଳ୍ପ ଏବଂ ଅଭ୍ୟାସ, (୧୯୯୩), ଯାହା ୨୦ରୁ ଅଧିକ ଭାଷାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ଯାହାକି ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ମାନୁଆଲ୍ ଭାବରେ ବହୁଳ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
- ବଟଲିୱାଲା, ଶ୍ରୀଲତା; ବ୍ରାଉନ୍, ଲିଓଡ୍ ଡେଭିଡ୍ (2006). Transnational civil society: an introduction. କୁମରିଆନ୍ ପ୍ରେସ୍. ISBN 978-1-56549-210-3.
- ବଟଲିୱାଲା, ଶ୍ରୀଲତା (2011). Feminist Leadership for Social Transformation: Clearing the Conceptual Cloud.
- ହିଲ୍, ଏଲିଜାବେଥ୍ (2 July 2010). Worker Identity, Agency and Economic Development: Women's Empowerment in the Indian Informal Economy. ମାର୍ଗ. ISBN 978-1-136-95428-3.
- ଫିଲିପ୍ସ, ରଜେମ୍ୟାରି (1995). Energy as an Instrument for Socio-economic Development. United Nations Development Programm.
- ସାହାୟ, ସୁଶାମା (1 January 1998). Women and Empowerment: Approaches and Strategies. Discovery Publishing House. ISBN 978-81-7141-412-3.
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "Are women's movements a force for change?". The Guardian. 5 March 2014. Retrieved 8 March 2016.
- ↑ "Srilatha Batliwala". learningpartnership.org learningpartnership.org. Retrieved 8 March 2016.
- ↑ "Second Informal Thematic Debate Gender Equality and the Empowerment of Women:Srilatha Batliwala". United Nations General Assembly 61st session. Retrieved 8 March 2016.