ରାଣୀ ଭବାନୀ
ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ କାଳରେ ମହାରାଣୀ ଭବାନୀ (୧୭୧୬ - ୧୮୦୩) ବଙ୍ଗଳାଦେଶ ନାଟୋରେର ଜଣେ ଜମିଦାର ଥିଲେ ।[୨] ନାଟୋରେ ସମ୍ପତ୍ତିର ଜମିଦାର ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ରାଜା ରମାକାନ୍ତ ମୋଇତ୍ର (ରାୟ)ଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମହାରାଣୀ ଜମିଦାର ହୋଇଥିଲେ । ରାଜଶାହୀ ରାଜାଙ୍କ ନାଟୋର ସମ୍ପତ୍ତିର ଏକ ବୃହତ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଥିଲା ଯାହା ବଙ୍ଗଳାର ଏକ ବିସ୍ତୃତ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲା । ନାଟୋରେ ସମ୍ପତ୍ତିର କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରାୟ ୩୪,୦୦୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର (୧୩,୦୦୦ ବର୍ଗ ମାଇଲ) ଥିଲା ଏବଂ ଏହା କେବଳ ଉତ୍ତର ବଙ୍ଗ ନୁହେଁ ବରଂ ମୁର୍ସିଦାବାଦ, ଜେସୋର, ବିରବମ ଏବଂ ବର୍ଡୱାନର ପ୍ରଶାସନିକ ଜିଲ୍ଲାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ନାଟୋରର ରାଣୀ ଭବାନୀ ଉଭୟ ସମ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ରାଜପ୍ରାସାଦକୁ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ ।
| ରାଣୀ ଭବାନୀ | |
|---|---|
| ଶାସନକାଳ | ୧୭୪୮ - ୧୮୦୩ |
| ପୂର୍ବାଧିକାରୀ | ରାଜା ରମାକାନ୍ତ ମୋଇତ୍ର |
| ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ | ରାଜା ରାମକୃଷ୍ଣ |
| ଜୀବନସାଥୀ | ରାଜା ରମାକାନ୍ତ ମୋଇତ୍ର |
| ବାପା | ଆତ୍ମାରାମ ଚୌଧୁରୀ |
| ଜନ୍ମ | ବୋଗ୍ରା |
| ମୃତ୍ୟ | ୧୮୦୩[୧] ନାଟୋରେ, ବଙ୍ଗଳା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି, ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ |
| ଧର୍ମ | ହିନ୍ଦୁ |
ଜୀବନ ସମ୍ପାଦନା
୧୭୧୬ ମସିହାରେ ବୋଗ୍ରା ଜିଲ୍ଲାର ଛତିଶଗଡ଼ ଗ୍ରାମରେ ଏକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଭବାନୀ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଆତ୍ମାରାମ ଚୌଧୁରୀ ଥିଲା, ସେ ବୋଗ୍ରା ଜିଲ୍ଲାର ଚାଟ-ଇନ ଗ୍ରାମର ଜମିଦାର ଥିଲେ । ଭବାନୀ ରାଜଶାହୀର ତତ୍କାଳୀନ ଜମିଦାର ରାଜା ରମାକାନ୍ତ ମୋଇତ୍ର (ରାୟ)ଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।[୩] ୧୭୪୮ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ, ଭବାନୀ ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବରେ ଜମିଦାର ହୋଇଗଲେ । ଜମିଦାର ଭାବରେ ମହିଳାମାନେ ସେହି ସମୟରେ ଖୁବ କମ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ରାଣୀ ଭବାନୀ ଚାରି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ବିଶାଳ ରାଜଶାହୀ ଜମିଦାରୀକୁ ଏତେ ଦକ୍ଷ ଏବଂ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ପରିଚାଳନା କରିଥିଲେ, ଯେ ଜମିରୁ ବାର୍ଷିକ ଆୟ ପାଖାପାଖି ୧୫ ନିୟୁତ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅତିକ୍ରମ କରିଥିଲା ଯେଉଁଥିରୁ ୭ ନିୟୁତ ଟଙ୍କା ସାର୍ବଜନୀନ ଉପଯୋଗୀତା ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଅସହାୟ ଲୋକଙ୍କୁ ସହାୟତା ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶ ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା ।
ନାଟୋରେରେ ଥିବା ରାଣୀ ଭବାନୀଙ୍କ ଘର ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାଂଲାଦେଶର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ହୋଇ ରହିଛି ।
ରାଣୀ ଭବାନୀ ୧୮୦୩ ମସିହାରେ, ୭୯ ବର୍ଷ ବୟସରେ, ପ୍ଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧର 46 ବର୍ଷ ପରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ ।
ଅବଦାନ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନା
ରାଣୀ ଭବାନୀ ତାଙ୍କର ପରୋପକାରୀ ତଥା ସାଧାରଣ ଉଦାରତା କାରଣରୁ ସାଧାରଣ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଘରେ ଘରେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଗଲେ,ଏବଂ ଏହା ତାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ସହିତ ମିଳିତ ହୋଇଗଲା । ସେ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁରେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା ମନ୍ଦିର, ଗେଷ୍ଟହାଉସ୍ ଏବଂ ସଡ଼କ ସଂଖ୍ୟା ଶହ ଶହ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି । ସେ ନିଜ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କର ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଜଳ ସମସ୍ୟାକୁ ଦୂର କରି ଅନେକ ଜଳ ଟାଙ୍କି ମଧ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ସେ ହାଓଡ଼ାରୁ ବାରଣାସୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ରାସ୍ତା ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।[୪] ସେ ସମାଜରେ ବିଧବାମାନଙ୍କର ପୁନଃ ବିବାହର ପରିଚୟ ଦେଇ ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାର ଆଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ । ୧୭୭୦ ମସିହାର ବଙ୍ଗଳାର ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ସମୟରେ, ସେ ନିଜ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଲୋକଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଆଠଟି ବୈଦ୍ୟମାନନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି କରି ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା
- ↑ Manmatha Nath Dutt (1893). Gleanings from Indian Classics Volume 2. G.C. Chackravarti at the Deva Press.
- ↑ "250-year-old temple in Bengal village faces wrath of a river, administration sleeps". Hindustan Times.
- ↑ Dr. Indu Prabha Pathak, Dr. Payal Khurana. Glass Ceiling: Impact on Women. Shanlax Publications. p. 80. ISBN 9789394899940.
- ↑ Kunal Chakrabarti, Shubhra Chakrabarti (2013). Historical Dictionary of the Bengalis. Scarecrow Press. p. 96. ISBN 9780810880245.