ରମ୍ଭା (ଅପସରା)

ହିନ୍ଦୁ ପୁରାଣରେ ରମ୍ଭାଙ୍କୁ ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅପ୍‌ସରା ଭାବରେ ଚିତ୍ରଣ କରାଯାଇଛି । ଦେବତା ଏବଂ ଅସୁରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ସାଗର ମନ୍ଥନରୁ ଏହାଙ୍କ ଉତ୍ପତ୍ତି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ଇନ୍ଦ୍ର ତାଙ୍କ ରାଜ ସଭା ପାଇଁ ଏହାଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ସ୍ୱର୍ଗର ନର୍ତ୍ତକୀ ଥିଲେ, ଯିଏକି ସମସ୍ତ ନୃତ୍ୟକଳା ଜାଣିଥିଲେ । ସେ ଥରେ ରମ୍ଭାକୁ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ତପ ଭଙ୍ଗ କରିବାକୁ ପଠାଇଥିଲେ । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ମହର୍ଷି ତାଙ୍କୁ ଏକ ହଜାର ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଷାଣ ହୋଇ ରହିବାକୁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ । ରମ୍ଭା ନଳକୁବେରଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଥିଲେ । କୁବେର ହେଉଛନ୍ତି ରାବଣଙ୍କ ଭାଇ ଏବଂ କୁବେରଙ୍କ ପୁତ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ନଳକୁବେର । ରମ୍ଭା ନଳକୁବେରଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିବାରୁ ସମ୍ପର୍କରେ ସେ ଥିଲେ ରାବଣର ବୋହୁ । ଏକଦା ରାବଣ ରମ୍ଭାଙ୍କ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ମୋହିତ ହୋଇ ରମ୍ଭାଙ୍କୁ ଆପତ୍ତିଜନକ କଥା ପଚାରିଥିଲେ । ବାଲ୍ମିକୀ ଲିଖିତ 'ରାମାୟଣ' ଅନୁଯାୟୀ, ରାବଣ ରମ୍ଭାଙ୍କୁ ବଳାତ୍କାର କରିଥିଲେ । ରମ୍ଭା ରାବଣଙ୍କୁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଯଦି ସେ ତାଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି ମହିଳାଙ୍କୁ ସ୍ପର୍ଶ କରନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କ ଦଶ ମୁଣ୍ଡ ଏକାସାଙ୍ଗରେ ଫାଟିଯିବ ।

ପୌରାଣିକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ

ରମ୍ଭା କୁବେରଙ୍କ ପୁଅ ନଳକୁବେରଙ୍କ ପତ୍ନୀ ହୋଇଥିବାରୁ ଏକଦା ସେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ଭେଟିବା ପାଇଁ କୌଳାଶକୁ ଯାଇଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ, ରାବଣ ତାଙ୍କୁ ଦେଖିଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ଆକର୍ଷିତ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ବଳାତ୍କାର କରିବାପାଇଁ ଟାଣି ନେଇଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିବାକୁ ସେ ରାବଣକୁ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଉଦ୍ୟମ ତାଙ୍କୁ ବଳାତ୍କାରରୁ ରକ୍ଷା କରିପାରି ନଥିଲା । ବଳାତ୍କାର କରିବା ପରେ ରମ୍ଭାଙ୍କୁ ଭୂମି ଉପରେ ଛାଡିଦେଇ ରାବଣ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟକୁ ଫେରିଗଲା । ପରେ ନଳକୁବେର ପହଞ୍ଚି ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଏଭଳି ଅବସ୍ଥାରେ ଦେଖିଲେ । ଦୁଃଖ ଓ କ୍ରୋଧରେ, ନଳକୁବେର ତାଙ୍କ ମାମୁଁ ରାବଣଙ୍କୁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଯଦି ସେ କୌଣସି ମହିଳାଙ୍କୁ ବଳାତ୍କାର ପାଇଁ ବାଧ୍ୟ କରନ୍ତି ତେବେ ତାଙ୍କ ମସ୍ତକ ସାତ ଖଣ୍ଡରେ ଫାଟିଯିବ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପୌରାଣିକ ସଂସ୍କରଣରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ରମ୍ଭା ନିଜେ ରାବଣକୁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ରାବଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଜବରଦସ୍ତ ଅପହରଣ କଲା ସିନା କେବଳ ଅଭିଶାପ ଭୟରେ ସେ ସୀତାଙ୍କୁ ସ୍ପର୍ଶ ମଧ୍ୟ କରିପାରି ନ ଥିଲା । ପରେ ସୀତାଙ୍କୁ ଅପହରଣ କରି ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କ ହାତରେ ତାହାର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ।