ରକି ମାଉଣ୍ଟେନ ସ୍ପଟେଡ ଫିଭର
ରକି ମାଉଣ୍ଟେନ ସ୍ପଟେଡ ଫିଭର (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Rocky Mountain spotted fever/ RMSF) ଏକ ପ୍ରକାର ଜୀବାଣୁ ରୋଗ ଯାହା ଟିଙ୍କଦ୍ୱାରା (ticks) ପରିବାହିତ ହୋଇଥାଏ ।[୮] ରୋଗ ଆରମ୍ଭରୁ ଜର, ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା ହୁଏ ଓ ପରେ ରାସ୍ Rash ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ ।[୩] ରାସ୍ ସାଧାରଣତଃ ଛୋଟ ଛୋଟ ରକ୍ତସ୍ରାବ ଦାଗ ଭଳି ପେଟେକିଆଲ (made up of small spots of bleeding) ହୋଇଥାଏ ଓ ଏହା କଚଟି ଓ ବଳା ଗଣ୍ଠିରରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।[୯] ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ବାନ୍ତି ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।[୩] ଉପଶମ ପରେ ମଧ୍ୟ ଶ୍ରବଣ ହାନୀ (Hearing loss) ଆଂଶିକ ଅଙ୍ଗ ହାନୀ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଭିତ୍ତିରେ ହୋଇପାରେ ।[୩]
| ରକି ମାଉଣ୍ଟେନ ସ୍ପଟେଡ ଫିଭର | |
|---|---|
| Blue disease,[୧] Brazilian spotted fever, Tobia fever, new world spotted fever, tick- borne typhus fever, Sao Paulo fever[୨] | |
 ରକି ମାଉଣ୍ଟେନ ସ୍ପଟେଡ ଫିଭର ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ଜଣେ ଲୋକର ହାତ ଓ ଅଗ୍ରବାହୁରେ ପେଟେକିଆଲ ରାସ (Petechial rash) ହୋଇଛି । | |
| ବିଭାଗ | ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ (Infectious disease) |
| ଲକ୍ଷଣ | ଆରମ୍ଭରୁ: ଜର, ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା[୩] ପରେ: ରାସ୍ Rash[୩] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | ସଂକ୍ରମଣର ୨ରୁ ୪ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ[୨] |
| ଅବଧି | ୨ ସପ୍ତାହ[୨] |
| କାରଣ | ରିକିଟସିଆ ରିକେଟସି (Rickettsia rickettsii), ଟିଙ୍କ (ticks) ଯୋଗୁ ବ୍ୟାପିଥାଏ ।[୪] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ଲକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ [୫] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | ଜିକା ଜ୍ୱର, ଡେଙ୍ଗୁ, ଚିକୁନଗୁନିଆ, ରିକେଟସିଆ ପାର୍କେରି ରିକେଟସିଓସିସ (Rickettsia parkeri rickettsiosis), ପାସିଫିକ କୋଷ୍ଟ ଟିକ ଫିଭର (Pacific Coast tick fever), ରିକେଟସିଆଲପକ୍ସ (rickettsialpox)[୬] |
| ଚିକିତ୍ସା | ଡକ୍ସିସାଇକ୍ଲିନ[୭] |
| Prognosis | ୦.୫% ମୃତ୍ୟୁ ସଙ୍କଟ[୬] |
| ପୁନଃପୌନିକ | <୫,୦୦୦ ରୋଗୀ ବର୍ଷକୁ (USA)[୬] |
ରକି ମାଉଣ୍ଟେନ ସ୍ପଟେଡ ଫିଭର ଏକ ରୋଗ ଯାହା ରିକିଟସିଆ ରିକେଟସି (Rickettsia rickettsii) ନାମକ ଏକ ଜୀବାଣୁ (bacterium) ଯୋଗୁ ହୁଏ ଓ ଏହା ଆମେରିକାନ ଡଗ ଟିକ (American dog ticks), ରକି ମାଉଣ୍ଟେନ ଉଡ ଟିକ (Rocky Mountain wood ticks) ଓ ବ୍ରାଉନ ଡଗ ଟିକ ଭଳି ଟିଙ୍କମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା (brown dog ticks) ମାନବ ଦେହକୁ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଥାଏ ।[୪] କ୍ୱଚିତ ଏହା ରକ୍ତ ପରିଦାନ (blood transfusion)) ଯୋଗୁ ସଞ୍ଚାରିତ ହୋଇଥାଏ ।[୪] ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଏହାର ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଅତୀବ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ।[୫] ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ପରୀକ୍ଷାଗାର ପରୀକ୍ଷା (laboratory test) ସାହାଯ୍ୟରେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ଓ ଲକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ ଚିକିତ୍ସା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଏ ।[୫] ଏହି ରୋଗ ସ୍ପଟେଡ ଫିଭର ରିକେଟସିଓସିସ (spotted fever rickettsiosis) ନାମକ ଏକ ରୋଗ ଦଳର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଓ ଏହି ଦଳରେ ରିକେଟସିଆ ପାର୍କେରି ରିକେଟସିଓସିସ (Rickettsia parkeri rickettsiosis), ପାସିଫିକ କୋଷ୍ଟ ଟିକ ଫିଭର (Pacific Coast tick fever), ରିକେଟସିଆଲପକ୍ସ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ।[୬]
ଡକ୍ସିସାଇକ୍ଲିନ ଦେଇ ଏହି ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଏ ।[୭] ରୋଗ ଆରମ୍ଭରୁ ଡକ୍ସିସାଇକ୍ଲିନ ଦେଲେ ସବୁ ବୟସରେ ଓ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ମଧ୍ୟ ଭଲ କାମ କରେ ।[୭] ପ୍ରତିଷେଧ ନିମନ୍ତେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ଦିଆଯାଏନାହିଁ ।[୭] ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୦.୫% ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇପାରେ ।[୬] ସନ ୧୯୪୦ରେ ଟେଟ୍ରାସାଇକ୍ଲିନ (tetracycline) ଆବିଷ୍କୃତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରାୟ ୧୦% ରୋଗୀ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରୁଥିଲେ ।[୬]
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଜୁନ ଓ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ପ୍ରାୟ ୫,୦୦୦ରୁ କମ ରୋଗୀ ହୁଅନ୍ତି ।[୬] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର (contiguous United States) ପାର୍ଶ୍ୱବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଯେପରିକି ପଶ୍ଚିମ କାନାଡ଼ା (Western Canada) ଓ ଆଂଶିକ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଆମେରିକା ତଥା ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାରେ (South America) ମଧ୍ୟ ଏହି ରୋଗ ଦେଖାଯାଏ ।[୯][୨] ରକି ମାଉଣ୍ଟେନ (Rocky Mountains) ବା ପାହାଡ଼ିଆ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଏହି ରୋଗ ହେଉଥିବାରୁ ସନ ୧୮୦୦ରେ ଏହାର ରକି ମାଉଣ୍ଟେନ ସ୍ପଟେଡ ଫିଭର ନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା ।[୯]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ Pedro-Pons, Agustín (1968). Patología y Clínica Médicas. Vol. 6 (3rd ed.). Barcelona: Salvat. p. 345. ISBN 978-84-345-1106-4.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ "Pathogen Safety Data Sheets: Infectious Substances – Rickettsia rickettsii". Government of Canada. Public Health Agency of Canada. 7 January 2011. Retrieved 19 January 2019.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ "Signs and Symptoms Rocky Mountain Spotted Fever (RMSF)". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 26 October 2018. Retrieved 19 January 2019.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ "Transmission and Epidemiology Rocky Mountain Spotted Fever (RMSF)". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 26 October 2018. Retrieved 19 January 2019.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ "Clinical and Laboratory Diagnosis Rocky Mountain Spotted Fever (RMSF)". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 26 October 2018. Retrieved 19 January 2019.
- ↑ ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ ୬.୩ ୬.୪ ୬.୫ ୬.୬ "Epidemiology and Statistics Rocky Mountain Spotted Fever (RMSF)". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 26 October 2018. Retrieved 19 January 2019.
- ↑ ୭.୦ ୭.୧ ୭.୨ ୭.୩ "Treatment Rocky Mountain Spotted Fever (RMSF)". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 26 October 2018. Retrieved 19 January 2019.
- ↑ "Rocky Mountain Spotted Fever (RMSF)". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 15 November 2018. Retrieved 19 January 2019.
- ↑ ୯.୦ ୯.୧ ୯.୨ Koyfman, Alex; Long, Brit; Gottlieb, Michael (2018-07-01). "The Evaluation and Management of Rocky Mountain Spotted Fever in the Emergency Department: a Review of the Literature". Journal of Emergency Medicine (in English). 55 (1): 42–50. doi:10.1016/j.jemermed.2018.02.043. ISSN 0736-4679. PMID 29685474.
{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ
ସମ୍ପାଦନା| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ | |
|---|---|
| ବାହାର ଉତ୍ସ |