ମହମ୍ମଦ ଅଲି ବୋଗ୍ରା
ସୟୀଦ ମହମ୍ମଦ ଅଲି ଚୌଧୁରୀ ବୋଗ୍ରା (୧୯ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୦୯- ୨୩ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୬୩) ଜଣେ ପାକିସ୍ତାନୀ ରାଜନେତା ତଥା କୂଟନୀତିଜ୍ଞ ଯିଏକି ୧୯୫୩ ରୁ ୧୯୫୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାକିସ୍ତାନର ତୃତୀୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।[୨][୩]
ମହମ୍ମଦ ଅଲି ବୋଗ୍ରା | |
|---|---|
{محمد علی بوگرا} | |
.jpg) Bogra in 1955 | |
| 3rd Prime Minister of Pakistan | |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ 17 April 1953 – 12 August 1955 | |
| Monarch | Elizabeth II |
| Governor General | Malik Ghulam Muhammad Iskandar Ali Mirza |
| ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀ | ଖ୍ୱାଜା ନଜିମୁଦ୍ଦିନ |
| ପର ଅଧିକାରୀ | Muhammad Ali |
| 3rd & 7th Minister of Foreign Affairs | |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ 13 June 1962 – 23 January 1963 | |
| ରାଷ୍ଟ୍ରପତି | Muhammad Ayub Khan |
| Deputy | S.K. Dehlavi (Foreign Secretary) |
| ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀ | Manzur Qadir |
| ପର ଅଧିକାରୀ | Zulfikar Ali Bhutto |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ 24 October 1954 – 12 August 1955 | |
| Deputy | J.A. Rahim (Foreign Secretary) |
| ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀ | M. Zafarullah Khan |
| ପର ଅଧିକାରୀ | Hamidul Huq Choudhury |
| Minister of Defence | |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ 17 April 1953 – 24 October 1954 | |
| Deputy | Akhter Husain (Defence Secretary) |
| ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀ | Khawaja Nazimuddin |
| ପର ଅଧିକାରୀ | General Ayub Khan |
| Pakistan Ambassador to Japan | |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ 1959–1962 | |
| ରାଷ୍ଟ୍ରପତି | ଆୟୁବ ଖାଁ |
| ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀ | Omar Hayat Malik |
| ପର ଅଧିକାରୀ | K. M. Sheikh |
| Pakistan Ambassador to the United States | |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ November 1955 – March 1959 | |
| ରାଷ୍ଟ୍ରପତି | Iskander Mirza |
| ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀ | Syed Amjad Ali |
| ପର ଅଧିକାରୀ | Aziz Ahmed |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ 27 February 1952 – 16 April 1953 | |
| Governor General | Malik Ghulam |
| ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀ | A. H. Isphani |
| ପର ଅଧିକାରୀ | Amjad Ali |
| High Commissioner of Pakistan to Canada | |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ 1949–1952 | |
| Governor General | Khawaja Nazimuddin |
| Pakistani Ambassador to Burma | |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ 1948–1949 | |
| Governor General | Muhammad Ali Jinnah (1948) Khawaja Nazimuddin (1948–1949) |
| President of Pakistan Muslim League | |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ 17 April 1953 – 12 August 1955 | |
| ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀ | Khawaja Nazimuddin |
| ପର ଅଧିକାରୀ | Muhammad Ali |
| ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସବିଶେଷ | |
| ଜନ୍ମ | Syed Mohammad Ali Chowdhury ୧୯ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୦୯ Barisal, Eastern Bengal and Assam, British India |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୨୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୬୩ (ବୟସ ୫୩) Dacca, East Pakistan, Pakistan |
| ସମାଧି ସ୍ଥଳ | Bogra Nawab Palace, Bogra, Rajshahi, Bangladesh |
| ନାଗରିକତା | British Raj (1909–1947) Pakistan (1947–1963) |
| ରାଜନୀତିକ ଦଳ | Pakistan Muslim League |
| ଜୀବନ ସାଥୀ | Hameeda Begum[୧] Aliya Begum[୧] |
| ବାପା | Altaf Ali Chowdhury |
| ସମ୍ପର୍କୀୟ | Nawab Ali Chowdhury (grandfather) Hasan Ali Chowdhury (uncle) Syeda Ashiqua Akbar (cousin) |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | University of Calcutta (B.A.) |
| କ୍ୟାବିନେଟ | Ayub administration |
କଲିକତା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି କଲେଜରେ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ ପରେ ସେ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗରେ ଯୋଗ ଦେଇ ନିଜର ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୪୦ ଦଶକରେ ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏଚ୍ ଏସ୍ ସୁହରୱାର୍ଡିଙ୍କ ବଙ୍ଗଳାର ପ୍ରାଦେଶିକ କ୍ୟାବିନେଟରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ପାକିସ୍ତାନର ସ୍ଵାଧୀନତା ପରେ ସେ ଏକ କୂଟନୀତିଜ୍ଞ ଭାବରେ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ବର୍ମାରେ ପାକିସ୍ତାନର ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ (୧୯୪୮), କାନାଡାର ହାଇ କମିଶନର (୧୯୪୯–୧୯୫୨), ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଦୁଇଥର ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ଏବଂ ଜାପାନରେ ମଧ୍ୟ ପାକିସ୍ତାନର ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ (୧୯୫୯–୧୯୬୨) ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।[୪]
୧୯୫୩ ମସିହାରେ ତାଙ୍କୁ ପାକିସ୍ତାନର ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ଭାବେ ଆମେରିକାରୁ ଫେରାଇ ଆଣିବା ପରେ ତତ କାଳୀନ ଗଭର୍ଣର ଜେନେରାଲ ମଲିକ୍ ଗୁଲାମଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ କ୍ରମେ ସେ ପାକିସ୍ତାନର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହାପରେ ତାଙ୍କର ବୈଦେଶିକ ନୀତି ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ଆମେରିକା ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ମଜବୁତ କରିବା ସହିତ ସୋଭିଏତ ସଂଘ ସହିତ ସମ୍ପର୍କକୁ ହ୍ରାସ କରିଥିଲା | ଭାରତ ସହ ଶାନ୍ତି ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ସେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ମଧ୍ୟ ଆଗେଇ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ଚୀନ୍ ସହ ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବା ପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ । ନିଜ ଦେଶରେ ତାଙ୍କର ଲୋକପ୍ରିୟ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରସ୍ତାବ ହିଁ ୧୯୫୬ ମସିହାରେ ପାକିସ୍ତାନର ସମ୍ବିଧାନର ଭିତ୍ତିପ୍ରସ୍ତର ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲା ଯାହା ପାକିସ୍ତାନକୁ ଏକ ଫେଡେରାଲ୍ ସଂସଦୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ପରିଣତ କଲା | ତାଙ୍କର ଲୋକପ୍ରିୟ ପଦକ୍ଷେପ ସତ୍ତ୍ଵେ ସେ ତତ୍କାଳୀନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ଗଭର୍ଣ୍ଣର-ଜେନେରାଲ ଇସ୍କନ୍ଦର ଅଲି ମିର୍ଜାଙ୍କ ସମର୍ଥନ ହରାଇଥିଲେ ଯିଏ ତାଙ୍କୁ ଆମେରିକାରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ଭାବରେ ପୁନଃ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ପଦବୀରେ ସେ ୧୯୫୯ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
୧୯୬୨ ମସିହାରେ ସେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମହମ୍ମଦ ଆୟୁବ ଖାନଙ୍କ ପ୍ରଶାସନରେ ପାକିସ୍ତାନର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅର୍ଥାତ ୧୯୬୩ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ପଦବୀରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନୀ
ସମ୍ପାଦନାମହମ୍ମଦ ଅଲି ୧୯ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୦୯ରେ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତର ପୂର୍ବ ବଙ୍ଗ ଅଧୀନ ବାକରଗଞ୍ଜ(ବର୍ତ୍ତମାନ ବାରିସଲ) ରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ ରାଜତନ୍ତ୍ର । ଧନୱାରିର ନବାବ ରୂପେ ପରିଚିତ ଏକ ଆଭିଜାତ୍ୟ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧ ପରିବାରରେ ସେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପରିବାରର ବ୍ରିଟିଶ ରାଜଘରାନା ସହ ଉତ୍ତମ ସଂପର୍କ ଥିଲା ।[୫]
ତାଙ୍କ ପିତା ନବାବଜାଦା ଅଲତାଫ ଅଲି ଚୌଧୁରୀ କଲିକତାର ସେଣ୍ଟ ଜାଭିୟର କଲେଜରୁ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିବା ଢାକାର ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ଯିଏକି ମୁସଲିମ ଲିଗର ପୂର୍ବ ବଙ୍ଗ ଦଳର ଉପ-ସଭାପତି ତଥା ଜଣେ ସ୍ଥାନୀୟ ରାଜନେତା ମଧ୍ୟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଜେଜେବାପା ନବାବ ଅଲି ଚୌଧୁରୀ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ରାଜନେତା ଥିଲେ ଏବଂ ଢାକା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାରେ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୬]
ମହମ୍ମଦ ଅଲି ବୋଗ୍ରା ପ୍ରଥମେ ସ୍ଥାନୀୟ ହାଷ୍ଟିଙ୍ଗ ହାଉସରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ କଲିକତାର ସ୍ଥାନୀୟ ମଦ୍ରାସା ରେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିଥିଲେ । ମାଟ୍ରିକ୍ ପରେ ବୋଗ୍ରା କଲିକତା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି କଲେଜରେ ପଢିବାକୁ ଯାଇଥିଲେ ଯେଉଁଠାରେ ସେ ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନରେ ବିଏ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ ।[୭]
ସେ ଦୁଇଥର ବିବାହ କରିଥିଲେ: ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀ ବେଗମ୍ ହମିଦା ମହମ୍ମଦ ଅଲିଙ୍କ ଠାରୁ ତାଙ୍କର ଦୁଇଟି ପୁତ୍ର ଥିଲେ । ପରେ ସେ ୧୯୫୫ ରେ ଆଲିଆ ସାଡିଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଦେଶରେ ବହୁ ମହିଳା ସଂଗଠନ ତାଙ୍କର ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହକୁ ନେଇ ବହୁପତ୍ରୀ ପ୍ରଥା ବିରୋଧରେ ବ୍ୟାପକ ବିରୋଧ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ।[୮]
ରାଜନୈତିକ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନାମହମ୍ମଦ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ବୋଗ୍ରା ପରିବାର 1930 ମସିହାରୁ ରାଜନୀତିରେ ଏବଂ ମୁସଲିମ ଲିଗରେ ସକ୍ରିୟ ଥିଲେ ।[୯] ସେ ୧୯୩୭ ମସିହାରେ ବୋଗ୍ରା ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀରୁ ଏକ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ସମର୍ଥିତ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବେ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିଥିଲେ ଏବଂ ବଙ୍ଗଳା ବିଧାନସଭାରେ ବିରୋଧୀ ଦଳରେ ବସିଥିଲେ ।
୧୯୪୩ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ମୁସଲିମ ଲିଗ ରାଜନୈତିକ ସମର୍ଥନ ଲାଭ କଲା,ବଙ୍ଗଳାର ତତକାଳୀନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଖ୍ୱାଜା ନାଜିମୁଦ୍ଦିନଙ୍କର ସେ ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟାରି ସେକ୍ରେଟାରି ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଲେ । ମସିହାରେ, ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏଚ୍ ଏସ୍ ସୁହରୱାର୍ଡିଙ୍କ ବଙ୍ଗଳାର ପ୍ରାଦେଶିକ କ୍ୟାବିନେଟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଅର୍ଥ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନର ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ସେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ସେ ଢକା ମେଡିକାଲ କଲେଜ ଏବଂ କଲିକତା ଲେକ ମେଡିକାଲ କଲେଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।[୧୦]
ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ ବିଭାଜନ ମାଧ୍ୟମରେ ପାକିସ୍ତାନ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ମୁସଲିମ ଲିଗର ଆହ୍ୱାନକୁ ବୋଗ୍ରା ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୪୫ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ତାଙ୍କ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀକୁ ସଫଳତାର ସହ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ ।
୧୯୪୮ ମସିହାରେ, ବୋଗ୍ରାଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଲିଆକତ ଅଲି ଖାନ ତାଙ୍କୁ କାଇରୋରେ ପାକିସ୍ତାନୀ କୂଟନୈତିକ ମିଶନର ନେତୃତ୍ୱ ନେବାକୁ ଇଜିପ୍ଟର ପାକିସ୍ତାନ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ, ଯାହା ବୋଗ୍ରା ମନା କରିଦେଇଥିଲେ । ଏହା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ସେ ପଡୋଶୀ ବର୍ମାରେ କୂଟନୈତିକ ଦାୟିତ୍ୱ ବାଛିଲେ ଏବଂ ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ରେଙ୍ଗୁନରେ ଏହି ଦାୟୀତ୍ଵରେ ଯୋଗ ଦେଲେ । ବର୍ମାରେ ପାକିସ୍ତାନ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ହେବାର କିଛି ସମୟ ପରେ ତାଙ୍କର ରାଜନୈତିକ ଦର୍ଶନ ଏକ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ମାନସିକତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥିଲା ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ସେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟଙ୍କ ବିରୋଧରେ ବର୍ମାଙ୍କ ସାମରିକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ସେତେବେଳେ ସେ ଏକ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ବିରୋଧୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
ପାକିସ୍ତାନର ପ୍ରଧାନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ
ସମ୍ପାଦନା୧୭ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୫୩ରେ ଗଭର୍ନର ଜେନେରାଲ୍ ଗୁଲାମ ମହମ୍ମଦଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ତତକାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଖାୱାଜା ନାଜିମୁଦ୍ଦିନଙ୍କ ବହିଷ୍କାର ହେବା ପଛର କାରଣଗୁଡିକ ଥିଲା ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ପୂର୍ବରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ, ପାକିସ୍ତାନରେ ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟିର ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ୧୯୫୩ ମସିହାରେ ଅଳ୍ପସଂଖ୍ୟକ ଅହମ୍ମଦିଆଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଲାହୋରରେ ହୋଇଥିବା ହିଂସାତ୍ମକ ଦଙ୍ଗା ।[୧୧]
ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ବୋଗ୍ରାଙ୍କୁ ୱାଶିଂଟନ୍ ଡିସିରୁ କରାଚିକୁ ଫେରି ଆସିବାକୁ କୁହାଯାଇଥିଲା । ଗଭର୍ନର ଜେନେରାଲ୍ ଗୁଲାମ ମହମ୍ମଦ ତାଙ୍କୁ ପାକିସ୍ତାନର ନୂତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ (ML) ର ସଭାପତି ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିବାକୁ ଚାହିଁଲେ । ଚାପ ଏବଂ ଅନିଚ୍ଛାରେ ସେ ରାଜ୍ୟପାଳ-ଜେନେରାଲ ଗୁଲାମ ମହମ୍ମଦଙ୍କ ଠାରୁ ନୂତନ ନିଯୁକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ କିନ୍ତୁ ସାଧାରଣ ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଏକ ପୁରୁଖା କୂଟନୀତିଜ୍ଞ ଭାବେ ପରିଚିତ ଥିଲେ । ପ୍ରାରମ୍ଭରେ, ସେ ଏକ ନୂତନ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ନିଯୁକ୍ତ ନହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ଏବଂ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟକୁ ନିଜ ପାଖରେ ରଖିଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଗ୍ରା ଏକ ନୂତନ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କଲେ ଯାହା "Ministry of Talents" ("ପ୍ରତିଭା ସଂପନ୍ନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ") ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା, ଯେଉଁଥିରେ ସେନା କମାଣ୍ଡର ଜେନେରାଲ ଆୟୁବ ଖାନ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ତଥା ମେଜର-ଜେନେରାଲ (ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ) ଇସ୍କାନ୍ଦର ଅଲି ମିର୍ଜାଙ୍କୁ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ।[୧୨]
ବୋଗ୍ରା ଆମେରିକା ସହିତ ସାମରିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ମଜବୁତ କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ, ତଥାପି ଆମେରିକୀୟମାନେ ଭାରତ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସମ୍ପର୍କକୁ ନଷ୍ଟ ନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସତର୍କତାର ସହିତ ଉଭୟ ଭରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ସହ ବୈଦଶିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ବଜାୟ ରଖିଲେ । ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ସମୟରେ ଆମେରିକା ସହିତ ପାକିସ୍ତାନର ଏକାଧିକ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହେଲା ଏବଂ ଦୁଇ ଦେଶର ରାଜନୈତିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ନିକଟତର ହେଲା ।
ବୋଗ୍ରା ଭାରତ ସହିତ କାଶ୍ମୀର ବିବାଦକୁ ନେଇ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ଏଥି ନିମିତ୍ତ ୧୯୫୩ ମସିହାରେ, ସେ ଲଣ୍ଡନରେ ରାଣୀ ଏଲିଜାବେଥ ଦ୍ୱିତୀୟଙ୍କ କରୋନେସନ ଅବସରରେ ତତକାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ କରିଥିଲେ ।[୧୩]
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀତ୍ଵରୁ ଅବ୍ୟାହତି
ସମ୍ପାଦନା୪ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୫୫ରେ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ଗଭର୍ଣ୍ଣର-ଜେନେରାଲ୍ ସାର୍ ମଲିକ୍ ଗୁଲାମ ମହମ୍ମଦଙ୍କ ଅସୁସ୍ଥତା ହେତୁ ପଦବୀରୁ ଅବ୍ୟାହତି ନେବା ଅନୁରୋଧକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବଦଳରେ ସେମାନେ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଇସ୍କାଣ୍ଡର ମିର୍ଜାଙ୍କୁ ବାଛିଲେ ଏବଂ ସେ ୭ ଅଗଷ୍ଟରେ ପାକିସ୍ତାନର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ଗଭର୍ଣ୍ଣର-ଜେନେରାଲ ଭାବରେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୧୪][୧୫]
ଏହି ନିଯୁକ୍ତି ପରେ ପରେ ମିର୍ଜା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଗ୍ରାଙ୍କ ସହିତ ମତଭେଦ ଯୋଗୁଁ ବୋଗ୍ରାଙ୍କୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରି ବୋଗ୍ରାଙ୍କ ପ୍ରଶାସନକୁ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ ।[୧୬] ମିର୍ଜା ମଧ୍ୟ ମଲିକ ଗୁଲାମ ମହମ୍ମଦଙ୍କୁ ବରଖାସ୍ତ କରି ରାଜନୈତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରିବା ନିମିତ୍ତ ବ୍ରିଟେନକୁ ଏକ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପଠାଇଥିଲେ ।[୧୭] ମିର୍ଜା ବୋଗ୍ରାଙ୍କୁ ଆମେରିକାରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ।[୧୮]
ମୃତ୍ୟୁ
ସମ୍ପାଦନାବୋଗ୍ରା ୨୩ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୬୩ରେ ଡାକାରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ । ରାଜନେତା ଅଜମଲ ଅଲି ଚୌଧୁରୀ ସମବେଦନା ଜଣାଇ ଆକସ୍ମିକ ମୃତ୍ୟୁ ପାଇଁ ଗଭୀର ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସହ ସମବେଦନା ଜଣାଇଥିଲେ ।[୧୯]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦ ୧.୧ Balouch, Akhtar (8 September 2015). "The Pakistani Prime Minister who drove a locomotive". Dawn.
- ↑ "Muhammad Ali Bogra | prime minister of Pakistan | Britannica". www.britannica.com (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2024-11-23.
- ↑ Bahadur, Kalim (1998). Democracy in Pakistan: Crises and Conflicts (in ଇଂରାଜୀ). Har-Anand Publications. ISBN 978-81-241-0083-7.
- ↑ "Ambassador of Pakistan Embassy, Tokyo | Pakistan Embassy Tokyo Japan". www.pakistanembassytokyo.com. Retrieved 2024-11-23.
- ↑ Bhattacharya, Brigadier Samir (2013-12-19). Nothing But!: Book Three: What Price Freedom (in ଇଂରାଜୀ). Partridge Publishing. ISBN 978-1-4828-1625-9.
- ↑ "In Memory of Nawab Bahadur Syed Nawab Ali Chowdhury". web.archive.org. 2015-07-09. Archived from the original on 2015-07-09. Retrieved 2024-11-23.
- ↑ Jennings, Sir Ivor (2014). Constitution-Maker (in ଇଂରାଜୀ). Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-09111-5.
- ↑ Ansari, Sarah, "Polygamy, Purdah and Political Representation: Engendering Citizenship in 1950s Pakistan" in Modern Asian Studies 43, 6, pp. 1426–1428. Cambridge University Press 2008
- ↑ Leung, Mikey; Meggitt, Belinda (2012). Bangladesh (in ଇଂରାଜୀ). Bradt Travel Guides. ISBN 978-1-84162-409-9.
- ↑ "Mohammed Ali of Bogra". web.archive.org. 2015-02-04. Archived from the original on 2015-02-04. Retrieved 2024-11-23.
- ↑ Asian History Module-based Learning Ii' 2002 Ed (in ଇଂରାଜୀ). Rex Bookstore, Inc. ISBN 978-971-23-3124-4.
- ↑ admin (2003-06-01). "Muhammad Ali Bogra | Former Prime Minister of Pakistan & Ambassador to U. S. A". Story Of Pakistan (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2024-11-23.
- ↑ Schofield, Victoria (2003). Kashmir in Conflict: India, Pakistan and the Unending War (in ଇଂରାଜୀ). Bloomsbury Academic. ISBN 978-1-86064-898-4.
- ↑ Callahan, John P. (4 August 1955). "Gen. Mirza Picked to Head Pakistan". The New York Times (published 5 August 1955). p. 2.
- ↑ Callahan, John P. (6 August 1955). "Mirza Takes Oath in Karachi Today". The New York Times (published 7 August 1955). p. 14.
- ↑ admin (2003-06-01). "Muhammad Ali Bogra | Former Prime Minister of Pakistan & Ambassador to U. S. A". Story Of Pakistan (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2024-11-23.
- ↑ "Story Of Pakistan | Home". Story Of Pakistan (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2021-03-19. Retrieved 2024-11-23.
- ↑ Gupta, Jyoti Sen (1974). History of Freedom Movement in Bangladesh, 1943–1973: Some Involvement. Calcutta: Naya Prokash. p. 73. OCLC 213786943.
On 7 August, Major-General Iskander Mirza vacated the post of Interior Minister and assumed charge as the Acting Governor-General.
- ↑ Muhammad Abdul Hannan (1967). Mohammed Ali (Bogra): A Biographical Sketch. Sahitya Kutir. p. 46.