ଭାରତୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ସେନା

ଭାରତ ସରକାର ଭାରତ ତଥା ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାଗର ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ଅଟନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ଶସ୍ତ୍ର ସେନାମାନଙ୍କ ସର୍ବୋଚ୍ଚ କମାଣ୍ଡ ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପାଖେ ଅଛନ୍ତି । ରାଷ୍ଟ୍ରର ରକ୍ଷା କରିବାର ଦାଇତ୍ୱ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ମାନଙ୍କ ପାଖେ ରହିଥାଏ । ଏହାର ନିର୍ବାହନ ରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରାଳୟଙ୍କ ପାଖେ କରାଯାଏ, ଯିଏ ସଶସ୍ତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଦେଶର ରକ୍ଷା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ତାଙ୍କର ଦାଇତ୍ୱ ନିର୍ବାହନ କରିବା ପାଇଁ ନୀତିଗତ ରୂପରେଖ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଭାରତୀୟ ଶସ୍ତ୍ର ସେନାରେ ତିନୋଟି ପ୍ରଭାଗ ରହିଛି - ଭାରତୀୟ ଜଳସେନା, ଭାରତୀୟ ସ୍ଥଳସେନା, ଭାରତୀୟ ବାୟୁସେନା ଏବଂ ଏହାର ଅତିରିକ୍ତ, ଭାରତୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ବଳ, ଭାରତୀୟ ତଟରକ୍ଷକ ବଳ ଏବଂ ଅର୍ଧସୈନିକ ସଂଗଠନ [୧](ଅସମ ରାଇଫଲ୍ସ ଏବଂ ସ୍ପେଶାଲ ଫ୍ରଣ୍ଟିୟର ଫୋର୍ସ) ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଅନ୍ତର ସେବା ଆଦେଶ ଓ ସଂସ୍ଥାନରେ ଏହି ପ୍ରକାରର ସାମରିକ ବଳ କମାଣ୍ଡ ଆଣ୍ଡାମାନ-ନିକୋବର କମାଣ୍ଡ ଏବଂ ସମନ୍ୱିତ ରୂପରେ ଦିଫେନ୍ସ ଷ୍ଟାଫ ସମର୍ଥନ କରୁଛନ୍ତି । ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାରତୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ମାନଙ୍କ ସର୍ବୋଚ୍ଚ କମାଣ୍ଡର ଅଟନ୍ତି । ୧୪ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ସକ୍ରିୟ କର୍ମୀମାନଙ୍କ ବଳ ସହିତ,[୨] ଏହା ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ତିନୋଟି ସୈନ୍ୟ ବଳ ଅଟେ ଏବଂ ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସ୍ୱୟଂ ସେବକ ସେନା ଅଟେ ।[୩] ଅନ୍ୟ ବହୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଏବଂ ଆନୁସଙ୍ଗିକ ସେନା ସେବକ - ଭାରତୀୟ ସୀମା ସୁରକ୍ଷା ବଳ, ଅସମ ରାଇଫଲ୍ସ, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ରାଇଫଲ୍ସ, ଭାରତୀୟ ତିବତ୍ତ ସୀମା ପୋଲିସ ଇତ୍ୟାଦି ।

ଭାରତୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ସେନାଙ୍କୁ ଦର୍ଶାଉଥିବାର ଚିହ୍ନ

ଭାରତୀୟ ସେନାମାନଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ କମାଣ୍ଡର "ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି" ଶ୍ରୀ ପ୍ରଣବ ମୁଖାର୍ଜୀ ଅଟନ୍ତି । ସେ ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଏବଂ ପ୍ରମୁଖ ସେନା ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ । ସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରେ "ଭାରତୀୟ ସ୍ଥଳ ସେନା"ର ଯବାନ ମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଦୁନିଆରେ ଚୀନ ପରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଅଟେ । ଯେବେଠାରୁ ଭାରତୀୟ ସେନା ମାନଙ୍କ ଗଠନ ହୋଇଛି, ଭାରତ ଦୁଇ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଭାଗ ନେଇଛି । ଭାରତର ଆଜାଦି ପରେ ଭାରତୀୟ ସେନା ପାକିସ୍ତାନ ବିପକ୍ଷରେ ତିନୋଟି ଯୁଦ୍ଧ ଜିତିଛନ୍ତି (୧୯୪୮, ୧୯୬୫, ତଥା ୧୯୭୧) ତଥା ଚୀନଠାରୁ ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ଗୋଟିଏ ଥର ହାରିଥିଲେ । ୧୯୯୯ ମସିହାରେ ଏହା ଛଡା ଏକ ଛୋଟ ଯୁଦ୍ଧ (କାର୍ଗିଲ ଯୁଦ୍ଧ) ପାକିସ୍ତାନ ସହିତ ଆଉଥରେ ଲଢାଗଲା , ଯାହାପରେ ପାକିସ୍ତାନରେ "ନବାଜ ଶରୀଫ"ର ନାମ ଓଲଟି ଯାଇ "ପରବେଜ ମୁଶରଫ" ସତ୍ତାସିନ ହୋଇଥିଲା ।

ଭାରତୀୟ ସେନା "ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର"ରୁ ବଡ଼ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପାଖେ ଉଚିତ ମିସାଇଲ ଟେକନିକ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ରହିଛି ।

ଭାରତୀୟ ସେନାଙ୍କ ତରଫରୁ ଦିଆଯାଉଥିବା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସମ୍ମାନ "ପରମବୀର ଚକ୍ର" ଅଟେ ।

ସେନା ମାନଙ୍କ ବ୍ୟୟ

ବିତ ବର୍ଷ ୨୦୧୪ - ୨୦୧୫ ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଅନ୍ତରୀମ ବଜେଟରେ ରକ୍ଷା ଆବଣ୍ଟନରେ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ବଢ଼ାଇ ୨୨୪,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଆବଣ୍ଟନ କରାଗଲା । ୨୦୧୩ - ୨୦୧୪ ବଜେଟରେ ଏହି ରାଶି ୨୦୩,୬୭୨ ଟଙ୍କା ଥିଲା । ^[୧] ୨୦୧୨ - ୨୦୧୩ରେ ରକ୍ଷା ସେବକଙ୍କ ପାଇଁ ୧,୯୩,୪୦୭ କୋଟି ଟଙ୍କା2012-13 ^[୨]ର ପ୍ରବନ୍ଧନ କରାଯାଇଥିଲା , ଯେତେବେଳେ କି ୨୦୧୧ - ୨୦୧୨ ମସିହାରେ ଏହି ରାଶି ୧,୬୪,୪୧୫ କୋଟି^[୩] ଥିଲା ।

ବିତ୍ତ ବର୍ଷ	2008-2009	2009-2010	2011-2012	2012-2013	2013-2014	2014-2015	2015-2016	2016-2017	2017-2018
ବଜେଟ (କୋଟି ଟଙ୍କା})	1,05,600^[୩]	1,41,703^[୩]	1,64,415^[୩]	1,93,407^[୨]	2,03,672^[୧]	2,24,000^[୧]	2,46,727 [୪] Archived 2017-02-19 at the Wayback Machine.	2,58,000 [୫]	2,47,114 [୬]

ରକ୍ଷା ଉତ୍ପାଦନର ଅଧୁନିକି କରଣରେ ୨୦୦୭ - ୨୦୦୮ ମସିହାରେ ୯୪୪.୯୫ କୋଟି ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଗଲା ଯାହା ବଢ଼ି ୨୦୦୮ - ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ୧୩୭୦.୯୯ ତଥା ୨୦୦୯ - ୨୦୧୦ ମସିହାରେ ୧୨୪୩.୪୭ କୋଟି ହୋଇଗଲା ।^[୩]

ଭାରତୀୟ ସେନା ମାନଙ୍କ ଶାଖା

ବାହାର ଆଧାର

ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟ ଶକ୍ତି (ଗୁଗୁଲ ପୁସ୍ତକ, ଲେଖକ - ଦିନକର କୁମାର, ଜେନେରାଲ ବି.ପି ମଲ୍ଲିକ)
ଭାରତୀୟ ସେନାଙ୍କ ଗୌରବ ଶାଳୀ ଇତିହାସ (By Ian Cardozo)
ଭାରତୀୟ ରକ୍ଷକ - ଭାରତୀୟ ସେନାଙ୍କ ସମସ୍ତ ଅଙ୍ଗର ଅଧିକାରୀକ ଜାଲର ମୁଖପୃଷ୍ଠ

ଆଧାର

↑ ^୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ "ରକ୍ଷା ଆବଣ୍ଟନ 10 ପ୍ରତିଶତ ବଢଗଲା". ପତ୍ର ସୂଚନା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଭାରତ ସରକାର. 17 ଫେବୃୟାରୀ 2014. Retrieved 18 ଫେବୃୟାରୀ 2014. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)
↑ ^୨.୦ ^୨.୧ "ରକ୍ଷା ସେବକ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରବନ୍ଧନ". ପତ୍ରସୂଚନା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଭାରତ ସରକାର. 16 ମାର୍ଚ୍ଚ 2012. Retrieved 18 ଫେବୃୟାରୀ 2014. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
↑ ^୩.୦ ^୩.୧ ^୩.୨ ^୩.୩ ^୩.୪ "Defence Budget". ପତ୍ରସୂଚନା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଭାରତ ସରକାର. 7 ମାର୍ଚ୍ଚ 2011. Retrieved 18 ଫେବୃୟାରୀ 2014. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)

[pib-17feb14-1] ୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ "ରକ୍ଷା ଆବଣ୍ଟନ 10 ପ୍ରତିଶତ ବଢଗଲା". ପତ୍ର ସୂଚନା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଭାରତ ସରକାର. 17 ଫେବୃୟାରୀ 2014. Retrieved 18 ଫେବୃୟାରୀ 2014. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)

[pib-16mar12-2] ୨.୦ ^୨.୧ "ରକ୍ଷା ସେବକ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରବନ୍ଧନ". ପତ୍ରସୂଚନା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଭାରତ ସରକାର. 16 ମାର୍ଚ୍ଚ 2012. Retrieved 18 ଫେବୃୟାରୀ 2014. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)

[pib-7mar2011-3] ୩.୦ ^୩.୧ ^୩.୨ ^୩.୩ ^୩.୪ "Defence Budget". ପତ୍ରସୂଚନା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଭାରତ ସରକାର. 7 ମାର୍ଚ୍ଚ 2011. Retrieved 18 ଫେବୃୟାରୀ 2014. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)

[୧]

[୨]

[୩]