ବୋଭାଇନ ସ୍ପୋଞ୍ଜିଫର୍ମ ଏନକେଫାଲୋପାଥି
ବୋଭାଇନ ସ୍ପୋଞ୍ଜିଫର୍ମ ଏନକେଫାଲୋପାଥି (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Bovine spongiform encephalopathy/ BSE, ସାଧାରଣରେ ଜଣାଶୁଣା ନାମ ମ୍ୟାଡ କାୱ ଡିଜିଜ ବା ପାଗଳା ଗାଈ ରୋଗ) ଏକ ସ୍ନାୟୁ କ୍ଷୟକାରି ରୋଗ (neurodegenerative disease) ଗୋଜାତି (cattle) ରୋଗ ।[୨] ଏହି ରୋଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ବ୍ୟବହାର, ଚାଲି ସମସ୍ୟା, ଓଜନ ହ୍ରାସ ଆଦି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ।[୧] ପରେ ଚଳପ୍ରଚଳ ଓ ଘୁଞ୍ଚିବା ଅକ୍ଷମତା ଦେଖାଯାଏ । [୧] ଇନକ୍ୟୁବେସନ (time between infection and onset of symptoms) ସମୟ ପ୍ରାୟ ୪ରୁ ୫ ବର୍ଷ ।[୨] ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯିବା ପରଠାରୁ କିଛି ସପ୍ତାହରୁ କିଛି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ ।[୨] ମଣିଷକୁ ଏହାର ଭାରିଆଣ୍ଟ କ୍ରଜଫେଲ୍ଟ ରୋଗ (variant Creutzfeldt–Jakob disease/ vCJD) ଯୋଗୁ ହୁଏ ।[୩] ସନ ୨୦୧୮ ସୁଦ୍ଧା ପୃଥିବୀରେ ୨୩୧ ରୋଗୀ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିଲେ ।[୫]
| ବୋଭାଇନ ସ୍ପୋଞ୍ଜିଫର୍ମ ଏନକେଫାଲୋପାଥି (Bovine spongiform encephalopathy) | |
|---|---|
| Mad cow disease | |
 ବୋଭାଇନ ସ୍ପୋଞ୍ଜିଫର୍ମ ଏନକେଫାଲୋପାଥି ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ଏକ ଗାଈ ଯିଏ ଠିଆ ହେବାକୁ ଅକ୍ଷମ (lost its ability to stand) | |
| ବିଭାଗ | ପଶୁ ଚିକିତ୍ସା (Veterinary medicine) |
| ଲକ୍ଷଣ | ପରିବର୍ତ୍ତିତ ବ୍ୟବହାର, ଚାଲି ସମସ୍ୟା, ଓଜନ ହ୍ରାସ, ଘୁଞ୍ଚିବା ଅକ୍ଷମତା [୧] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବାର ୪-୫ ବର୍ଷ ପରେ [୨] |
| କାରଣ | ଏକ ପ୍ରକାର ପ୍ରିଅନ (prion)[୩] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ଲକ୍ଷଣ ଓ ମସ୍ତିଷ୍କ ପରୀକ୍ଷା [୧] |
| ପ୍ରତିକାର | ବୟସ୍କ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଣ ସ୍ଥାନକୁ ଯିବାକୁ ନ ଛାଡ଼ିବା, କେତେକ ପଶୁ ଖାଦ୍ୟ ନଦେବା । [୪] |
| Prognosis | କିଛି ସପ୍ତାହରୁ କିଛି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁ [୨] |
| ପୁନଃପୌନିକ | ୪ କେଶ୍ (୨୦୧୭)[୧] |
ଏକ ପ୍ରକାର ମିସଫୋଲ୍ଡେଡ ପ୍ରୋଟିନ, ନାମ ପ୍ରିଅନ (prion) ଯୋଗୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୩] ସ୍ୱତଃ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିବା ଯନ୍ତୁ ବା ସ୍କ୍ରାପି ସଂକ୍ରମିତ ମେଣ୍ଢାରୁ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ସଂକ୍ରମିତ ମାଂସ ଓ ହାଡ଼ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଲେ ଏହି ରୋଗ ହେଉଥିବା ସନ୍ଦେହ କରାଯାଏ ।[୩] ଏହି ମାଂସ ଓ ହାଡ଼ ଖାଦ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ପୋଷା ଗାଈମାନଙ୍କୁ (dairy cows) ଦିଆହେବା ଯୋଗୁ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ମଡ଼କ ପଡ଼ିଥିଲା ।[୩][୬] ଲକ୍ଷଣ ଦେଖି ସନ୍ଦେହ କରାଯାଏ ଓ ମସ୍ତିଷ୍କ ପରୀକ୍ଷା କରି ରୋଗ ନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଏ ।[୧] ଏହାକୁ କ୍ଲାସିକ (Classic) ଓ ଆଟିପିକାଲ (atypical) ନାମରେ ବର୍ଗୀକରଣ କରାଯାଏ ଓ ଅଟିପିକାଲକୁ ଏଚ- ଓ ଏଲ ଟାଇପରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ । [୧]
ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପ୍ରତିଷେଧ ନିମନ୍ତେ ୩୦ ମାସରୁ ଅଧିକ ବୟସର ପଶୁଙ୍କୁ ମଣିଷ ବା ପଶୁଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଣର ଖାଦ୍ୟ (animal feed supply) ଦେବାର ପ୍ରତିବନ୍ଧ ଲାଗିଛି ।[୪] ତିରିଶ ମାସ ବୟସରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥିବା ଗାଈକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପରେ ମାନବ ଖାଦ୍ୟ ନିମନ୍ତେ ଦିଆଯାଏ ।[୪] ଉତ୍ତର ଆମେରିକାରେ ଏଥି ଯୋଗୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଙ୍କଟ ଥିବା ଖାଦ୍ୟକୁ ପଶୁ ଖାଦ୍ୟ (specified risk material) ଭାବରେ ଦିଆଯାଏନି ।[୭] ଏହି ରୋଗ ନିର୍ମୁଳ କରିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାୟ ୪.୪ ନିୟୁତ ଗାଈଙ୍କୁ ମାରିଦିଆଯାଇଥିଲା ।[୮]
ସନ ୨୦୧୭ରେ ମାତ୍ର ୪ଟି କେଶ୍ ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହା ପ୍ରାୟ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ ହୋଇଥିବା ମନେକରାଯାଉଥିଲା ।[୧] ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସନ୧୯୮୬ରୁ ୨୦୧୫ ମଧ୍ୟରେ ୧୮୪,୦୦୦ ରୋଗା ଗାଈ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିଲେ ଓ ୧୯୯୩ରେ ସର୍ବାଧିକ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିଲେ ।[୩] ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଅଧିକ କିଛି ହଜାର କେଶ୍ ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଥିଲା । [୧] କିଛି ନିୟୁତ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ଗାଈ ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଣରେ ଥିଲେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । [୧]
ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ
ସମ୍ପାଦନା- William Drohan, mad cow disease in the blood supply investigator
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ Casalone, C; Hope, J (2018). "Atypical and classic bovine spongiform encephalopathy". Handbook of clinical neurology. 153: 121–134. doi:10.1016/B978-0-444-63945-5.00007-6. PMID 29887132.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ "Bovine spongiform encephalopathy". WHO. November 2002. Archived from the original on 18 December 2012. Retrieved 27 October 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ "About BSE BSE (Bovine Spongiform Encephalopathy) Prion Diseases". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2 October 2018. Retrieved 26 October 2018.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ "Control Measures BSE (Bovine Spongiform Encephalopathy) Prion Diseases". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2 October 2018. Retrieved 27 October 2018.
- ↑ "BSE in North America BSE (Bovine Spongiform Encephalopathy) Prion Diseases". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2 October 2018. Retrieved 26 October 2018.
- ↑ Nathanson, Neal; Wilesmith, John; Griot, Christian (1997). "Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE): Causes and Consequences of a Common Source Epidemic" (PDF). American Journal of Epidemiology. 145: 959–69. doi:10.1093/oxfordjournals.aje.a009064. PMID 9169904.
- ↑ "Feed Bans BSE (Bovine Spongiform Encephalopathy) | Prion Diseases". CDC (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 2 October 2018. Retrieved 27 October 2018.
- ↑ "'All steps taken' after BSE diagnosis". BBC News. 23 October 2018. Retrieved 27 October 2018.