ବୈକୁଣ୍ଠ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ

କାର୍ତ୍ତିକ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ବୈକୁଣ୍ଠ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀରେ ଭଗବାନ ଶିବ ଏବଂ ଶ୍ରୀହରିଙ୍କ ମିଳନ ହୋଇଥାଏ । ଏହିଦିନ ଭଗବାନ ଶିବ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହି ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀରେ ପରମବ୍ରହ୍ମ ଶିବ ଏବଂ ବିଷ୍ଣୁ ଏକ ରୂପରେ ରହିଥାନ୍ତି । ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କାର୍ତ୍ତିକ ଶୁକ୍ଳ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀରେ ମୃତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଆତ୍ମା ଶାନ୍ତିଲାଗି ଶ୍ରାଦ୍ଧ ତର୍ପଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ଏହିଦିନରେ ତର୍ପଣ କରିବା ମଧ୍ୟ ବଡ଼ ମହତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି ।

ବୈକୁଣ୍ଠ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ
ଶିବ, ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଚକ୍ର ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବାର ଛବି
ପାଳନକାରୀ	ହିନ୍ଦୁ
ପ୍ରକାର	ଧାର୍ମିକ
ପର୍ବ ପାଳନ	ପ୍ରାର୍ଥନା ଓ ପୂଜା
ତାରିଖ	କାର୍ତ୍ତିକ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ
୨୦୨୪ ତାରିଖ	୧୪ ନଭେମ୍ବର (ଗୁରୁବାର)

ଏହିଦିନରେ ଭଗବାନ ଶିବ ଓ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ମିଳନ ଉଜ୍ଜୟିନୀରେ ହୋଇଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ହରିହରଙ୍କ ମହାଶୋଭାଯାତ୍ରା ବାହାରି ଶ୍ରୀ ମହାକାଳେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିରରେ ଏକତ୍ର ହୋଇଥାନ୍ତି । ହରିଶୟନ ଏକାଦଶୀରୁ ଦେବୋତ୍ଥାପନ ଏକାଦଶୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଷ୍ଣୁ ରାଜା ବଳୀଙ୍କଠାରେ ବିଶ୍ରାମ କରିବାକୁ ଯାଇଥାନ୍ତି । ଏହି ଚାରିମାସ ଭଗବାନ ଶିବ ସମସ୍ତ ସତ୍ତାକୁ ସମ୍ଭାଳିଥାନ୍ତି । ଏହି ଚାରିମାସରେ କୌଣସି ଶୁଭକାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇନଥାଏ । ଚାରିମାସ ପରେ ଅର୍ଥାତ ବୈକୁଣ୍ଠ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ଦିନ ଭଗବାନ ଶିବ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସତ୍ତା ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରି ତପସ୍ୟା କରିବା ପାଇଁ କୈଳାସ ପର୍ବତକୁ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ । ସେବେଠାରୁ ଏହି କାର୍ତ୍ତିକ ଶୁକ୍ଳ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀକୁ ବୈକୁଣ୍ଠ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ତଥା ହରିହର ମିଳନ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।