"ସାଇପ୍ରସ" ପୃଷ୍ଠାର ସଂସ୍କରଣ‌ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତଫାତ

ସାଇପ୍ରସରେ ମାନବର ଉପସ୍ଥିତି ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା | ସହସ୍ର ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପୂର୍ବ ଭୂମଧ୍ୟସାଗରୀୟ ସଭ୍ୟତା ଦ୍ୱାରାସଭ୍ୟତାଦ୍ୱାରା ସାଇପ୍ରସର ଭୌଗଳିକ ସ୍ଥିତି ସାଇପ୍ରସର ଇତିହାସକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି।ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୩୩୩ ମସିହାରେ ଆଲେକ୍ସଜାଣ୍ଡାର୍ ଏହି ଦ୍ୱୀପକୁ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ | ଆଲେକ୍ସଜାଣ୍ଡାରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ , ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ବିଭାଜନ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ସାଇପ୍ରସ୍ ଗ୍ରୀକ୍ ହେଲେନିଷ୍ଟିକ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଏକ ଅଂଶ ହେଲା | ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୫୮ରେ ସାଇପ୍ରସ୍ ରୋମାନ୍ ଗଣରାଜ୍ୟ ଦ୍ୱାରାଗଣରାଜ୍ୟଦ୍ୱାରା ଅଧିକୃତ ହୋଇଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସାଇପ୍ରସ୍ ବାଇଜାଣ୍ଟାଇନ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଓ ତା ପରେ ଓଟ୍ଟୋମାନ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧିକାରରେ ଆସିଥିଲା। ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଧ୍ଧର ଆରମ୍ଭରେ ସାଇପ୍ରସ୍ ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧିନରେ ଆସିଲା । ୧୬ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୬୦ରେ, ବ୍ରିଟେନ, ଗ୍ରୀସ୍ ଏବଂ ତୁର୍କୀ ମଧ୍ୟରେ ଜୁରିକ୍ ଏବଂ ଲଣ୍ଡନ ଚୁକ୍ତିନାମା ସ୍ୱାକ୍ଷ୍ୟରିତ ହେଲା ପରେ ସାଇପ୍ରସ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା ହାସଲ କଲା ।<ref name="ASOR on Cyprus">{{cite book|title=The Earliest Prehistory of Cyprus: From Colonization to Exploitation|year=2001|publisher=[[American Schools of Oriental Research]]|location=Boston, MA|url=http://www.asor.org/pubs/books-monographs/swiny.pdf|editor=Stuart Swiny|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160606210529/http://www.asor.org/pubs/books-monographs/swiny.pdf|archivedate=6 June 2016}}</ref><ref name="Lausanne-Egypt-Sudan-Cyprus">{{cite web|url=http://wwi.lib.byu.edu/index.php/Treaty_of_Lausanne|title=Treaty of Lausanne|access-date=7 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20130112221242/http://wwi.lib.byu.edu/index.php/Treaty_of_Lausanne|archive-date=12 January 2013|url-status=live}}</ref>

ଅସ୍ତ୍ରବିରତି ପରେ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ହେଲା । ଡିସେମ୍ବର ୧୯୭୪ରେ ଆର୍କବିଶପ ମାକାରିଓସ ତୃତୀୟ ସାଇପ୍ରସକୁ ଫେରିବା ପରେ ତୁର୍କୀ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଦ୍ୱୀପର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାଗ ଦଖଲ କରିରହିଲେ। ୧୯୮୩ ମସିହାରେ, ତୁର୍କୀର ସାଇପ୍ରିଅଟ୍ ନେତାମନେ ତୁର୍କୀ ରିପବ୍ଲିକ୍ ଅଫ୍ ଉତ୍ତର ସାଇପ୍ରସ୍ (TRNC) ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ଏହା କେବଳ ତୁର୍କୀ ଦ୍ୱାରାତୁର୍କୀଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ |<ref name="Atkin Biddiss Tallett 2011 p.184 ">{{cite book | last=Atkin | first=N. | last2=Biddiss | first2=M. | last3=Tallett | first3=F. | title=The Wiley-Blackwell Dictionary of Modern European History Since 1789 | publisher=Wiley | year=2011 | isbn=978-1-4443-9072-8 | url=https://books.google.co.uk/books?id=1QyXCTW_MCQC | access-date=2020-11-09 | page=184}}</ref>

ଇଟାଲୀର ସିସିଲି ଏବଂ ସାର୍ଡିନିଆ ଦ୍ୱୀପ ପରେ ସାଇପ୍ରସ୍ ଭୂମଧ୍ୟସାଗରର ତୃତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଦ୍ୱୀପ ଅଟେ | କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଅନୁଯାୟୀ ଏହା ବିଶ୍ୱ ରବିଶ୍ୱର ୮୦ତମ ବୃହତ୍ତମ ଏବଂ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁଯାୟୀ ବିଶ୍ୱର ୫୧ତମ ବୃହତ୍ତମ | ଏହାର ସର୍ବାଧିକ ଦୈର୍ଘ୍ୟ ୨୪୦ କିଲୋମିଟର (୧୪୯ ମାଇଲ) ଏବଂ ଏହାର ସର୍ବାଧିକ ୧୦୦ କିଲୋମିଟର (୬୨ ମାଇଲ) ପ୍ରସ୍ଥ ।ଏହାର ଉତ୍ତରରେ ତୁର୍କୀ ୭୫ କିଲୋମିଟର (୪୭ ମାଇଲ) ଦୁରରେ ସ୍ଥିତ | ଏହା ୩୪° ରୁ ୩୬° ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ ଏବଂ ୩୨° ଏବଂ ୩୫° ପୂର୍ବ ଦ୍ରାଘିମା ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ |<ref name="BBC News 2020">{{cite web | title=Cyprus country profile | website=BBC News | date=2020-10-19 | url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17217956 | access-date=2020-11-09}}</ref>

ସାଇପ୍ରସର ଜଳବାୟୁରେ ଉପକ୍ରାନ୍ତୀୟ ଜଳବାୟୁ ଯଥା- ଭୂମଧ୍ୟସାଗରୀୟ ଏବଂ ଅର୍ଦ୍ଧ-ଶୁଷ୍କ ଜଳବାୟୁ । ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅତି ମୃଦୁ ଶୀତ ଏବଂ ସାମାନ୍ୟ ରୁସାମାନ୍ୟରୁ ଅଧିକ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ | ଦ୍ୱୀପର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଥିବା ଟ୍ରୁଡୋସ୍ ପର୍ବତରେ ତୁଷାରପାତ ହୋଇଥାଏ | ମୁଖ୍ୟତଃ ଶୀତଦିନେ ବର୍ଷା ହୁଏ, ଗ୍ରୀଷ୍ମ ସାଧାରଣତଃ ଶୁଷ୍କ ରହିଥାଏ ।

ସାଇପ୍ରସ୍ ହେଉଛି ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପ୍ରଧାନ ଗଣତନ୍ତ୍ର | ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପାଇଁ ସର୍ବସାଧାରଣ ମତଦାନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ୱାରାପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ତଥା ସରକାରଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି। ଏହାର ସଂସଦରେ ଗୋଟିଏ ଗୃହ। ଏଥିରେ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କ୍ଷମତା ନ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି । ନ୍ୟାୟପାଳିକା ସରକାରର ଅନ୍ୟ ଶାଖାରୁ ସ୍ୱାଧୀନ ।

ସାଇପ୍ରସ୍ ରସାଇପ୍ରସ୍ର ପ୍ରଥମ ଜନଗଣନା ଡିସେମ୍ବର 1960 ରେ1960ରେ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏଥିରେ ସମଗ୍ର ଦ୍ୱୀପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଅନୁଯାୟୀ ସାଇପ୍ରସର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା 573,566 ଥିଲା, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୪୪୨,୧୩୮ (୭୭.୧%) ଗ୍ରୀକ୍ ମୂଳର , ୧୦୪,୩୨୦ (୧୮.୨%) ତୁର୍କୀ ମୂଳ ଏବଂ ୨୭,୧୦୮ (୪.୭%) ଅନ୍ୟ ମୂଳର |

୨୦୦୧ ଜନସଂଖ୍ୟାର ରେଜନସଂଖ୍ୟାରରେ ଗ୍ରୀକ୍ ୭୭%, ତୁର୍କୀୟ ୧୮% ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନେ ୫% ରହିଥିଲେ। ୨୦୧୧ ସରକାରୀ ଜନଗଣନା ସମୟରେ, ସାଇପ୍ରସରେ ୧୦,୫୨୦ ରୁଷିୟ ଲୋକ ବାସ କରୁଥିଲେ।