"ପୃଥିବୀ" ପୃଷ୍ଠାର ସଂସ୍କରଣ‌ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତଫାତ

| symbol = [[Fileଫାଇଲ:Earth symbol.svg|16px]]

| image = [[Fileଫାଇଲ:The Earth seen from Apollo 17.jpg|250px]]

| single_temperature = 14 °C

[[Fileଫାଇଲ:Terrestrial planet size comparisons.jpg|thumb|right|ପୃଥିବୀ ଓ ଅନ୍ୟ ତିନୋଟି କଠିନ ଗ୍ରହ ବୁଧ, ଶୁକ୍ର ଓ ମଙ୍ଗଳର ତୁଳନା ।]]

=== ରାସାୟନିକ ସଂଗଠନ ===

ପୃଥିବୀର ଆକୃତି କମଳା ଲେମ୍ବୁ ପରି ଚେପ୍‌ଟା । ଏହାର ମଝି ଅଂଶ ସାମାନ୍ୟ ସ୍ଫୀତ ଅଟେ । ପୃଥିବୀର ପରିଧି ପ୍ରାୟ ୪୦,୦୦୦ କିମି ଓ ବ୍ୟାସ ପ୍ରାୟ ୧୨,୭୦୦ କିମି ଅଟେ । ସମୁଦ୍ରପତନ ଠାରୁ ୮,୮୪୮ ମି ଉଚ୍ଚରେ ଥିବା ଏଭେରେଷ୍ଟ୍ ଶୃଙ୍ଗ ହେଉଛି ପୃଥିବୀର ଉଚ୍ଚତମ ସ୍ଥାନ । ମାରିଆନା ଟ୍ରେଞ୍ଚର ୧୦,୯୧୧ମି ଗଭୀରତା ହେଉଛି ପୃଥିବୀର ନିମ୍ନତମ ସ୍ଥାନ । ବିଷୁବ ଅଞ୍ଚଳରେ ସ୍ଫୀତ ହେତୁ ଇକ୍ୱେଡର୍‌ର ଚିମ୍ବୋରାଜୋ ଶୃଙ୍ଗ ହେଉଛି ପୃଥିବୀର କେନ୍ଦ୍ରଠାରୁ ଦୂରତମ ସ୍ଥାନ ।

[[Fileଫାଇଲ:Earth-crust-cutaway-english.svg|thumb|right|ପୃଥିବୀ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣର ସ୍ତର ସମ୍ବଳିତ ଚିତ୍ର ।]]

[[Fileଫାଇଲ:Plates tect2 en.svg|thumb|right|ପୃଥିବୀର ମୁଖ୍ୟ ଭୂଚଳନ ସ୍ତର ।]]

ଉତ୍ତପ୍ତ ବାୟୁ ଉପରକୁ ଉଠେ । ଉପରକୁ ଗଲେ ଧିରେ ଧିରେ ଥଣ୍ଡା ହୋଇ ପୁଣି ତଳକୁ ଖସେ । ଏହାକୁ ପରିଚଳନ ସ୍ରୋତ କୁହାଯାଏ । ଉତ୍ତପ୍ତ ଓ ଶୀତଳ ବାୟୁ ପ୍ରଭାବରେ ପାଣିପାଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ । ପୃଥିବୀର ପ୍ରାୟ ସବୁ ପାଣିପାଗ ପାଇଁ ପରିଚଳନ ବାୟୁ ଦାୟୀ । ଜଳସ୍ତର ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୁଏ ଓ ଜଳୀୟବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଉପରକୁ ଗତି କରେ । ଉପରକୁ ଗଲେ ଧିରେ ଧିରେ ଥଣ୍ଡା ହୁଏ । ଯଥେଷ୍ଟ ଥଣ୍ଡା ହେଲେ ଏହା ଜଳରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ । ମେଘ ଓ ବର୍ଷାର ସୃଷ୍ଟି ଏମିତି ହୁଏ । ଏହାକୁ ଜଳଚକ୍ର କୁହାଯାଏ ।

[[Fileଫାଇଲ:AxialTiltObliquity.png|thumb|right|200px|ପୃଥିବୀର ଅକ୍ଷୀୟ ଢଳନ ଓ ପରିକ୍ରମଣ ସମତଳ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ।]]