ବାଗାକଇଁ ହ୍ରଦ

ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ଏକ ହ୍ରଦ

ବାଗାକଇଁ ହ୍ରଦ ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ପାହାଡ଼ିଆ ବାନ୍ଦରବାନ ଜିଲ୍ଲାର ରୁମା ଉପାଜିଲ୍ଲାଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହି ହ୍ରଦଟି ବାଗା ହ୍ରଦ କିମ୍ବା ବୋଗା ହ୍ରଦ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣା ।[୧] ଏହି ହ୍ରଦଟି ପ୍ରାକୃତିକ ମିଠା ଜଳ ଏବଂ ଗଭୀର ଜଳଭଣ୍ଡାରର ହ୍ରଦ । ଏହି ହ୍ରଦଟି ସମୁଦ୍ରପତନଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୨୦୦୦ଫୁଟ (୬୧୦ ମିଟର) ଉଚ୍ଚରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଭୌଗଳିକମାନଙ୍କ ମତାନୁସାରେ ପାଖାପାଖି ୨୦୦୦ବର୍ଷ ତଳେ ଏକ ଶୁପ୍ତ ଆଗ୍ନେୟଗିରିରେ ବର୍ଷାଜଳ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇ ଏହି ହ୍ରଦଟି ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । ଏହି ହ୍ରଦଟି ଏକ ଆୟତଘନାକାର ଆକୃତିର ।[୧] ଏହି ହ୍ରଦଟି ସହ ଭୂଗର୍ଭର ଉଷ୍ମ ଜଳାଶୟ ସ‌ହ ସଂଯୋଗ ରହିଥିବା କଥା ମନେକାରାଯାଏ ।[୨]

ବାଗାକଇଁ ହ୍ରଦ
ବାଗାକଇଁ ହ୍ରଦ
Location of the lake in Bangladesh.
Location of the lake in Bangladesh.
ବାଗାକଇଁ ହ୍ରଦ
ଅବସ୍ଥାନରୁମା ଉପଜିଲ୍ଲାର ପୂର୍ବଭାଗ
ଦିଗବାରେଣି21°58′50″N 92°28′10″E / 21.98056°N 92.46944°E / 21.98056; 92.46944
TypeInterconnected lakes
ପ୍ରାଥମିକ ଭିତରଧାରାସାଙ୍ଗୁ ନ‌ଦୀ
ନିଷ୍କାସନ କ୍ଷେତ୍ରସ୍ଥ  ଦେଶବଙ୍ଗଳାଦେଶ
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ୧୫ ଏକର
ହାରାହାରି ଗଭୀରତା୩୮ ମିଟର (୧୨୫ ଫୁଟ)
ଭୂମି ଉଚ୍ଚତା୨,୪୦୦ ଫୁଟ

ସେଠାକାର ଏକ ସ୍ଥାନୀୟ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ଅଜଗର ରୂପରେ ଆବିର୍ଭୁତ ହୋଇଥିବା ସେଠାକାର ଜଣେ ଦେବାତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଖୁମି ନାମକ ଏକ ଗ୍ରାମର ନିବାସୀମାନଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ପରେ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଏହି ହ୍ରଦଟି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଜଣେ ଦେବତା ଅଜଗର ରୂପରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଫଳରେ ସେଠାକାର ଗୃହପାଳିତ ପଶୁମାନେ ତା'ର ଆହାର ସାଜୁଥିଲେ । ସେଥିପାଇଁ ଲୋକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସେହି ଅଜଗରଟି ନିହତ ହେଲା । ସେହି ଅଜଗରଟିର ନିହତ ପରେ ହଠାତ ଭୂକମ୍ପ ହେଲା, ପାହାଡ଼ ସବୁ ଓଲଟିପଡ଼ି ଗାଆଁଟିକୁ ଢାଙ୍କିଦେଲା ଏବଂ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଏକ ହ୍ରଦ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ।[୩] ହ୍ରଦଟିର ରଙ୍ଗ ବାରମ୍ବାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ । ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ବିଭିନ୍ନ ସମୟ ଅନୁସାରେ, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଲୋକ ଅନୁସାରେ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଜଳବାୟୁ ଅନୁସାରେ ସେହି ହ୍ରଦଟିର ଦୃଶ୍ୟମାନ ରଙ୍ଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ ।

ବୀବରଣୀ ସମ୍ପାଦନା

ଏହି ହ୍ରଦଟି ତିନିପଟରୁ ପାହାଡ଼ ଘେରି ହୋଇ ରହିଛି । ସେହି ପାହାଡ଼ଗୁଡ଼ିକରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ବାଉଁଶ ବୁଦାମାନ ଏବଂ ସେଠାକାର ଜଙ୍ଗଲରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା କିଛି ଗଛ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏହି ହ୍ରଦଟିର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୧୮.୫୬ ଏକର ଯାହାକି ପାଖାପାଖି ୭୫,୧୦୦m2 ହେବ । ଏହି ହ୍ରଦଟି ଏକ ମୁଦ୍ରୀତ ହ୍ରଦ ଏବଂ ସେଠାରେ ବାଗା ଛାର ନାମକ ଏକ ଗଣ୍ଡ ଅଛି ଯାହାର ଗଭୀରତା ପାଖାପାଖି ୧୫୩ ମିଟର (୫୦୨ ଫୁଟ) । ହ୍ରଦ ମଧ୍ୟରୁ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ହେବା ପାଇଁ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ । ଏପରିକି ହ୍ରଦଟିରୁ ପାଣି ବାହାରକୁ ଆସେ ନାହିଁ କି ବାହାରୁ ହ୍ରଦ ମଧ୍ୟକୁ ପାଣି ପ୍ରବେଶ କରିପାରେ ନାହିଁ ।[୩] ଏହି ହ୍ରଦଟି ଭିତରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ପଥର ଖଣ୍ଡମାନ ଭରି ରହିଛି । ହ୍ରଦ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଗଣ୍ଡଟି ଏଠାକାର ପାଣିର ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସ । ମୁଖ୍ୟତଃ ବର୍ଷା ସମୟରେ ଝରି ପଡୁଥିବା ପାଣିରେ ହିଁ ଭର୍ତ୍ତି ହୁଏ । ଏହି ହ୍ରଦଟିର ଜଳ ସଂପୂର୍ଣ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ହ୍ରଦଟିର ଭିତରର ଜଳ ମଧ୍ୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ପଥର ସ‌ହ ପାହାଡ଼ ମାନ ରହିଛି । ଏହି ସବୁ ପଥରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଜଳ ସ୍ୱଚ୍ଛ ହୋଇଥାଏ ।

ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସମ୍ପାଦନା

ଏହି ହ୍ରଦ ପାଖାପାଖି ଅଞ୍ଚଳରେ କିଛି ପୁରୁଣା ଏବଂ ଛୋଟିଆ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ରହଛନ୍ତି । ସେହି ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟମାନ ହେଲା: ବ୍ୱମ, ତ୍ରିପୁରା ଓ ଖୁମି । ବାଗା ହ୍ରଦଟି ବନ୍ଦାରବାନର ରୁମା ସଦର ଉପଜିଲ୍ଲାଠାରୁ ୧୮ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ।[୩] ମୁଖ୍ୟତଃ ବର୍ଷାଦିନମାନଙ୍କରେ ଏହି ହ୍ରଦ ପରିଦର୍ଶନରେ ଯିବା ଆଂଶିକ କଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ରୁମାଠାରୁ ବାଗା ହ୍ରଦଯାଏ ଯାଇଥିବା ରାସ୍ତାଟିର ମରାମତି କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲୁଅଛି । ଏହି ହ୍ରଦଟିର ପାରିପାର୍ଶ୍ୱିକ ସୁନ୍ଦରତା ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହି ସ୍ଥାନ‌କୁ ପରିଦର୍ଶନରେ ଯିବା ପାଇଁ କୌଣସି ବିଶେଷ ସୁବିଧା ଉପଲବ୍ଧ ନାହିଁ । ପ୍ରଶାସନ ତରଫରୁ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ବିଧିବଦ୍ଧ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟଭରା ଏହି ହ୍ରଦଟିର ପରିଦର୍ଶନରେ ଅନେକ କମ ସଂଖ୍ୟକ ପରିଦର୍ଶକ ଆସିନ୍ତି । ଯଦିବା କିଛି ପରିଦର୍ଶକ ପାହାଡ଼ର ଖାଲଢ଼ିପ ରାସ୍ତା ଦେଇ କେବେ କେବେ ପରିଦର୍ଶନରେ ଆସୁଛନ୍ତି, ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିଦର୍ଶକ ଯାତାୟତର ଅବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ମନଲୋଭା ଦୃଶ୍ୟରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେଉଛନ୍ତି ।

ହ୍ରଦଟିର ଜଳ ଅମ୍ଳଯୁକ୍ତ । ତେଣୁ ସେହି ଦ୍ରଦଟିରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ବନସ୍ପତି ନ‌ଜର ଆସନ୍ତି ନାହିଁ କି କୌଣସି ପ୍ରକାରର ମାଛମାନଙ୍କର ଅବସ୍ଥିତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇନଥାଏ ।

ବାଗା ହ୍ରଦର ଆଖପାଖରେ ପାଖାପାଖି ୨୦ଟି କୁଡ଼ିଆ ରହିଛି । ସେହି ସବୁ କୁଡ଼ିଆ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାଇମା ଦିଦିଙ୍କର କୁଡ଼ିଆ, ଲାରାମାଙ୍କର କୁଡ଼ିଆ ଏବଂ ରୋବର୍ଟଙ୍କର କୁଡ଼ିଆ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ପ୍ରତ୍ୟେକଦିନ ସେଠାରେ ର‌ହିବା ପାଇଁ ମୁଣ୍ଡପିଛା ମାତ୍ର ୧୦୦ ଟଙ୍କା ଲାଗିଥାଏ । ସେହି କୁଡ଼ିଆରେ ମଧ୍ୟ ଖାଦ୍ୟପେୟର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ ରହିଛି । ସେହି କୁଡ଼ିଆରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଥିବା ଖାଦ୍ୟ ତଟକା ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥାଏ । କୁଡ଼ିଆମାନଙ୍କରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଉଥିବା ଖାଦ୍ୟମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟରେ ସାଦା ଭାତ, ଆଳୁ ଭର୍ତା, ପଲଉ, ଅଣ୍ଡା ତରକାରୀ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପନିପରିବାରେ ମିଶ୍ରିତ ତରକାରୀମାନ ରହିଥାଏ । ଏହି ସବୁ ଖାଦ୍ୟର ମୂଲ୍ୟ ପାଖାପାଖି ୧୦୦ ଟଙ୍କା ରହିଥାଏ । ସେହି ସ୍ଥାନରେ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କର ଯାତାୟତ ନ୍ୟୂନ ହୋଇଥିବାରୁ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଅଗ୍ରୀମ ଆରକ୍ଷଣର ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ି ନ ଥାଏ । ଏହି ହ୍ରଦଟିର ଏବଂ ପରିଦର୍ଶକ ତ‌ଥା ସ୍ଥାନୀୟ ବାସୀନ୍ଦାଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସେଠାରେ ଏକ ସେନା ଶିବିର ମଧ୍ୟ ରହଛି । କୌଣସି ପରିଦର୍ଶକ ସେଠାକୁ ଭ୍ରମଣରେ ଯିବା ଆଗରୁ ସେହି ସେନା ଶିବିରରୁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ କାଗଜପତ୍ର ଦାଖଲ କରିବା ସ‌ହ ଅନୁମତି ନେବାର ଆବଶ୍ୟକ ରହିଛି । ସେହି ସ୍ଥାନରେ ସ୍ଥାନୀୟ ବାସିନ୍ଦା ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏକ ଚର୍ଚ୍ଚ ରହିଛି । ସେଠାକାର ଆଖପାଖର ବାସିନ୍ଦାମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମାଲମ୍ବୀ । ଚର୍ଚ୍ଚ ବ୍ୟତୀରେକ ସେଠାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା ସୁସ୍ୱାଦୁ ନିଶାଯୁକ୍ତ ପାନୀୟ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥାଏ ।

ହ୍ରଦକୁ ଘେରି ରହିଥିବା ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ମନଲୋଭା ଦୃଶ୍ୟକୁ ଉପଭୋଗ କରିବାକୁ ଭ୍ରମଣକାରୀମାନେ ଯାଇଥାନ୍ତି । ହ୍ରଦଟି ଆକାରରେ ବେଶୀ ବଡ଼ ହୋଇ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଶାନ୍ତ ପରିବେଶ ଭ୍ରମଣକାରୀଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।

ଫଟୋ ଗ୍ୟାଲେରି ସମ୍ପାଦନା

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  1. ୧.୦ ୧.୧ S M Mahfuzur Rahman and Rahatul karim (2012). "Bagakain Lake". In Sirajul Islam and Ahmed A. Jamal (ed.). Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second ed.). Asiatic Society of Bangladesh.
  2. "Bogakain Lake : Bangladesh". e-news. 18 June 2012. Retrieved 26 November 2016.[permanent dead link]
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ "Boga Lake". BD Affairs. Archived from the original on 14 November 2016. Retrieved 26 November 2016.