ଡଃ ବସୁଧା ବାସନ୍ତୀ ଧାଗମୱାର (୧୯୪୦-୨୦୧୪) ଜଣେ ଓକିଲ, ପଣ୍ଡିତ, ଗବେଷକ, ଲେଖକ ଏବଂ ଜଣେ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ଥିଲେ ।[] ସେ "ମଲ୍ଟିପୁଲ୍ ଆକ୍ସନ୍ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଗ୍ରୁପ" (MARG)ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ ଏବଂ ମଥୁରା ବଳାତ୍କାର ମାମଲାରେ ୧୯୭୯ ମସିହାରେ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟକୁ ମଥୁରା ଖୋଲା ଚିଠିର ଚାରିଜଣ ଦସ୍ତଖତକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଥିଲେ, ଯାହା ଯୌନ ବିରୋଧରେ ଭାରତରେ ହିଂସାକୁ ଅନୁକରଣ କରି ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା ।

ବସୁଧା ବାସନ୍ତୀ ଧାଗମୱାର
ଜନ୍ମ୧୯୪୦
ମୃତ୍ୟୁ2014 (aged 73–74)
ଜାତୀୟତାଭାରତୀୟ
Academic work
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ

ପ୍ରାଥମିକ ଜୀବନ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା

ସମ୍ପାଦନା

ତାଙ୍କ ମାତା ଗୀତା ସାନେ ଜଣେ ଲେଖକ ଏବଂ ନାରୀବାଦୀ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତା ନରସିଂହ ଧାଗମୱାର ଜଣେ ଓକିଲ ଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସକ୍ରିୟ ଥିଲେ । ସେ "ଇଣ୍ଡିଆନ ସୋଇଟି ଲ" କଲେଜରେ ପଢୁଥିଲେ । ସେ ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ୟୁନିଭରସିଟିରୁ ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ରାଜନୀତିରେ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ, ମୁମ୍ବାଇ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର LLB ଏବଂ ସ୍କୁଲ ଅଫ୍ ଓରିଏଣ୍ଟାଲ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଷ୍ଟଡିଜରୁ ଆଇନ ଇତିହାସରେ ପିଏଚଡି କରିଥିଲେ ।[]

ବୃତ୍ତି

ସମ୍ପାଦନା

ଧାଗମୱାର; ପ୍ରଫେସର ଉପେନ୍ଦ୍ର ବକ୍ସୀ, ପ୍ରଫେସର ଲୋତିକା ସରକାର ଏବଂ ରଘୁ ନାଥ କେଲକରଙ୍କ ସହ ୧୯୭୯ ମସିହାରେ ଭାରତର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କୁ ଖୋଲା ଚିଠିରେ ଦେଇଥିବା ଦସ୍ତଖତକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ଥିଲେ । ମଥୁରା ଓପନ୍ ଲେଟର ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା, ବଳାତ୍କାରକାରୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦୋଷରେ ଖଲାସ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ । ମଥୁରା ବଳାତ୍କାର ମାମଲା,[] ଯାହା ପରେ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ଯାହା ପରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାମଲା ହୋଇଗଲା ।[] ଭାରତରେ ଲିଙ୍ଗ ଭିତ୍ତିକ ହିଂସା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏହା ଏକ ନିରନ୍ତର ଅଭିଯାନର ଏକ ସ୍ଥାନ ପାଲଟିଥିଲା । [][][]

୧୯୮୦ ଦଶକର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ, ସେ ଆଦିବାସୀ ଅଧିକାର ଏବଂ ଆଇନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଆକ୍ରାନି ଏବଂ ଅକଲକ୍ୟୁଭାର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଆଦିବାସୀ ବେଲ୍ଟରେ ଯାତ୍ରା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।[] ସେ ୧୯୮୨ ମସିହାରେ "ଅଶୋକା ସମକକ୍ଷ ବ୍ୟାକ୍ତି" ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।[]

୧୯୮୫ ରେ, ସେ ଦିଲ୍ଲୀର ଏକ ଏନଜିଓ "ମଲ୍ଟିପଲ୍ ଆକ୍ସନ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଗ୍ରୁପ୍" (MARG) ଗଠନ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଆଇନଗତ ସଚେତନତା, ଓକିଲାତି ଏବଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ମକଦ୍ଦମାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।[୧୦]

ସେ ଦିଲ୍ଲୀର ମିରାଣ୍ଡା ହାଉସରେ ଏବଂ ପୁଣେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଆଇନ ବିଭାଗରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିଥିଲେ ।[୧୧] ବିସ୍ଥାପିତ ଲୋକଙ୍କ ଅଧିକାର[୧୨] ବନ୍ଦୀ ତଥା ଆଇନଗତ ବୁକଲେଟ୍ ପ୍ରକାଶନ ପାଇଁ ବସୁଧା ବେସ ଜଣାଶୁଣା ।[୧୩] ସେ ଜାତୀୟ ମହିଳା ଆୟୋଗର ଆଇନ ବିଶେଷଜ୍ଞ କମିଟିର ସଦସ୍ୟ ତଥା କମନୱେଲଥ ମାନବ ଅଧିକାର ଅଭିଯାନର କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ସଂସ୍ଥାର ସଦସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ । ସେ ହିଂସା ଏବଂ ନିର୍ଯାତନା ସହ ଜଡ଼ିତ ଅନେକ ମାମଲା ମଧ୍ୟ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ ।[୧୪]

ମନୋନୀତ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ

ସମ୍ପାଦନା
  • ଧାଗମୱାର, ବସୁଧା (1974). ଆଇନ, ଶକ୍ତି ଏବଂ ନ୍ୟାୟ: ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତାରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା. Sage. ISBN 978-0803994416.
  • ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରିଆଲ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ ଆଣ୍ଡ ଡିସପ୍ଲେସମେଣ୍ଟ: ଦି ପିପୁଲ ଅଫ କୋର୍ବା, ୨୦୦୩ (ସହ-ଲେଖକ)
  • ଧାଗମୱାର, ବସୁଧା (2006). ଭାରତରେ ଆଇନର ଭୂମିକା ଏବଂ ପ୍ରତିଛବି: ଆଦିବାସୀ ଅଭିଜ୍ଞତା (in English) (1st ed.). Sage Publications Pvt. Ltd.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  • ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ପ୍ରକଳ୍ପ ବିସ୍ଥାପିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପୁନଃ ବିସ୍ଥାପନ ନିୟମ
  • ମହିଳା ଏବଂ ଛାଡପତ୍ର
  • ୟୁନିଫର୍ମ ସିଭିଲ୍ କୋଡ୍ ଏବଂ ଶିଶୁ ନ୍ୟାୟ ନିୟମ
  • ଧାଗମୱାର, ବସୁଧା (1997). ଅପରାଧିକ ନ୍ୟାୟ କିମ୍ବା ବିଶୃଙ୍ଖଳା. ହର ଆନନ୍ଦ. ISBN 978-8124104187.
  1. "Dr. Vasudha Dhagamwar – Oral History Narmada" (in ବ୍ରିଟିଶ୍‌ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2021-10-25.
  2. Dhagamwar, Vasudha Vasanti (1972). Safeguards of Liberty in the Indian Penal Code: Theory and Practice (phd thesis) (in ଇଂରାଜୀ). SOAS University of London.
  3. Roy, Anupama (September 2014). "Critical Events, Incremental Memories and Gendered Violence". Australian Feminist Studies. 29 (81): 238–254. doi:10.1080/08164649.2014.959161. S2CID 142606163. [...] called the 'Mathura Open Letter', questioned the manner in which the Supreme Court had interpreted 'consent' and failed thereby in its constitutional duty of protecting the dignity of Mathura [...] The rape law was subsequently amended in 1983—the first time in independent India since it was enacted in 1860 by the colonial state—to make consent, and by implication the woman's past, irrelevant for establishing the veracity of the woman's claim of having been raped.
  4. Latkar, Ketaki (11 February 2014). "Activist Vasudha Dhagamwar dies". Pune Mirror. Retrieved 30 October 2021.
  5. Iyer, Kavitha (6 January 2013). "Delhi gang-rape: 'Track down cars that didn't stop to help'". DNA. Retrieved 31 October 2021.
  6. Dutta, Debolina; Sircar, Oishik (2013). "India's Winter of Discontent: Some Feminist Dilemmas in the Wake of a Rape". Feminist Studies. Feminist Studies, Inc. 39 (1): 293–306. doi:10.1353/fem.2013.0023. JSTOR 23719318. S2CID 245662315. Retrieved 31 October 2021. The letter served as the foundation for mobilizing protests and a nationwide campaign to demand changes in rape law.
  7. "Obituary: Vasudha Dhagamwar (1940 -2014) – Feministsindia" (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2021-10-25.
  8. Oral History, Narmada. "Dr. Vasudha Dhagamwar – Oral History Narmada".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  9. "Vasudha Vasanti Dhagamwar | Ashoka | Everyone a Changemaker". www.ashoka.org (in ଗ୍ରୀକ୍). Retrieved 2021-10-25.
  10. "Multiple Action Research Group (MARG)". Multiple Action Research Group (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Legal Literacy NGO in Delhi. Retrieved 2021-10-25.
  11. Byatnal, Amruta (2014-02-14). "Vasudha Dhagamwar dead". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-10-26.
  12. "MARG Board Members | Ligal Literacy in Delhi, India". Multiple Action Research Group (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2021-10-25.
  13. "RIP- Dr. Vasudha Dhagamwar, A legal researcher, scholar and activist - Kractivism" (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 2021-10-26. Retrieved 2021-10-26.
  14. Kadra Pehediya and Ors v State of Bihar, Supreme Court of India 1980, (1981) 3 SCC 671. "Kadra Pehadiya And Ors. vs State Of Bihar on 17 December, 1980". Livelaw. Retrieved 26 October 2021.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link) CS1 maint: url-status (link)