ପାଦୁକାସ୍ଥାନ
ପାଦୁକାସ୍ଥାନ (Nepali: पादुकास्थान) ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ଯାହା କର୍ଣ୍ଣାଲି ପ୍ରୋଭିନ୍ସର ଦଇଲେଖ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଦଇଲେଖରେ ଥିବା ପଞ୍ଚକୋଶୀ ବା ପାଞ୍ଚଟି ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ । ଦୁଲୁ ମ୍ୟୁନିସିପାଲଟିରେ (Dullu Municipality) ଏହି ସ୍ଥାନ ଅଛି ଯାହାକୁ ପୂର୍ବେ ପାଦୁକାସ୍ଥାନ ଭିଡିସି (Padukasthan VDC)କୁହାଯାଉଥିଲା ।[୧] ଏହି ସ୍ଥାନରେ ସତୀଙ୍କର ମୃତ ଶରୀରର ପାଦ ପଡିଥିଲା, ତେଣୁ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ପାଦୁକା ଅର୍ଥ ପାଦ ଓ ସ୍ଥାନ ମିଶେଇ ପାଦୁକାସ୍ଥାନ କୁହାଯାଏ । ସେଠାରେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ପଦ ଚିହ୍ନରେ ଶିଳାଲେଖ ଥିବାରୁ ତାହାକୁ ବିଷ୍ଣୁ ପାଦୁକାସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ପୂର୍ବରୁ ଶିରସ୍ଥାନ ଓ ନାଭିସ୍ଥାନ [୨] ଭଳି ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଜଳ ଉପରେ ଅଗ୍ନି ଶିକ୍ଷା ଥିଲା । ଗୋଟିଏ ଅଗ୍ନିଶିଖା ଘର ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ୨୦୨୮ ବିଏସରେ ପାଦୁକା ପୋଲରେ ବନ୍ୟା ଯୋଗୁ ଶିଖା ଲିଭିଗଲା। କେତେକ ଲୋକଙ୍କ ମତରେ ଏହା ତଳେ କିରାସିନି ଉତ୍ସ ଅଛି ।[୩] ଯୋଗୀ ନରହରିନାଥ (Yogi Naraharinath) ତାଙ୍କ ଅନୁଶୀଳନରେ ସେଠାରେ ୧୦୮ ନୀତି ଥିବା ଲେଖିଛନ୍ତି । published in his studies that there were more than 108 values.[୪][୫]
| Padukasthan | |
|---|---|
 Bishnu Paduka and Stone Pillars | |
| Religion | |
| ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ | ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ |
| District | Dailekh |
| ଦେବାଦେବୀ | Sati (Hindu goddess), Bishnu |
| Festivals | Bada Dashain, Magha Purnima, Shrawn Purnima, Maha Shivaratri |
| Location | |
| ସ୍ଥାନ | Padukasthan, Dullu Municipality |
| State | Bheri |
| Country |  Nepal |
  Padukasthan in Nepal | |
| ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି | 28°54′N 81°34′E / 28.90°N 81.56°E |
| Architecture | |
| Type | Pagoda Style |
| Inscriptions | Written in Stone |
ମନ୍ଦିର ପରିସର
ସମ୍ପାଦନାସେଠାରେ ଥିବା ଅନେକ ମୂର୍ତ୍ତି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି । ଅଗ୍ନିଶିଖା ଗୃହର ନାଭି ମଣ୍ଡଳରେ ସ୍ବୟଂ ଶିଖା ପ୍ରଜ୍ୱଳିତ ହେଉଛି । ସେଠାରେ ଥିବା ଡାକ୍ତରଖାନା ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି । ପାଖର ଏକ ରୁଦ୍ରାକ୍ଷ ବୃକ୍ଷ ଅଛି । [୬] ଖାସ ରାଜ୍ୟର (Khas Empire) ଅନୁଶୀଳନ ନିମନ୍ତେ ପାଦୁକାସ୍ଥାନ ଏକ ପାଠାଗାର ସଦୃଶ । ୧୧୩୬ରୁ ୧୧୬୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶକ ଶମ୍ବତର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ପ୍ରସ୍ତର ଶିଳାଲେଖ ସେଠାରେ ଅଛି । ଖାସ ରାଜାଙ୍କର ଶିଳାଲେଖ ଏଠାରେ ଅଛି ।[୪][୫]
ମୁଖ୍ୟ ପର୍ବପର୍ବାଣି
ସମ୍ପାଦନାଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ସାଧୁ ସନ୍ଥମାନେ ପୂଜାପାଠ କରିବାକୁ ନିୟମିତ ଭାବରେ ଆସନ୍ତି । ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ମାସର ପ୍ରଥମ ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ଓ ବିଜୟାଦଶମୀ ଦିନ ପବିତ୍ର ଅଗ୍ନିରେ ଉଦ୍ଭାସିତ କରାଯାଏ । ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ଶିବଙ୍କୁ ଖିର (Rice pudding (khir) ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ । ଘଟସ୍ଥାପନା ଦିନ ପବିତ୍ର ଅଗ୍ନି ମାଧ୍ୟମରେ ପବିତ୍ର ଧୁଆଁ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଏ । ପ୍ରତି ମାଘ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାରେ ଏକ ନୂଆ ରଥ ତିଆରି କରାଯାଏ । ମହାଶିବରାତ୍ରି ଦିନ ସେହି ସ୍ଥାନ ସମର୍ପିତ ହୋଇଥାଏ । ୨୦୪୩ ବିଏସ ସମୟରେ ସେହି ସ୍ଥାନ ନଷ୍ଟ ହେବାପରେ ୨୦୪୫ରେ ପୁନର୍ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଦଇଲେଖ ଡିଡିସି ସାହାଯ୍ୟରେ ସମସ୍ତ ଐତିହାସିକ ସଂରଚନା ଗୁଡିକର ପୁନର୍ନିମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ Dolma, Tenzin. "Heritage of Surkhet, Dailekh at first glance". My City (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2019-03-12.[permanent dead link]
- ↑ "Inseconline » Districts » Dailekh". inseconline.org. Retrieved 2019-03-12.
- ↑ Magazine, New Spolight. "Karnali: The Importance Of Local Voices In Nepal's hydropower Projects". SpotlightNepal (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2019-03-12.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ के.सी. (पोखरेल), विश्व. Kittambam. 1st Edition Page. pp. 99–102.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ पूजारी अमृतनाथ योगी
- ↑ "Agent Locator | Branch Office Dungeshwor 6 Dailekh, Bheri | Western Union". locations.westernunion.com. Retrieved 2019-03-12.