ପାଟଣା ମିଉଜିଅମ, ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ବିହାରର ପାଟଣାଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା 1917 ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ ସମୟରେ ବିହାର[୩] ଅଚଳର ପ୍ରାଚୀନ ଏଇତିହାସିକ ବସ୍ତୁ ସବୁକୁ ସଂଗ୍ରହ ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ସ୍ଥାପିତ ହେଇଥିଲା। ଏହି ମିଉଜିଅମ ମୋଗଲ ଓ ରାଜପୁତ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ହେଇଥିଲା ଓ ପ୍ରଥମେ ଏହାକୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ "ଜାଦୁଘର" କହୁଥିଲେ । 

ପାଟଣା ମିଉଜିଅମ
ପାଟଣା ମିଉଜିଅମ is located in Bihar
ପାଟଣା ମିଉଜିଅମ
Patna Museum
ସ୍ଥାପିତ1917 (1917)
ଅବସ୍ଥାନBuddha Marg, Patna, Bihar
ଦିଗବାରେଣୀ25°36′40″N 85°8′38″E / 25.61111°N 85.14389°E / 25.61111; 85.14389
ପ୍ରକାରArchaeological & Natural[୧]
ପର୍ଯ୍ୟଟକ800,119 (2007)
ନିର୍ଦେଶକJPN Singh[୨]

ଇତିହାସ  ସମ୍ପାଦନା

ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ ସମୟରେ ବିହାର ଅଚଳର ପ୍ରାଚୀନ ଏଇତିହାସିକ ବସ୍ତୁ ସବୁକୁ ସଂଗ୍ରହ ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ସ୍ଥାପିତ ହେଇଥିଲା । 1912 ମସିହାରେ ବିହାର ଓ ବଙ୍ଗ ଭଙ୍ଗ ହେଲା ସମୟରେ ଏହାର ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଥିଲା । 1915 ମସିହାରେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟାରମ୍ଭ ହେଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଏହା A . N . ସିହ୍ନା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ପରିସରରେ ଥିବା କମିଶନର ଭବନରେ ଆରମ୍ଭ ହେଇଥିଲା । 

ପରେ ଏହାର ଦ୍ରବ୍ଯ ସବୁକୁ ପାଟଣା ହାଇ କୋଟ ଭାବନାର ନୂତନ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ଗୁଡିକୁ ନିଆଯାଇ ପରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ଭବନକୁ 1929 ମସିହାରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହେଇଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନର ଭାବନା ପାଟଣା -ଗଯା ରାସ୍ତାରେ ରହିଛି ଓ ଏହାର ନିର୍ମାଣ 1928 .[୪]ମସିହାରେ ସମାପ୍ତ ହେଇଥିଲା । ବିହାର -ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଭିନ୍ସର ଗଭରଣର ସାର ହୁଗ ଷ୍ଟେଫେନସନ ଏହାକୁ ଉଦ୍ଘାଟନ କରିଥିଲେ । 

ସଂଗ୍ରହ ସବୁ  ସମ୍ପାଦନା

 
Didarganj Yakshi in the Patna Museum.

ଏଠାରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ଦ୍ରବ୍ଯ ସମୂହ ଭିତରେ ପ୍ରାଚୀନ ମୁଦ୍ରା , କଳାକୃତି , ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାଚୀନ ଯନ୍ତ୍ରପାତି , ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱିକ ମୂଲ୍ଯବାନ ଦ୍ରବ୍ଯ , ପ୍ରାଚୀନ ବସ୍ତ୍ର , ବ୍ରୋଞ୍ଜ ପ୍ରତିକୃତି ସମୂହ , ଟେରାକୋତ୍ତା ଦ୍ରବ୍ଯ , ବୁଦ୍ଧ ଙ୍କ[୧] ପ୍ରତିମୂର୍ତି ରହିଛି । ଏଠାରେ ବ୍ରିଟିଶ ସମୟର ତୈଳ ଚିତ୍ର ସହ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦଙ୍କ ସ୍ମାରକୀ ସବୁ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏଠାରେ ବିଶେଷ ଆକର୍ଷଣ ଭାବେ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ Iରେ ବ୍ୟବହାର ହେଇଥିବା କମାଣ ରହିଛି ।[୫]

ଏଠାରେ ଏକ ଅତି ପ୍ରାଚୀନ ବୃକ୍ଷର ଫୋସିଲ[୧] ରହିଛି ଯାହାକୁ 200 ମିଲିୟନ ବର୍ଷ ପ୍ରାଚୀନ ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ । ଏହାକୁ ବୈଶାଳୀର ସ୍ତୂପ ନିକଟରେ ପୁରାତତ୍ତ୍ୱ ବିଦ S.ଅଲତେକରଙ୍କଦ୍ୱାରା ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିରେ ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ଙ୍କ[୬] ପବିତ୍ର ଭସ୍ମ ରହିଥିବା ଜଣାଜାଏ । [୭]

2009 ମସିହାରୁ ଏକ ବୃହତ୍ତର ମିଉଜିଅମ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଯୋଜନା କରାଯାଉଛି । 

ନୂତନ ପାଟଣା ସଂଗ୍ରହାଳୟ ସମ୍ପାଦନା

ପାଟଣାଠାରେ ନିର୍ମିତ ହଉଥିବା ନୂତନ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଭାରତରେ ଅନନ୍ନ ଧରଣ ରସଂଗ୍ରହାଳୟ ହେବ ।[୮] ଏହର ଡିଜାଇନ ଜାପାନ ଦେଶର " ମାକି & ଆସୋସିଏଟ " କରିଥିବା ସହ ଏହା ପାଟଣାର ବଇଲି ରୋଡଠାରେ ନିର୍ମିତ ହଉଛି । ଏଥିରେ ବିହାରର ଗୌରବମୟ ଇତିହାସ ଓ ଭାରତର ସଂସ୍କୃତିକୁ ଅବଦାନ ବିଷୟର ପ୍ରତିଫଳନ ହେବ । ଏଠାରେ ଭାରତର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ତଥା ସବପ୍ରାଚୀନ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଚାରୁ କଳା ବିଶିଷ୍ଟ ମୂର୍ତି 2000 ବର୍ଷ ପ୍ରାଚୀନ "ଦିଡାରଗଞ୍ଜ ଯକ୍ଷୀ ", ଜୈନ କଳାର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ନିଦର୍ଶନ ଥିବା " ଲୋହନିପୁର ତୀର୍ଥଙ୍କର " ,ମୌର୍ଜ ସମୟର ସିଂହ ମସ୍ତକ , ନାଳନ୍ଦାରୁ ମିଳିଥିବା ବ୍ରୋଞ୍ଜ ବୁଦ୍ଧ , ବୋଧଗୟାର ଟେରାକୋତ୍ତା ପରି ଅନେକ ବିରଳ ଦ୍ରବ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ ହେବ ।[୯]

ଗ୍ୟାଲେରି  ସମ୍ପାଦନା

ପୁନଶ୍ଚ ଦେଖଣା  ସମ୍ପାଦନା

  • Bihar Museum
  • Jalan Museum

ଆଧାର  ସମ୍ପାଦନା

  1. ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ "Patna Museum". patna.bih.nic.in. Archived from the original on December 29, 2006. Retrieved July 23, 2016.
  2. "Museum fun plan to woo kids". Telegraphindia.com. 2014-02-10. Retrieved 2014-03-06.
  3. "Archived copy". Archived from the original on May 9, 2008. Retrieved November 29, 2008.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  4. Abhay Kumar, Patna, Dec 21, 2013: (2013-12-21). "Museum artefacts find place in Belgium festival". Deccanherald.com. Retrieved 2014-03-06.{{cite web}}: CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  5. "Destinations :: Patna ::Bihar State Tourism Development Corporation". Bstdc.bih.nic.in. Archived from the original on September 18, 2014. Retrieved July 23, 2016.
  6. Pranava K. Chaudhary, "Holy ashes fail to attract pilgrims" Archived 2013-09-10 at the Wayback Machine. in Times of India, March 1, 2003.
  7. Pranava K. Chaudhary, "Holy ashes fail to attract pilgrims" Archived 2013-09-10 at the Wayback Machine. in Times of India, March 1, 2003.
  8. http://www.speakpatna.com/viewtopic.php?t=228[permanent dead link]
  9. the 2,000-year-old Deedarganj Yakshi - one of the most iconic sculptures in India, the Lohanipur Tirthankara - the surviving example of Jain art, the Mauryan lion head, Buddhist bronzes from Nalanda, terracottas from Bodh Gaya, and more.