ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ

ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ ହେଉଛି ପ୍ରାକୃତିକ ବିଜ୍ଞାନ ଯାହା ପଦାର୍ଥ, ଏହାର ମୌଲିକ ଉପାଦାନ, ସ୍ଥାନ ଏବଂ ସମୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହାର ଗତି, ଆଚରଣ ଏବଂ ଶକ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିଷୟରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରେ | ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ ହେଉଛି ଅନ୍ୟତମ ମୌଳିକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଶାସ୍ତ୍ର, ଏହାର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରେ ତାହା ବୁଝିବା। ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶେଷଜ୍ଞଥିବା ଜଣେ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନୀ କୁହାଯାଏ।

ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ ହେଉଛି ପୁରାତନ ଏକାଡେମିକ୍ ଶାସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଏହାର ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରି ବୋଧହୁଏ ପୁରାତନ । ବିଗତ ଦୁଇ ସହସ୍ର ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ, ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ, ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଗଣିତର କେତେକ ଶାଖା ପ୍ରାକୃତିକ ଦର୍ଶନର ଏକ ଅଂଶ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ୧୭ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ବିପ୍ଳବ ସମୟରେ ଏହି ପ୍ରାକୃତିକ ବିଜ୍ଞାନଗୁଡ଼ିକ ନିଜସ୍ୱ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପ୍ରୟାସ ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଥିଲେ। ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ ଅନୁସନ୍ଧାନର ଅନେକ ଆନ୍ତର୍ବିଭାଗୀୟ କ୍ଷେତ୍ର ସହିତ ବିଚ୍ଛେଦ ହୁଏ, ଯେପରିକି ବାୟୋଫିଜିକ୍ ଏବଂ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ରସାୟନ, ଏବଂ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନର ସୀମା କଠିନ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇ ନାହିଁ । ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନରେ ନୂତନ ଚିନ୍ତାଧାରା ପ୍ରାୟତଃ ଅନ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନଦ୍ୱାରା ଅଧ୍ୟୟନ କରାଯାଇଥିବା ମୌଳିକ ଯନ୍ତ୍ରକୌଶଳକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରେ ଏବଂ ଗଣିତ ଏବଂ ଦର୍ଶନ ପରି ଏକାଡେମିକ୍ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଅନୁସନ୍ଧାନର ନୂତନ ଉପାୟ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥାଏ |

ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନରେ ଅଗ୍ରଗତି ପ୍ରାୟତ ନୂତନ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ଅଗ୍ରଗତିକୁ ସକ୍ଷମ କରିଥାଏ | ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ବୈଦୁତିକ ଚୁମ୍ବକୀୟତା, କଠିନସ୍ଥିତ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଆଣବିକ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନର ଅଗ୍ରଗତି ସିଧାସଳଖ ନୂତନ ଉତ୍ପାଦର ବିକାଶକୁ ଆଗେଇ ନେଇଛି ଯାହା ଟେଲିଭିଜନ୍, କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ଘରୋଇ ଉପକରଣ ଏବଂ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ଭଳି ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ସମାଜକୁ ନାଟକୀୟ ରୂପେ ରୂପାନ୍ତରିତ କରିଛି; ଥର୍ମୋଡାଇନାମିକ୍ସର ଅଗ୍ରଗତି ଶିଳ୍ପାୟନର ବିକାଶକୁ ଆଗେଇ ନେଇଥିଲା; ଏବଂ ଯାନ୍ତ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଗ୍ରଗତି କାଲ୍କୁଲ୍ସର ବିକାଶକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଲା |

ଇତିହାସ

"ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ" ଶବ୍ଦ ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରୀକ‌ରୁ ଆସିଛି: ήσκή (ἐπιστημί), ରୋମାନାଇଜଡ୍: physikḗ (epistḗmē), ଯାହାର ଅର୍ଥ "ପ୍ରକୃତିର ଜ୍ଞାନ" |

ପ୍ରାଚୀନ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ

ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ ହେଉଛି ପୁରାତନ ପ୍ରାକୃତିକ ବିଜ୍ଞାନ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ | ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ 3000 ପୂର୍ବରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ସଭ୍ୟତା ଯେପରିକି ସୁମେରୀୟ, ପ୍ରାଚୀନ ଇଜିପ୍ଟୀୟ ଏବଂ ଇଣ୍ଡସ୍ ଉପତ୍ୟକା ସଭ୍ୟତା, ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଚନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ତାରାମାନଙ୍କର ଗତି ବିଷୟରେ ଏକ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଏକ ସଚେତନତା ଥିଲା | ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ତାରା ଏବଂ ଗ୍ରହମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାୟତ ପୂଜା କରାଯାଉଥିଲା |

ଆସଗର ଆବାଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ମେସୋପୋଟାମିଆରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନର ଉତ୍ପତ୍ତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଏବଂ ସଠିକ ବିଜ୍ଞାନରେ ସମସ୍ତ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ପ୍ରୟାସ ବାବିଲୋନିୟ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନରୁ ଆସିଛି।ଇଜିପ୍ଟର ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ନକ୍ଷତ୍ର ଏବଂ ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଶରୀରର ଗତି ବିଷୟରେ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିବା ସ୍ମାରକଗୁଡିକ ଛାଡିଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ଗ୍ରୀକ୍ କବି ହୋମର ତାଙ୍କ ଇଲିଆଡ୍ ଏବଂ ଓଡ଼ିଶୀ ଭାଷାରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ବସ୍ତୁ ବିଷୟରେ ଲେଖିଥିଲେ; ପରେ ଗ୍ରୀକ୍ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରୁ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉଥିବା ଅଧିକାଂଶ ନକ୍ଷତ୍ର ପାଇଁ ଆଜି ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ନାମଗୁଡିକ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି |

ପ୍ରାକୃତିକ ଦର୍ଶନ

ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ (650 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ - 480 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ) ଗ୍ରୀସରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଦର୍ଶନର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଥାଲେସ୍ ପରି ପ୍ରାକ୍-ସୋକ୍ରାଟିକ୍ ଦାର୍ଶନିକମାନେ ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା ପାଇଁ ଅଣ-ପ୍ରାକୃତିକ ବ୍ୟାଖ୍ୟାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘଟଣାର ପ୍ରାକୃତିକ କାରଣ ରହିଛି | ସେମାନଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଇଥିବା ଧାରଣା ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ, ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅନେକ ଅନୁମାନ ପରୀକ୍ଷଣରେ ସଫଳ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଥିଲା; ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଲ୍ୟୁସିପସ୍ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଛାତ୍ର ଡେମୋକ୍ରାଇଟସ‌ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ହେବାର ପ୍ରାୟ 2000 ବର୍ଷ ପରେ ପରମାଣୁବାଦ ସଠିକ୍ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି |

ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ୟୁରୋପୀୟ ଏବଂ ଇସଲାମିକ୍

ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ରୋମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପଞ୍ଚମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପତନ ହେଲା ଏବଂ ଏହାଦ୍ୱାରା ୟୁରୋପର ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ବ ବୋଦ୍ଧିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ହ୍ରାସ ପାଇଲା। ଅପରପକ୍ଷେ, ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳ ରୋମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ (ବାଇଜାଣ୍ଟାଇନ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା) ବର୍ବରମାନଙ୍କ ଆକ୍ରମଣକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିଥିଲା ଏବଂ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷାର କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଅଗ୍ରଗତି କରିବାରେ ଲାଗିଲା | ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ, ମିଲେଟସ‌ର ଇସିଡୋର ଆର୍କିମିଡିସ୍ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂକଳନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ଯାହା ଆର୍କିମିଡିସ୍ ପଲିମ୍ପ୍ସେଷ୍ଟରେ ଲିପିବଦ୍ଧ୍ ହୋଇଛି |

ଅପ୍ଟିକ୍ସ ଏବଂ ଦର୍ଶନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସବୁଠାରୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଉଦ୍ଭାବନ ଥିଲା, ଯାହା ଇବ ସାହଲ, ଅଲ-କିଣ୍ଡି, ଇବନ ଅଲ-ହେଥାମ, ଅଲ-ଫାରିସି ଏବଂ ଆଭିସେନା ପରି ଅନେକ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଆସିଥିଲା | ସବୁଠାରୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା ଇବନ୍ ଅଲ-ହେଥାମଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ବୁକ୍ ଅଫ୍ ଅପ୍ଟିକ୍ସ (କିତାବ ଅଲ-ମାନ଼ଜିର ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା), ଯେଉଁଥିରେ ସେ ଦର୍ଶନ ବିଷୟରେ ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରୀକ୍ ଧାରଣାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଅସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏକ ନୂତନ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଦେଇଥିଲେ।

ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ

ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ ଏକ ପୃଥକ ବିଜ୍ଞାନ ହୋଇଗଲା ଯେତେବେଳେ ପ୍ରାଥମିକ ଆଧୁନିକ ୟୁରୋପୀୟମାନେ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ଏବଂ ପରିମାଣିକ ପଦ୍ଧତି ବ୍ୟବହାର କଲେ ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନର ନିୟମ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ |

ଏହି ସମୟର ପ୍ରମୁଖ ବିକାଶଗୁଡିକ ହେଉଛି ସୋଉର ଜଗତ ଜିଓସେଣ୍ଟ୍ରିକ୍ ମଡେଲକୁ ହେଲିଓସେଣ୍ଟ୍ରିକ୍ କପର୍ନିକାନ୍ ମଡେଲ୍ ସହିତ ବଦଳାଇବା, ଗ୍ରହ ଶରୀରଗୁଡିକର ଗତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିବା ନିୟମଗୁଡିକ (1609ରୁ 1619 ମଧ୍ୟରେ କେପଲର‌ଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇଛି), ଟେଲିସ୍କୋପ ଉପରେ ଗାଲିଲିଓଙ୍କ ଅଗ୍ରଗାମୀ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣକାରୀ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ | ୧୬ଶ ଏବଂ ୧୭ଶ ଶତାବ୍ଦୀ, ଏବଂ ଆଇଜାକ୍ ନ୍ୟୁଟନ୍ ଆବିଷ୍କାର ଏବଂ ଗତି ଏବଂ ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ନିୟମର ଏକୀକରଣ (ଯାହା ତାଙ୍କ ନାମ ବହନ କରିବାକୁ ଆସିବ) | ନ୍ୟୁଟନ୍ ମଧ୍ୟ Calculus ବିକଶିତ କରିଥିଲେ, କ୍ରମାଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଗାଣିତିକ ଅଧ୍ୟୟନ, ଯାହା ଶାରୀରିକ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ନୂତନ ଗାଣିତିକ ପଦ୍ଧତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା |

ଦର୍ଶନ