ନିବେଦିତା ମେନନ (୧୯୫୮, ମୁମ୍ବାଇ) ଦିଲ୍ଲୀର ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଲେଖକ ତଥା ରାଜନୈତିକ ଚିନ୍ତାଧାରାର ପ୍ରଫେସର ଥିଲେ ।[୧] ସେ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଲେଡି ଶ୍ରୀ ରାମ କଲେଜରେ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିଥିଲେ ।

ନିବେଦିତା ମେନନ
ମଇ ୨୦୧୫ରେ ନିବେଦିତା ମେନନ
Nationalityଭାରତୀୟ
Occupation(s)ଲେଖକ, ପ୍ରଫେସର

ବିଦ୍ୱାନ ବୃତ୍ତି ସମ୍ପାଦନା

ମେନନ ଜଣେ ନାରୀବାଦୀ ପଣ୍ଡିତ ଯିଏ ୨୦୦୯ ମସିହାରୁ ଦିଲ୍ଲୀର ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ଜେଏନୟୁ)ର ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଷ୍ଟଡିଜ୍ ସ୍କୁଲରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିଛନ୍ତି ।[୨][୩][୪] ଜେଏନୟୁକୁ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ସେ ୧୫ ବର୍ଷ ଲେଡି ଶ୍ରୀ ରାମ କଲେଜରେ ଏବଂ ସାତ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗରେ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ । ମେନନ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ କଲେଜରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ଭାରତୀୟ ନାରୀବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ତଥା ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରୀୟ ନାରୀବାଦୀଙ୍କ ଲେଖା ତାଙ୍କୁ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ରାଜନୀତିରେ ଏକ ଉତ୍ତମ ଚେତନା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା । ବେଟି ଫ୍ରିଡାନ୍, ଜର୍ମାଇନ ଗ୍ରୀର୍ ଏବଂ ଗ୍ଲୋରିଆ ଷ୍ଟେନେମଙ୍କ ପରି ବିଶ୍ୱ ନାରୀବାଦୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ୱାରା ସେ ବହୁତ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୮୦ ଦଶକରେ ଯେତେବେଳେ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିରୋଧ ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଫ୍ରେଶର୍ସ ପ୍ରତିଭା ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଥିଲେ ।

ମେନନ ନାରୀବାଦ ଏବଂ ରାଜନୀତି ବିଷୟରେ ଅନେକ ପୁସ୍ତକ ସମ୍ପାଦନା କରିଛନ୍ତି । ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ସାପ୍ତାହିକ ପତ୍ରିକା, ଅନଲାଇନ୍ ନ୍ୟୁଜ୍ ବ୍ଲଗ୍ kafila.org ଏବଂ ଅନେକ ଖବରକାଗଜରେ ସେ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଲେଖିଛନ୍ତି ।[୫][୬]

ମେନନ ତାଙ୍କର ଅଧିକାଂଶ ଛାତ୍ର ଏବଂ ସାଥୀଙ୍କ ଆଗରେ 'ନିଭି' ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା । ସେ ଏକ ଉଚ୍ଚ ଜାତିର ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାରର ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ମୁମ୍ବାଇ, କୋଲକାତାଓ ଦିଲ୍ଲୀ ସମେତ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ପାଳିତ ହୋଇଥିଲେ ।

ରାଜନୈତିକ ସକ୍ରିୟତା ସମ୍ପାଦନା

ମେନନ ପରମାଣୁ ଶକ୍ତି ପ୍ରତି କଠୋର ବିରୋଧ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା ।[୭] ମେନନ ଭାରତ ତଥା ଏହାର ବାହାରେ କାଶ୍ମୀର ବିବାଦର ବିଭିନ୍ନ ଚିତ୍ର ଉପରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଏବଂ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଶକ୍ତି ଆଇନକୁ ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ।[୮]

ନିବେଦିତା ମେନନ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଲେଖକ ଏବଂ ପ୍ରଫେସର ଯିଏକି କାଶ୍ମୀର ବିବାଦ ଉପରେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୬ରେ ଜେଏନୟୁରେ ହୋଇଥିବା ବିରୋଧ ସମୟରେ ଜାତୀୟ ବିରୋଧୀ ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଇଥିଲେ ।

ୟୁନିଫର୍ମ ସିଭିଲ କୋଡକୁ ମୁସଲମାନ ବିରୋଧୀ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ସମ୍ପାଦନା

୧୮ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୧୬ରେ ହିନ୍ଦୁରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଆର୍ଟିକିଲରେ ମେନନ୍ ୟୁନିଫର୍ମ ସିଭିଲ୍ କୋଡ୍ (UCC)କୁ ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ ।[୯] ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ, "ୟୁନିଫର୍ମ ସିଭିଲ କୋଡର କଥାବାର୍ତ୍ତାର ଲିଙ୍ଗଗତ ନ୍ୟାୟ ସହ କୌଣସି ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ ।" ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ 'ଅନୁଶାସନ' କରିବା ପାଇଁ ଏହା ଏକ ହିନ୍ଦୁ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଏଜେଣ୍ଡା ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ । ସେ ୟୁସିସିକୁ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ମାଡ ମାରିବା ପାଇଁ ଏକ ବାଡ଼ି ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରି କହିଥିଲେ ଯେ, ମୁସଲିମ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଇନ ଆଧୁନିକ ଅଟେ । ମହିଳାମାନେ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ପରି ସମ୍ପତ୍ତି ଅଧିକାର ଏବଂ ବିବାହକୁ ଏକ ସିଭିଲ୍ ଚୁକ୍ତି ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦିଅନ୍ତି ।

ମନୋନୀତ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ ସମ୍ପାଦନା

  • ଶକ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରତିଯୋଗିତା: ୧୯୮୯ ପରଠାରୁ ଭାରତ (ବର୍ତ୍ତମାନର ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ଇତିହାସ) (୨୦୦୭)[୧୦]
  • ଜଣେ ନାରୀବାଦୀ ପରି ଦେଖିବା (୨୦୧୨)[୧୧]
  • ବିଦ୍ରୋହର ପୁନରୁଦ୍ଧାର: ଆଇନ ବାହାରେ ନାରୀବାଦୀ ରାଜନୀତି (୨୦୦୪)[୧୨]
  • ଭାରତରେ ଲିଙ୍ଗ ଏବଂ ରାଜନୀତି[୧୩]
  • ଯୌନତା (ସଂଗୃହିତ ଭଲ୍ୟୁମ୍)[୧୪]

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  1. Dixit, Neha. "The Instigator: A Portrait of Nivedita Menon - The Wire". thewire.in. Retrieved 2016-10-18.
  2. Menon, Nivedita (1970-01-01). "Nivedita Menon | Jawaharlal Nehru University - Academia.edu". Jnu.academia.edu. Retrieved 2013-11-15.
  3. "Nivedita Menon: We're witnessing new interventions by feminists of all genders". The Times of India. 2013-01-07. Archived from the original on 2013-12-03. Retrieved 2013-11-15.
  4. "Training the eye". The Hindu. 2013-02-14. Retrieved 2013-11-15.
  5. "About". Kafila. 2011-08-28. Archived from the original on 12 November 2013. Retrieved 2013-11-15.
  6. "Search | Economic and Political Weekly". Economic and Political Weekly. Epw.in. 50, 50, 50, 50, 50 (23, 23, 23, 23, 23): 7, 7, 7, 7, 7–8, 8, 8, 8, 8. Retrieved 2013-11-15.
  7. Tanushree Bhasin (2013-03-16). "Women at centre of anti-nuclear battle, from Bhopal to Fukushima". Sunday-guardian.com. Archived from the original on 2013-12-03. Retrieved 2013-11-15.
  8. Sen, Jahnavi. "'Vilification' of JNU Professor Nivedita Menon as 'Anti-National' Labelling Continues". thewire.in. Retrieved 2016-10-18.
  9. Menon, Nivedita (15 July 2016). "It isn't about women". The Hindu.
  10. "Power and Contestation: India since 1989 by Nivedita Menon and Aditya Nigam". PopMatters. Retrieved 2016-10-18.
  11. Sharma, Nalini (2016-08-19). "Book Review: Seeing Like a Feminist by Nivedita Menon". Feminism in India. Retrieved 2016-10-18.
  12. Menon, Nivedita. "UI Press | Nivedita Menon | Recovering Subversion: Feminist Politics beyond the Law". www.press.uillinois.edu. Retrieved 2016-10-18.
  13. Menon, Nivedita (2001). Gender And Politics In India - Google Books. ISBN 9780195658934. Retrieved 2013-11-15.
  14. Singh, Jyoti. "Feminist writings". The Tribune. Retrieved 20 August 2015.