ଉଇକିପିଡ଼ିଆ

ଧ୍ୟାନାଭାବ ଓ ଅତିସକ୍ରିୟତା ବିକାର

ଧ୍ୟାନାଭାବ ଓ ଅତିସକ୍ରିୟତା ବିକାର (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଏଡିଏଚଡି ବା ADHD) ମାନସିକ ବେମାରୀ ଯେଉଁଥିରେ ସ୍ନାୟୁ ବିକାଶରେ (neurodevelopmental) ତୃଟି ଥାଏ ।[୧][୨] ଏହି ରୋଗରେ ଧ୍ୟାନ ସମସ୍ୟା ହୁଏ, ଅତି ସକ୍ରିୟତା ଦେଖାଯାଏ ଓ ଯେପରି ବୟସାନୁଯାୟୀ ବ୍ୟବ‌ହାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହେବା କଥା ତାହା ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।[୩] ଏହି ଲକ୍ଷଣ ଗୁଡ଼ିକ ୬ରୁ ୧୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ବାହାରେ, ୬ ମାସରୁ ଅଧିକ କାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଥାଏ ସ୍କୁଲ, ଘର ବା ଆମୋଦ ପ୍ରମୋଦ ମଧ୍ୟରୁ ଯେ କୌଣସି ଦୁଇଟରେ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଯାଏ ।[୪][୫] ଧ୍ୟାନ ଅଭାବରୁ ସ୍କୁଲରେ ଭଲ ପ୍ରଦର୍ଶନ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।[୩] ଆଧୁନିକ ସୋସାଇଟିରେ ଅସୁବିଧା ହେଲେ ମଧ୍ୟ ରୋଚକ ବିଷୟରେ ଭଲ ଧ୍ୟାନ ରହେ । [୬]

ଧ୍ୟାନାଭାବ ଓ ଅତିସକ୍ରିୟତା ବିକାର
attention deficit disorder, hyperkinetic disorder (ICD-10)
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ
ସ୍ପେଶାଲିଟିPsychiatry
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦F90.
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍314.00, 314.01
ଓଏମ୍‌ଆଇଏମ୍143465
ରୋଗ ଡାଟାବେସ6158
ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ001551
ଇ-ମେଡ଼ିସିନmed/3103 ped/177
Patient UKଧ୍ୟାନାଭାବ ଓ ଅତିସକ୍ରିୟତା ବିକାର
MeSHD001289

ପିଲା ଓ କିଶୋରମାନଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ଉପରେ ଅନେକ ଅନୁଧ୍ୟନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଅଧିକାଂଶ କେଶ୍‌ରେ ଏହାର କାରଣ ଅଜଣା ହୋଇ ରହିଛି ।[୭] ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ହିସାବ ଅନୁସାରେ ଏହା ସନ ୨୦୧୩ରେ ୩୯ ନିୟୁତ ଲୋକଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା ।[୮] ଡିଏସ୍ଏମ୍- ଆଇଭି (DSM-IV) ମାନ‌ଦଣ୍ଡ ଅନୁସାରେ ଏହା ପ୍ରାୟ ୫–୭% ପିଲାଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରେ ।[୯][୧୦] ଓ ଆଇସିଡି-୧୦ (ICD-10) ମାନ‌ଦଣ୍ଡ ଅନୁସାରେ ପ୍ରାୟ ୧ରୁ ୨% ପିଲାଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରେ ।[୧୧] ଏହି ରୋଗ ହାର ସବୁ ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ସମାନ ଥାଏ, ନିର୍ଭର କରେ କେବଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି ଉପରେ ।[୧୨] ଏହି ରୋଗ ଝିଅଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁଅମାନଙ୍କଠାରେ ୩ଗୁଣ ଅଧିକ ହୁଏ ।[୧୩][୧୪] ପିଲାବେଳେ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇଥିବା ୩୦ରୁ ୫୦% ପିଲାଙ୍କର ଏହା ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହେ ଓ ପ୍ରାୟ ବଡ଼ ହେବା ପରେ ୨ରୁ ୫% ଏଭଳି ଲୋକଙ୍କର ରୋଗ ଥାଏ ।[୧୫][୧୬][୧୭] ଏହି ସଦୃଶ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରୋଗ ବା ସାଧାରଣ ସକ୍ରିୟତାର ଉପର ସ୍ତରରେ ଥିବା ପିଲାଙ୍କଠାରୁ ଏହାକୁ ଅଲଗା ଭାବେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ଅତି କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ।[୫]

ଦେଶ ଅନୁସାରେ ଏଡିଏଚଡି ଚିକିତ୍ସାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ଓ ସାଧାରଣତଃ ସାଇକୋଥେରାପି, ଜୀବନ ଚର୍ଯ୍ୟାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ଔଷଧମାନଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୩] ବ୍ରିଟିଶ୍ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଅନୁସାରେ ସାଂଘାତିକ ରୋଗ ଥିଲେ ବା ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ରୋଗ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଉପଦେଶ ଅନୁସାରେ କିଛି ଉନ୍ନତି ପରିଲକ୍ଷିତ ନ ହେଉଥିଲେ ପ୍ରଥମ ଧାଡ଼ି ଚିକିତ୍ସା ଅନୁସାରେ ପ୍ରଥମେ ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ ।[୧୮] କାନାଡ଼ା ଓ ଆମେରିକା ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଅନୁସାରେ ସ୍କୁଲ ପୂର୍ବ ବୟସର ପିଲାଙ୍କୁ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଔଷଧ ଓ ବ୍ୟବ‌ହାରିକ ଥେରାପି ଦିଆଯାଏ ।[୧୯][୨୦] ଏହି ଦୁଇ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଅନୁସାରେ ସ୍କୁଲ ପୂର୍ବ ପିଲାଙ୍କୁ ଉତ୍ତେଜକ ଥେରାପି ଦେବାକୁ ସୁପାରିସ କରାଯାଏ ନାହିଁ ।[୧୮][୨୦] ୧୪ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ତେଜକ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହୁଏ କିନ୍ତୁ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଚିକିତ୍ସାର ଫଳ ଜଣାଯାଇ ନାହିଁ ।[୧୮][୨୧][୨୨][୨୩] କିଶୋର ଓ ଯୁବାବସ୍ଥା ଲୋକ ଅବସ୍ଥାର ମୁକାବିଲା ଶକ୍ତି ଆସିଯାଇଥିବାରୁ କେତେକ ଅଭାବ ପୂରଣ ହୋଇଯାଏ । [୨୪]

ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀଠାରୁ ଏହି ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ସବୁ ଡାକ୍ତରୀ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଆସିଛି ।[୨୫] ଏହି ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ଓ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ସନ ୧୯୭୦ରୁ ବିବାଦ ଘେରରେ ଅଛି ।[୨୬] ଏହି ଘରରେ ଚିକିତ୍ସକ, ଶିକ୍ଷକ, ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରକ, ପିତାମାତା ଓ ମିଡିଆ ଅଛନ୍ତି । ଏହାର ବିବାଦ ଘେରରେ ଉତ୍ତେଜକ ଔଷଧ ଓ କାରଣ ଅଛି ।[୨୭] ଅଧିକାଂଶ ଚିକିତ୍ସକ ଏହି ରୋଗକୁ ଏକ ବାସ୍ତବିକ ବେମାରୀ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରନ୍ତି କିନ୍ତୁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହାର ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଓ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ଉପରେ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ।[୨୮][୨୯][୩୦] ସନ ୧୯୮୦ରୁ ୧୯୮୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ରୋଗକୁ ଅତିସକ୍ରିୟତା ବିକାର ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା କିନ୍ତୁ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଏହାର ନାମ ହାଇପର କାଇନେଟିକ ରିଆକସନ ଅଫ ଚାଇଲ୍‌ଡ‌ହୁଡ୍ ଥିଲା । [୩୧][୩୨]

ଆଧାର

ସମ୍ପାଦନା
  1. ↑ Sroubek, A; Kelly, M; Li, X (February 2013). "Inattentiveness in attention-deficit/hyperactivity disorder". Neuroscience Bulletin. 29 (1): 103–10. doi:10.1007/s12264-012-1295-6. PMID 23299717.
  2. ↑ Caroline, SC, ed. (2010). Encyclopedia of Cross-Cultural School Psychology. Springer Science & Business Media. p. 133. ISBN 9780387717982.
  3. ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ "Attention Deficit Hyperactivity Disorder". National Institute of Mental Health. Retrieved 5 March 2016.
  4. ↑ "Symptoms and Diagnosis". Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD). Division of Human Development, National Center on Birth Defects and Developmental Disabilities, Centers for Disease Control and Prevention. 29 September 2014. Retrieved 3 November 2014.
  5. ↑ ୫.୦ ୫.୧ Dulcan, MK; Lake, MB (2011). Concise Guide to Child and Adolescent Psychiatry (4th illustrated ed.). American Psychiatric Publishing. p. 34. ISBN 9781585624164.
  6. ↑ Walitza, S; Drechsler, R; Ball, J (August 2012). "Das schulkind mit ADHS" [The school child with ADHD]. Ther Umsch (in ଜର୍ମାନ). 69 (8): 467–73. doi:10.1024/0040-5930/a000316. PMID 22851461.
  7. ↑ "Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Easy-to-Read)". National Institute of Mental Health. 2013. Retrieved 5 March 2016.
  8. ↑ Global Burden of Disease Study 2013, Collaborators (5 June 2015). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 301 acute and chronic diseases and injuries in 188 countries, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet (London, England). doi:10.1016/S0140-6736(15)60692-4. PMID 26063472. {{cite journal}}: |first1= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  9. ↑ Willcutt, EG (July 2012). "The prevalence of DSM-IV attention-deficit/hyperactivity disorder: A meta-analytic review". Neurotherapeutics. 9 (3): 490–9. doi:10.1007/s13311-012-0135-8. PMC 3441936. PMID 22976615.
  10. ↑ American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Arlington: American Psychiatric Publishing. pp. 59–65. ISBN 0890425558.
  11. ↑ Cowen, P; Harrison, P; Burns, T (2012). Shorter Oxford Textbook of Psychiatry (6th ed.). Oxford University Press. p. 546. ISBN 9780199605613.
  12. ↑ Faraone, SV (2011). "Ch. 25: Epidemiology of Attention Deficit Hyperactivity Disorder". In Tsuang, MT; Tohen, M; Jones, P (eds.). Textbook of Psychiatric Epidemiology (3rd ed.). John Wiley & Sons. p. 450. ISBN 9780470977408.
  13. ↑ Emond, V; Joyal, C; Poissant, H (April 2009). "Neuroanatomie structurelle et fonctionnelle du trouble déficitaire d'attention avec ou sans hyperactivité (TDAH)" [Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)]. Encephale (in ଫରାସୀ). 35 (2): 107–14. doi:10.1016/j.encep.2008.01.005. PMID 19393378.
  14. ↑ Singh, I (December 2008). "Beyond polemics: Science and ethics of ADHD". Nature Reviews Neuroscience. 9 (12): 957–64. doi:10.1038/nrn2514. PMID 19020513.
  15. ↑ Kooij, SJ; Bejerot, S; Blackwell, A; Caci, H; Casas-Brugué, M; Carpentier, PJ; Edvinsson, D; Fayyad, J; Foeken, K; Fitzgerald, M; Gaillac, V; Ginsberg, Y; Henry, C; Krause, J; Lensing, MB; Manor, I; Niederhofer, H; Nunes-Filipe, C; Ohlmeier, MD; Oswald, P; Pallanti, S; Pehlivanidis, A; Ramos-Quiroga, JA; Rastam, M; Ryffel-Rawak, D; Stes, S; Asherson, P (2010). "European consensus statement on diagnosis and treatment of adult ADHD: The European Network Adult ADHD". BMC Psychiatry. 10: 67. doi:10.1186/1471-244X-10-67. PMC 2942810. PMID 20815868. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  16. ↑ Bálint, S; Czobor, P; Mészáros, A; Simon, V; Bitter, I (2008). "Neuropszichológiai károsodásokat felnőtt figyelemhiányos hiperaktivitás zavar(ADHD): A szakirodalmi áttekintés" [Neuropsychological impairments in adult attention deficit hyperactivity disorder: A literature review]. Psychiatria Hungarica (in Hungarian). 23 (5): 324–335. PMID 19129549. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
  17. ↑ "Underdiagnosis of attention-deficit/hyperactivity disorder in adult patients: a review of the literature". Prim Care Companion CNS Disord. 16 (3). 2014. doi:10.4088/PCC.13r01600. PMC 4195639. PMID 25317367. Reports indicate that ADHD affects 2.5%–5% of adults in the general population,5–8 compared with 5%–7% of children.9,10 ... However, fewer than 20% of adults with ADHD are currently diagnosed and/or treated by psychiatrists.7,15,16 {{cite journal}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (help)
  18. ↑ ୧୮.୦ ୧୮.୧ ୧୮.୨ National Collaborating Centre for Mental Health (2009). Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Diagnosis and Management of ADHD in Children, Young People and Adults. British Psychological Society. pp. 19–27, 38, 130, 133, 317. ISBN 9781854334718.
  19. ↑ "Canadian ADHD Practice Guidelines" (PDF). Canadian ADHD Alliance. Retrieved 4 February 2011.
  20. ↑ ୨୦.୦ ୨୦.୧ "Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD): Recommendations". Centers for Disease Control and Prevention. 24 June 2015. Retrieved 13 July 2015.
  21. ↑ Huang, YS; Tsai, MH (July 2011). "Long-term outcomes with medications for attention-deficit hyperactivity disorder: Current status of knowledge". CNS Drugs. 25 (7): 539–554. doi:10.2165/11589380-000000000-00000. PMID 21699268.
  22. ↑ Arnold, LE; Hodgkins, P; Caci, H; Kahle, J; Young, S (February 2015). "Effect of treatment modality on long-term outcomes in attention-deficit/hyperactivity disorder: A systematic review". PLoS ONE. 10 (2): e0116407. doi:10.1371/journal.pone.0116407. PMC 4340791. PMID 25714373. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  23. ↑ "The long-term outcomes of interventions for the management of attention-deficit hyperactivity disorder in children and adolescents: a systematic review of randomized controlled trials". Psychol. Res. Behav. Manag. 6: 87–99. September 2013. doi:10.2147/PRBM.S49114. PMC 3785407. PMID 24082796. Results suggest there is moderate-to-high-level evidence that combined pharmacological and behavioral interventions, and pharmacological interventions alone can be effective in managing the core ADHD symptoms and academic performance at 14 months. However, the effect size may decrease beyond this period. ... Only one paper53 examining outcomes beyond 36 months met the review criteria. ... There is high level evidence suggesting that pharmacological treatment can have a major beneficial effect on the core symptoms of ADHD (hyperactivity, inattention, and impulsivity) in approximately 80% of cases compared with placebo controls, in the short term.22 {{cite journal}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  24. ↑ Gentile JP, Atiq R, Gillig PM (August 2006). "Adult ADHD: Diagnosis, Differential Diagnosis, and Medication Management". Psychiatry (Edgmont). 3 (8): 25–30. PMC 2957278. PMID 20963192.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  25. ↑ Lange, KW; Reichl, S; Lange, KM; Tucha, L; Tucha, O (December 2010). "The history of attention deficit hyperactivity disorder". ADHD Attention Deficit and Hyperactivity Disorders. 2 (4): 241–55. doi:10.1007/s12402-010-0045-8. PMC 3000907. PMID 21258430. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help) 
  26. ↑ Parrillo VN (2008). Encyclopedia of Social Problems. SAGE. p. 63. ISBN 9781412941655. Retrieved 2 May 2009.
  27. ↑ Mayes R, Bagwell C, Erkulwater J (2008). "ADHD and the rise in stimulant use among children". Harv Rev Psychiatry. 16 (3): 151–166. doi:10.1080/10673220802167782. PMID 18569037.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  28. ↑ Sim MG, Hulse G, Khong E (August 2004). "When the child with ADHD grows up" (PDF). Aust Fam Physician. 33 (8): 615–618. PMID 15373378. Archived from the original (PDF) on 24 September 2015. Retrieved 8 November 2014.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  29. ↑ Silver LB (2004). Attention-deficit/hyperactivity disorder (3rd ed.). American Psychiatric Publishing. pp. 4–7. ISBN 9781585621316.
  30. ↑ Schonwald A, Lechner E (April 2006). "Attention deficit/hyperactivity disorder: complexities and controversies". Curr. Opin. Pediatr. 18 (2): 189–195. doi:10.1097/01.mop.0000193302.70882.70. PMID 16601502.
  31. ↑ Weiss, Lawrence G. (2005). WISC-IV clinical use and interpretation scientist-practitioner perspectives (1st ed.). Amsterdam: Elsevier Academic Press. p. 237. ISBN 9780125649315.
  32. ↑ "ADHD: The Diagnostic Criteria". PBS. Frontline. Retrieved 5 March 2016.
"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=ଧ୍ୟାନାଭାବ_ଓ_ଅତିସକ୍ରିୟତା_ବିକାର&oldid=547453"ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି