ତାରାବାଇ
ମହାରାଣୀ ତରାବାଇ ଭୋସଲେ (ଉଚ୍ଚାରଣ:t̪aːɾabaːi; née ମୋହିତେ)[୧] ୧୭୦୦ ମସିହାରୁ ୧୭୦୮ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତର ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଜଣେ ଶାସକ ଥିଲେ । ସେ ରାଜାରାମ ଭୋସଲେଙ୍କ ମହାରାଣୀ ତଥା ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବୋହୂ ଥିଲେ । ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମରାଠା ଅଞ୍ଚଳର ମୋଗଲ ଦଖଲ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଥିବା ପ୍ରତିରୋଧକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାରେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ପୁଅ ଶିବାଜୀ ଦ୍ୱିତୀୟଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଇଥିଲା ।
| ତାରାବାଇ | |
|---|---|
| ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟ କୋଲହାପୁର ରାଜ୍ୟ
| |
| |
| ୧୯୨୮ ମସିହାର | |
| ଶାସନକାଳ | ୧୭୦୦–୧୭୦୮, ୧୭୧୦–୧୭୧୪ |
| ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ | ରାଜସବାଇ |
| ଜୀବନସାଥୀ | ରାଜାରାମ ପ୍ରଥମ (ବିବାହିତ c. ୧୬୮୩, ମୃତ୍ୟୁ ୧୭୦୦) |
| ବାପା | ହାମ୍ବିରାଓ ମୋହିତେ |
| ଜନ୍ମ | ୧୬୭୫ |
| ମୃତ୍ୟ | ୯ ଡିସେମ୍ବର ୧୭୬୧ (ବୟସ ୮୫–୮୬) ସାତାରା (ସହର) |
| ଧର୍ମ | ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ |
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ
ସମ୍ପାଦନାତାରବାଇ ମୋହିତେ ବଂଶରୁ ଆସିଥିଲେ । ସେ ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସେନାପତି ହାମ୍ବିରରାଓ ମୋହିତେଙ୍କ ଝିଅ ଥିଲେ । ହାମ୍ବିରରାଓଙ୍କ ଭଉଣୀ ସୋୟାରାବାଇ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସାନପୁଅ ରାଜାରାମ ପ୍ରଥମଙ୍କ ମାତା ଥିଲେ । ତାରାବାଇ ୧୬୮୨ ମସିହାରେ ରାଜାରାମ ମହାରାଜଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ବିବାହ କରି ତାଙ୍କର ଦ୍ୱିତୀୟ ପତ୍ନୀ ହୋଇଥିଲେ ।
ତାଙ୍କ ସାବତ ଭାଇ ତଥା ପୂର୍ବ ସମ୍ଭାଜି ମହାରାଜଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ରାଜାରାମ ୧୬୮୯ରୁ ୧୭୦୦ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଶାସନ କରିଥିଲେ । ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୭୦୦ ମସିହାରେ ରାଜାରାମଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ପରେ ତାରାବାଇ ତାଙ୍କ ଶିଶୁପୁତ୍ର ଶିବାଜୀ ଦ୍ୱିତୀୟଙ୍କୁ ରାଜାରାମଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଏବଂ ନିଜକୁ ରାଜପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।[୨]
ତାରାବାଇଙ୍କ ସମାଦେଶ
ସମ୍ପାଦନାରାଜପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ତାରାବାଇ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ସୈନ୍ୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯୁଦ୍ଧର ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାରାବାଇ ଅଶ୍ୱାରୋହୀ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପାରଙ୍ଗମ ଥିଲେ । ସେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ଯୁଦ୍ଧର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ମୋଗଲମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଂଗ୍ରାମ ଜାରି ରଖିଥିଲେ ।
ଲୋକପ୍ରିୟ ସଂସ୍କୃତିରେ
ସମ୍ପାଦନା- ୧୯୨୭ ମସିହାରେ ଔନ୍ଧ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଭବନରାଓ ପାଣ୍ଟ ପ୍ରତିନିଧି, ତାଙ୍କର ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିବା ତାରାବାଇଙ୍କ ଚିତ୍ର ଆଙ୍କିବା ପାଇଁ ବିଶିଷ୍ଟ ମରାଠୀ କଳାକାର ଏମ.ଭି ଧୁରନ୍ଦରଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।
- ୧୯୯୩ ମସିହାରେ ଦିନକର ଡି ପାଟିଲଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଐତିହାସିକ ଡ୍ରାମା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଶିବରାୟଚି ସୁନ ତାରାରାଣୀରେ ନିଶିଗନ୍ଧା ବାଡ ତାରାବାଇଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।[୩]
- ୨୦୧୭ ମସିହାର ଟିଭି ଧାରାବାହିକ ପେଶବା ବାଜିରାଓରେ ପଲ୍ଲବୀ ଯୋଶୀ ତାରାବାଇଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି ।[୪]
- ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ଟିଭି ଧାରାବାହିକ ସ୍ୱାମିନୀରେ ନୀନା କୁଲକର୍ଣ୍ଣି ତାରାରାଣୀଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ ।[୫]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ Jadhav, Bhagyashree M (1998). "Ch. 5 – Her Contribution to Maratha History". Dr. Appasaheb Pawar a study of his life and career. Shivaji University. p. 224. hdl:10603/138357.
- ↑ Sen, Sailendra (2021). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. p. 201. ISBN 978-9-38060-734-4.
- ↑ Sanjit Narwekar (1994). Directory of Indian Film-makers and Films. Flicks Books. ISBN 978-0-948911-40-8.
- ↑ "Peshwa Bajirao Review: Anuja Sathe shines as Radhabai in the period drama", India Today, 25 January 2017
- ↑ स्वामिनी'मध्ये नीना कुळकर्णी साकारणार महत्त्वपूर्ण भूमिका