ଜୟତି ଘୋଷ (ଜନ୍ମ ୧୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୫୫) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ବିକାଶ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଅଟନ୍ତି । ସେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଧ୍ୟୟନ ଏବଂ ଯୋଜନା କେନ୍ଦ୍ରର ଚେୟାରମ୍ୟାନ୍ ଅଟନ୍ତି । ତାଙ୍କର ମୂଳ ଅଧ୍ୟୟନ କ୍ଷେତ୍ର ହେଉଛି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅର୍ଥନୀତି, ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ନିଯୁକ୍ତି, ମାକ୍ରୋ-ଅର୍ଥନୈତିକ ନୀତି , ଲିଙ୍ଗ ଏବଂ ବିକାଶ ସହ ଜଡ଼ିତ ପ୍ରସଙ୍ଗ । ଘୋଷ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଅଭିଜିତ୍ ସେନଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଛନ୍ତି । ସେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଯୋଜନା ଆୟୋଗର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।

Jayati Ghosh
୨୦୧୨ ମସିହାରେ ଘୋଷ
ଜନ୍ମ (1955-09-16) ୧୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୫୫ (ବୟସ ୬୯)
ବୈବାହିକ-ସାଥୀଅଭିଜିତ୍ ସେନ୍
Institution
  • ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ଦିଲ୍ଲୀ
  • ମାସାଚୁସେଟ୍ସ ଆମହର୍ଷ୍ଟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ
Fieldବିକାଶ ଅର୍ଥନୀତି
Alma mater
  • ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ବି.ଏ))
  • ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ଏମ.ଏ), କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ପି.ଏଚ.ଡି)
Doctoral
advisor
ଟେରେନ୍ସ ଜେ. ବେୟର୍ସ

ପ୍ରାରମ୍ଭ ଜୀବନ

ସମ୍ପାଦନା

ଜୟତି ଘୋଷ ୧୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୫୫ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[] ଘୋଷ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଢିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ସେ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଯୋଗ ଦେଇ M.A., M.Phil ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେ ଇନଲାକ୍ସ ସ୍କଲାରସିପ୍ ଜିତିବା ପରେ ପିଏଚଡି ପାଇଁ କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।[]

ବୃତ୍ତି

ସମ୍ପାଦନା

ଘୋଷ ପୂର୍ବରୁ ଟୁଫ୍ଟ ୟୁନିଭରସିଟି ଏବଂ କେମ୍ବ୍ରିଜ ୟୁନିଭରସିଟିରେ ପଦବୀରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିବା ସମୟରେ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ଏକାଡେମିକ୍ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନରେ ଅଧ୍ୟାପନା କରିଥିଲେ । ସେ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଏକ ଅଣ-ଲାଭ ଟ୍ରଷ୍ଟ, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ଅର୍ଥନୈତିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଫାଉଣ୍ଡେସନର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଅଟନ୍ତି । ସେ ମଧ୍ୟ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିକାଶ ଅର୍ଥନୀତି ଆସୋସିଏଟ୍ସ (IDEAS)ର କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ସଚିବ, ନବ-ଉଦାରବାଦୀବାଦର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ ଅର୍ଥନୈତିକ ପାରାଦୀପକୁ ସମାଲୋଚନା କରୁଥିବା ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞମାନଙ୍କର ଏକ ନେଟୱାର୍କ ଅଟନ୍ତି ।[]

ଘୋଷ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ମାନବ ବିକାଶ ରିପୋର୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ଲେଖକ ଥିଲେ ଯାହା ବିଶ୍ଳେଷଣରେ ଉତ୍କର୍ଷତା ପାଇଁ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣ କରିଛି | ତାଙ୍କର ଅନେକ ପଣ୍ଡିତ ପ୍ରବନ୍ଧ ବ୍ୟତୀତ, ସେ ଫ୍ରଣ୍ଟଲାଇନ ପତ୍ରିକା, ବିଜନେସ୍ ଲାଇନ୍, ବଙ୍ଗାଳୀ ଖବରକାଗଜ ଗଣଶକ୍ତି, ଡେକାନ୍ କ୍ରୋନିକଲ୍ ଏବଂ ଏସୀୟ ଯୁଗ ପାଇଁ ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ସାମ୍ପ୍ରତିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ନିୟମିତ ସ୍ତମ୍ଭ ଲେଖନ୍ତି ।[][] ସେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଜାତୀୟ ପତ୍ରିକା ଫ୍ରଣ୍ଟଲାଇନ ପାଇଁ ଏକ ନିୟମିତ ସ୍ତମ୍ଭ ଲେଖନ୍ତି । ୨୦୨୧ ମସିହାରେ, ସେ ମାରିଆନା ମଜ୍ଜୁକାଟୋଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ପରିଷଦରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।[]

ସରକାରଙ୍କ ସମାଲୋଚନା

ସମ୍ପାଦନା

ଘୋଷ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଛାତ୍ର-ସମର୍ଥକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି । ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୬ ମସିହାରେ, ସେ ଆଫଜଲ ଗୁରୁଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ବିରୋଧରେ ଛାତ୍ର ବିରୋଧ ପ୍ରଦର୍ଶନ ବନ୍ଦ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି । "ଏନଡିଏର ଜାତୀୟ ବିରୋଧୀ ନୀତି" ବିଷୟରେ ଏକ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ସେ ଛାତ୍ର ବିରୋଧ ତଥା ଆଲୋଚନାର ମହତ୍ତ୍ୱ, ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱର ଦାବି ଉପରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ସରକାରଙ୍କ ଘୃଣା ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ ।[] ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୧୯ରେ ଘୋଷ ତାଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ବ୍ୟକ୍ତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ, ନୀତି ନିର୍ଣ୍ଣୟକାରୀଙ୍କ ରିଲେ ଯାହା ଅଧିକ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ନିରୁତ୍ସାହିତ କରିବା ଅର୍ଥନୀତି ପାଇଁ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ସମାଜକୁ ଅସ୍ଥିର କରିଥାଏ ।[]

ତାଙ୍କର ସହ-ଲେଖକ ପୁସ୍ତକ ଡେମୋନେଟାଇଜେସନ୍ ଡିକୋଡେଡ୍: ଭାରତର ମୁଦ୍ରା ପରୀକ୍ଷଣର ସମାଲୋଚନା କରି ସେ ମୋଦୀ ସରକାର ନେଇଥିବା ମୁଦ୍ରା ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଏକ ପ୍ରଭାବହୀନ ଏବଂ ଅପଚୟ ଅଭ୍ୟାସ ବୋଲି ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୦ରେ ଘୋଷ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ସରକାରଙ୍କୁ 2020 ମସିହାର ବଜେଟରେ ଭୁଲ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରି ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ ; ଯାହା ସାଧାରଣ ଅପେକ୍ଷା ଏକ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା । ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୯ରେ ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ଡାଟା ପୋଷ୍ଟ ନାହିଁ ବୋଲି ଦାବି କରି ସେ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣଙ୍କ ବଜେଟ୍ ପୂର୍ବ ଭାଷଣକୁ ପ୍ରଭାବହୀନ ଏବଂ ଭୁଲ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ନୂତନ ବଜେଟରେ ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟିର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଦିଆଯାଉଥିବା ଧ୍ୟାନର ଅଭାବ ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ନିଯୁକ୍ତି କେନ୍ଦ୍ରରେ କଟକଣା ରହିଛି ।[] ସାମ୍ବିଧାନିକ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବା ଉଚିତ ବୋଲି ସୂଚନାକୁ ଅଟକାଇ ମୋଦୀ ସରକାର ଜାତି ରାଜନୀତି କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।[୧୦]

ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ସ୍ୱୀକୃତି

ସମ୍ପାଦନା

ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ଘୋଷଙ୍କୁ ପ୍ରଫେସର ଏଭ୍ ଲାଣ୍ଡାଉଙ୍କ ସହ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଶ୍ରମ ସଂଗଠନର ଉପଯୁକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।[୧୧]

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ :

  • ସମ୍ମିଳନୀ ସଭାପତି, ଇଣ୍ଡିଆନ ସୋସାଇଟି ଫର ଲେବର ଇକୋନୋମିକ୍ସ, ୨୦୧୩
  • ସତ୍ୟନ୍ଦ୍ରନାଥ ସେନ୍ ପୁରସ୍କାର, ଏସିଆଟିକ୍ ସୋସାଇଟି, କୋଲକାତା, ୨୦୧୨
  • ILO ଉପଯୁକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପୁରସ୍କାର, ଜେନେଭା, ୨୦୧୦
  • ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ନର୍ଡସୁଡ୍ ପୁରସ୍କାର, ଫୋଣ୍ଡାଜିଓନ୍ ପେସ୍କାରାବ୍ରୁଜୋ, ଇଟାଲୀ, ୨୦୧୦
  • ଆଭା ମୈତୀ ମେମୋରିଆଲ୍ ପୁରସ୍କାର, ଏସିଆଟିକ୍ ସୋସାଇଟି, କୋଲକାତା ୨୦୦୬
  1. "Curriculum Vitae" (PDF). Jawaharlal Nehru University. Retrieved 14 October 2019.
  2. "Jayati Ghosh". Jawaharlal Nehru University. Retrieved 14 October 2019.
  3. "Jayati Ghosh". Frontline. Retrieved 14 October 2019.
  4. "Jayati Ghosh". The Guardian. Retrieved 14 October 2019.
  5. "Jayati Ghosh". Serenade. Retrieved 14 October 2019.
  6. Global experts of new WHO Council on the Economics of Health For All announced World Health Organization (WHO), press release of May 6, 2021.
  7. "Afzal Guru row 'constructed conspiracy' by state: JNU prof Jayati Ghosh". Bangalore Mirror (in ଇଂରାଜୀ). March 6, 2016. Retrieved 2020-03-10.
  8. Ghosh, Jayati (2019-10-10). "Our Shrinking Economic Toolkits". Project Syndicate (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2020-03-10.
  9. "Budget 2020 | Every single number is a lie, says Jayati Ghosh". The Hindu (in Indian English). 2020-02-02. ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-03-10.
  10. "Budget 2020 | Every single number is a lie, says Jayati Ghosh". The Hindu (in Indian English). 2020-02-02. ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-03-10.
  11. Department of Communication (DCOMM) (16 February 2011). "ILO Decent Work Research Prize awarded to two distinguished scholars" (Press release). International Labour Organization. Retrieved 4 November 2014.