ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା (କବିତା)

ଏହି ଲେଖାଟି ରାଧାନାଥ ରାୟଙ୍କ କବିତା ବାବଦରେ । ବାକିସବୁ ପାଇଁ, ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ବେଳାଭୂମି ପ୍ରସଙ୍ଗଟି ଦେଖନ୍ତୁ ।

ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା କବି ରାଧାନାଥ ରାୟଙ୍କ ରଚିତ ଏକ ଓଡ଼ିଆ କବିତା । ଏହି କାବ୍ୟର ଆରମ୍ଭରେ କବି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ପୌଷ ମାସର ରାମାଭିଷେକ ଉତ୍ସବ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ସେ ଅନେକ ଦେବଦେବୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ଲେଖି ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିଷ୍ଠିତ ପୀଠର ପ୍ରାକୃତିକ ବର୍ଣ୍ଣନା ମଧ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ଏଥିରେ ସୁମନ୍ୟୁ ଋଷି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ରୀ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗାଙ୍କ ପ୍ରତି କରାଯାଇଥିବା ଖରାପ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଅଭିଶାପ ଦେବା କଥା ଲେଖାଯାଇଛି । ସେହି ଅଭିଶାପ ଯୋଗୁ କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟମନ୍ଦିର ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥିଲା ବୋଲି କବିତାରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ୧୮୮୦-୯୦ ଦଶକ ମଧ୍ୟରେ ଲେଖା ଯାଇଥିଲା ।

ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା

ସୁମନ୍ୟୁ ନାମରେ ପରଶୁ-
                    ରାମ ଶିଷ୍ୟ ପ୍ରବର
ମହୋଦଧି ତୀରେ ସମାଧି
                     ଯୋଗେଥିଲେ ତତ୍ପର।
ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ନାମେ ଦୁହିତା
                    ସେହି ଋଷି ପ୍ରଭାବେ,
ସାଗର-ଅପ୍ସସରୀ ଗର୍ଭରୁ
                     ଜନ୍ମିଥିଲା ସେ ଠାବେ।
ପାଲିଲେକ ଅତି ଯତନେ
                    ଯତି କନ୍ୟାରତନ,
ଯଥାକାଲେ ଅଙ୍ଗ ମଣ୍ଡିଲା
                    ଅଭିନବ ଯୌବନ।
ନେତ୍ର ଯୁଗେ ଯୁବା ପିଅନ୍ତି
                     ଯେଉଁ ରୂପ ଅମୃତ,
ସେ ଅମୃତେ କଲା ଯୌବନ
                      ବାଳା-ତନୁ ଧଉତ।