ଚଇତି ତାମସା

ତାମସା ଉତ୍ତର ଓଡ଼ିଶାରେପଭଦ୍ରକ ଓ ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ପରଚଳିତ ଏକ ପ୍ରକାର ଲୋକକଳା ଅଟେ । ଏହା ଚୈତ୍ର ମାସରେ ରୀତିବଦ୍ଧ ଭାବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିବାରୁ ଏହା ଚଇତି ତାମସା ଭାବେ ଅଧିକ ପରିଚିତ ।

ଚଇତି ତାମସା
ମୋଗଲ ତାମସାର ମିର୍ଜା ସାହେବ ।
ମାଧ୍ୟମ	ଗୀତ-ନାଟ-ସଂଳାପ
ପ୍ରକାର	ମୋଗଲ ତାମସା, ଭିଲ୍ ତାମସା, ରାଧାକୃଷ୍ଣ ତାମସା, ଯୋଗୀ ତାମସା, ଫକୀର ତାମସା, ଚଉଡ଼ା ତାମସା
ସଂସ୍କୃତି	ଓଡ଼ିଆ ଚଳଣି
ସୃଷ୍ଟି	ଓଡ଼ିଶା, ଭାରତ
ସମୟ କାଳ	ମୋଗଲ ଶାସନ

ସମୟ

ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଚୈତ୍ର ମାସ ଶେଷରେ ମହାଦେବଙ୍କ ଘଟ ଯାତ୍ରା ସହିତ ତାମସା ଅଭିନୀତ ହୋଇଥାଏ । ପୂର୍ବରୁ ଚୈତ୍ର ମାସ ଶେଷ ସାତ ଦିନରେ ବିଭିନ୍ନ ତାମସା ଅଭିନୀତ ହୋଇ ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ଶେଷ ହେଉଥିଲା । ଆଜିକାଲି ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ଦିନ କେବଳ ମୋଗଲ ତାମସାର ଅଭିନୟ ହେଉଥିବା ଦେଖାଯାଏ । ଶିବ ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ ତାମସା ଅଭିନୀତ ହେବା ବିଧି ଏବେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଆସୁଛି ।

ପ୍ରକାରଭେଦ

ଚଇତି ତାମସା ସାତ ପ୍ରକାର । ମୋଗଲ ତାମସା ଏହାର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ ହୋଇଥିଲେହେଁ ଅନ୍ୟ ତାମସାଗୁଡ଼ିକ ଅଭିନୟ ଅଭାବରୁ ଏହାକୁ କେହି ଚଇତି ତାମସା ନ କହି ମୋଗଲ ତାମସା ବୋଲି କହି ଆସୁଛନ୍ତି ।

କଳାକାର

ତଳେ ଚଇତି ତାମସାର ବିଭିନ୍ନ ଅଭିନେତା ଓ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରକାରମାନଙ୍କ ନାମ ଦିଆଯାଇଛି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ବ୍ୟକ୍ତି ମୃତ ଓ ଅଳ୍ପ କେତେଜଣ ବୟସ୍କ । ଏହି କଳାକାରମାନଙ୍କ ଅବଦାନ ଯୋଗୁଁ ମୋଗଲ ତାମସା ବଞ୍ଚିରହିଛି ।

ଗାଆଁ	କଳାକାରମାନଙ୍କ ନାମ
ସଙ୍ଗତ	ହାଡ଼ିବନ୍ଧୁ ସିଂହ ହରି ସାହୁ ନୟନାନନ୍ଦ ମିଶ୍ର ମୁରଲୀଧର ସାହୁ ମାଧବାନନ୍ଦ ସିଂହ ଜଗନ୍ନାଥ ସିଂହ ଦାମୋଦର ସାହୁ ମୋତିଲାଲ ମିଶ୍ର ବଙ୍ଗାଳିଚରଣ ସାହୁ ଫକୀରଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଗୁଣନିଧି ସିଂହ ପାର୍ବତୀ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ