ଗୌରୀ ପାର୍ବତୀ ବାଈ

ଉଥ୍ରିତୀ ତିରୁନାଲ ଗୌରୀ ପାର୍ବତୀ ବାଈ
ଉଥ୍ରିତୀ ତିରୁନାଲ ଗୌରୀ ପାର୍ବତୀ ବାଈ
ଟ୍ରାଭାନକୋରର ମହାରାଣୀ ଦ୍ୱିତୀୟ ରାଜପ୍ରତିନିଧି
ଶାସନ କାଳ	୧୮୧୫–୧୮୨୯
ପୂର୍ବାଧିକାରୀ	ଗୌରୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବାଈ
ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ	ସ୍ୱାତୀ ଥିରୁନାଲ ରାମ ଭର୍ମା
Consort to	ରାଘବ ଭର୍ମା କୋଭିଲ ଥାମ୍ପୁରାନ
ରାଜବଂଶ	ଭେନଦ ସ୍ୱରୂପମ
ରାଜବଂଶ	କୁଳସେଖର
ଧର୍ମ	ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ

ଗୌରୀ ପାର୍ବତୀ ବାଈ‌ (୧୮୦୨-୧୮୫୩) ୧୮୧୫-୧୮୨୯ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତୀୟ ଟ୍ରାଭାନକୋରର ମହାରାଣୀ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ରାଜପ୍ରତିନିଧି ଥିଲେ । ସେ ୧୮୧୫ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ମହାରାଣୀ ଗୌରୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବାଇଙ୍କଦ୍ୱାରା ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୁତୁରା ମହାରାଜା ସ୍ୱାତୀ ଥିରୁନାଲ ରାମ ଭର୍ମା ୧୮୨୯ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟକୁ ଦଖଲ କରିନେଇଥିଲେ ।

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ

ମହାରାଣୀ ଗୌରୀ ପାର୍ବତୀ ବାଈ ୧୮୦୨ ମସିହାରେ ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମ ରାଜ ପରିବାରର ରାଜକୁମାରୀ ଭରାନି ଥିରୁନାଲଙ୍କଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଅଟ୍ଟିଙ୍ଗାଲର ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ରାଣୀ ଥିଲେ (ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମର ମହାରାଣୀମାନଙ୍କୁ ଅଟ୍ଟିଙ୍ଗାଲ ରାଣୀ କୁହାଯାଉଥିଲା) । ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ବଡ଼ ଭଉଣୀ ମହାରାଣୀ ଗୌରୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବାଇ ୧୮୧୫ ମସିହାରେ ପ୍ରସବ ସମୟରେ ଜଟିଳତା ହେତୁ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ ସେତେବେଳେ ସେ ମାତ୍ର ତେର ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲେ । ପରିବାରର ଏକମାତ୍ର ମହିଳା ଭାବରେ ଗୌରୀ ପାର୍ବତୀ ବାଇ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀର ପୁତ୍ର, ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ମହାରାଜା ସ୍ୱାତୀ ଥିରୁନାଲ ରାମ ଭର୍ମାଙ୍କ ପାଇଁ ରାଜ ପ୍ରତିନିଧୀ ମହାରାଣୀ ହୋଇଥିଲେ । ସିଂହାସନରେ ଯୋଗଦେବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ ଭଉଣୀଙ୍କର ସ୍ୱାମୀ ଚାଙ୍ଗାନସେରୀ ରାଜ ପରିବାରର ରାଜା ରବି ଭର୍ମା ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ କିଲିମାନୁ ରାଜ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ରାଘବ ଭର୍ମା ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

ମନ୍ତ୍ରୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ

କ୍ଷମତାକୁ ଆସିବା ପରେ ମହାରାଣୀଙ୍କର ପ୍ରଥମ କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ଜଣେ ନୂତନ ଦେୱାନ କିମ୍ବା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନିଯୁକ୍ତ କରିବା, ଯେହେତୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଦ୍ମନାଭନଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ଏବଂ ରାଜକୀୟ ବ୍ୟାପାରରେ ତାଙ୍କ ସହକାରୀ ବାପୁ ରାଓଙ୍କଦ୍ୱାରା ଦେଖାଯାଉଥିଲା । ୧୮୧୫ ମସିହାରେ ଶଙ୍କୁ ଆନ୍ନାଭି ପିଲ୍ଲାଇ ପଦରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ସେ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ଭାଳିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହେଲେ ଏବଂ ଦୁଇ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କୁ ହଟାଇ ଦିଆଗଲା । ଦଶମାସ ପରେ, ବ୍ରିଟିଶ ରେସିଡେଣ୍ଟ କର୍ଣ୍ଣେଲ ମୁନ୍ରୋଙ୍କ ପରାମର୍ଶ କ୍ରମେ ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମ ହୁଜୁର ଅଦାଲତରେ ଜଜ ରମଣ ମେନନଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଦେୱାନ ରମଣ ମେନନ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ରେସିଡେଣ୍ଟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖାଦେଇଥିଲା ତେଣୁ ୧୮୧୭ ମସିହାରେ ରମଣ ମେନନଙ୍କୁ ଏକ ନିମ୍ନ ପଦକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସେ ସେବାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବସର ନେବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ରମଣ ମେନନ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଭାରତୀୟ କୂଟନୀତିଜ୍ଞ କୃଷ୍ଣ ମେନନଙ୍କ ଜେଜେବାପା ଥିଲେ ଏବଂ ଭେଙ୍ଗାଲିଲ ପରିବାରର ପୂର୍ବଜ ଥିଲେ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୮୧୭ ମସିହାରେ ସ୍ଥାୟୀ ଅଧିବାସୀଙ୍କ ନିକଟତର ଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ରେଡ୍ଡୀ ରାଓ ନାମକ ଜଣେ ସହକାରୀ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ୧୮୨୧ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଫଳତାର ସହ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ୧୮୧୯ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶ ରେସିଡେଣ୍ଟ କର୍ଣ୍ଣେଲ ମୁନ୍ରୋ ରେସିଡେଣ୍ଟ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଜଣେ ନୂତନ ରେସିଡେଣ୍ଟ କର୍ଣ୍ଣେଲ ମ୍ୟାକଡୋୱେଲ ତାଙ୍କୁ ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମରେ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରତିନିଧୀ ଭାବରେ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସହକାରୀ ଭେଙ୍କଟା ରାଓ ତାଙ୍କ ଏବଂ ଦେୱାନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ଏବଂ ଶେଷରେ ୧୮୨୧ ମସିହାରେ ଭେଙ୍କଟା ରାଓ ନିଜେ ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ ।

ଆଧାର

Travancore State Manual by V.Nagam Aiya
History of Travancore by Shankunni Menon