କୁନ୍ନିକ୍କାଲ ଅଜିତା (ଜନ୍ମ: ୧୯୫୦) ଜଣେ ପୂର୍ବତନ ଭାରତୀୟ ନକ୍ସଲାଇଟ୍ ଯିଏ କି ୧୯୬୦ ମସିହାରେ କେରଳର ନକ୍ସଲାଇଟ୍ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଯେତେବେଳେ ଏହି ଦଳ ଥାଲାସେରୀ ଏବଂ ପୁଲପାଲି ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନରେ ସଶସ୍ତ୍ର ଆକ୍ରମଣ କରି ଦୁଇ ଜଣ ପୋଲିସ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଏହା ପରେ ଅଜିତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା, ବିଚାର କରାଯାଇ ନଅ ବର୍ଷ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇଥିଲା ।[୧] ଜେଲ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ପରେ ଅଜିତା ସଶସ୍ତ୍ର ସଂଗ୍ରାମ ଆନ୍ଦୋଳନରୁ ଅଲଗା ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଜଣେ ମାନବ ଅଧିକାର କର୍ମୀ ତଥା ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାରକ ଭାବରେ କେରଳର ସାମାଜିକ ମିଲିଅନରେ ସକ୍ରିୟ ଅଛନ୍ତି । । ୧୯୯୩ ମସିହାରେ ସେ ଅଣ-ସରକାରୀ ସଂଗଠନ ଯାହାକି ବର୍ତ୍ତମାନ କେରଳ ସ୍ତ୍ରୀ ବେଦୀ (କେରଳ ମହିଳା ଫୋରମର ଏକ ଅଂଶ ଅଟେ) ତାହା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।[୨] ସେ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ମିଶନ ସହ ସମନ୍ୱୟ ରକ୍ଷା କରି ମହିଳା ଅଧିକାର ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।[୩]

କେ. ଅଜିତା
ଜନ୍ମ1950 (age ପ୍ରକାଶନରେ ଅସୁବିଧା: ଅଜଣା ଚିହ୍ନ "୨" ।ପ୍ରକାଶନରେ ଅସୁବିଧା: ଅଜଣା ଚିହ୍ନ "୨" ।)ପ୍ରକାଶନରେ ଅସୁବିଧା: ଅଜଣା ଚିହ୍ନ "୨" ।
ବୃତ୍ତିସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା
ବୈବାହିକ-ସାଥୀୟାକୋବ
ସନ୍ତାନକ୍ଲିଣ୍ଟ, ଗାର୍ଗୀ
ପିତାମାତା(s)କୁନ୍ନିକ୍କାଲ ନାରାୟଣନ୍
ମାନ୍ଦାକିନି ନାରାୟଣନ୍
ୱେବସାଇଟAnweshi

ଅଜିତା ପୂର୍ବତନ ସହକର୍ମୀ ୟାକୁବଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଦମ୍ପତିଙ୍କର କ୍ଲିଣ୍ଟ ନାମକ ଏକ ପୁଅ ଏବଂ ଗାର୍ଗୀ ନାମକ ଏକ ଝିଅ ଅଛନ୍ତି ।[୪]

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବର୍ଷ ସମ୍ପାଦନା

କେ. ଅଜିତାଙ୍କ ଜନ୍ମ ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ମାସରେ କେରଳର କୋଜିକୋଡେରେ କୁନ୍ନିକ୍କାଲ ନାରାୟଣନ ଏବଂ ମନ୍ଦାକିନିଙ୍କ ଘରେ ହୋଇଥିଲା । ଉଭୟ ନକ୍ସଲାଇଟ୍ ଆନ୍ଦୋଳନର ସକ୍ରିୟ ସମର୍ଥକ ଥିଲେ । ସେ କୋଜିକୋଡେରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଅଜିତା କଲେଜରେ ପହଞ୍ଚିବା ବେଳକୁ ସେ ସମାଜରେ ନିରାଶ ହୋଇ ନକ୍ସଲ ଆନ୍ଦୋଳନ ସହ ଜଡ଼ିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସେ ପ୍ରି-ଡିଗ୍ରୀ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ କରୁଥିବାବେଳେ କଲେଜ ଛାଡି ଏକ ସକ୍ରିୟ ନକ୍ସାଲାଇଟ୍ ହୋଇଥିଲେ ।

ସନ୍ତ୍ରାସବାଦୀ ବର୍ଷ ସମ୍ପାଦନା

ଥାଲାସେରି ଏବଂ ପୁଲପାଲି ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନ ଆକ୍ରମଣ ସମ୍ପାଦନା

୨୨ ନଭେମ୍ବର ୧୯୬୮ ରେ, ଅଜିତାଙ୍କ ପିତା କୁନ୍ନିକ୍କାଲ ନାରାୟଣନଙ୍କ ଅଧୀନରେ ପ୍ରାୟ 300 ସଶସ୍ତ୍ର ଗରିଲାଙ୍କ ଏକ ଦଳ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଚୋରି କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଥାଲାସେରୀ ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନ[୫] ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ । ୪୮ ଘଣ୍ଟା ପରେ, ୨୪ ନଭେମ୍ବର ୧୯୬୮ ରେ, ଭାର୍ଗସେଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏବଂ ଥାଟାମାଲା କୃଷ୍ଣକୁଟ୍ଟୀ, କୁରିଚିଆନ୍ କୁଞ୍ଜିରାମନ୍, କିସାନ୍ ଥୋମନ୍, ଫିଲିପ୍ ଏମ୍ ପ୍ରସାଦ ଏବଂ ଅଜିତା ଏବଂ ୭୦୦୦ କୃଷକ (ଯେଉଁମାନେ ପୁଲପାଲୀ ଡିୱାସୱମ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଉଚ୍ଛେଦ ବିରୋଧରେ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ)ମାନଙ୍କୁ ନେଇ ପୁଲପାଲିରେ ସ୍ଥାପିତ ମାଲବାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପୋଲିସ କ୍ୟାମ୍ପକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିଥିଲେ । ଏହି ସଶସ୍ତ୍ର ଆକ୍ରମଣରେ ୨ ପୋଲିସ କର୍ମଚାରୀ, ବେତାର ଅପରେଟର ଏବଂ ସବ୍ ଇନ୍ସପେକ୍ଟରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା । ପରେ, ଗୋଷ୍ଠୀ ଦୁଇ ସ୍ଥାନୀୟ ଜମିଦାରଙ୍କ ଚାଷ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରି ସେଠାରେ ସଂରକ୍ଷିତ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କୁ ବଣ୍ଟନ କରିଥିଲେ ।

ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପରେ ମାଓବାଦୀମାନେ ୱାନାଦର ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲରେ ପ୍ରବେଶ କରି ଲୁଚି ଯାଇଥିଲେ । ମାତ୍ର, କିଛି ଦିନ ଧରି ଖୋଜାଖୋଜି ପରେ ସେମାନଙ୍କୁ ପୋଲିସ ଗିରଫ କରିଥିଲା । ଏକ ନକଲି ଏନକାଉଣ୍ଟରରେ ଭାର୍ଗସେଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା । ଗୋଷ୍ଠୀର ଜଣେ ନେତା କିସାନ୍ ଥୋମନ୍ ମଧ୍ୟ ବୋମା ବିସ୍ଫୋରଣରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ।

ଜେଲ ଜୀବନ ସମ୍ପାଦନା

ତାଙ୍କୁ ଧରିବା ପରେ ଅଜିତା ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନରେ ନିର୍ଯାତନାର ଶିକାର ହୋଇଥିବା ଜଣାଯାଇଛି; ତାଙ୍କୁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ପ୍ୟାରେଡ୍ କରାଯାଇଥିଲା[୬][୭] ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ତୃତୀୟ ଡିଗ୍ରୀ ଚିକିତ୍ସାରେ ଦାଖଲ କରାଯାଇଥିବା ଜଣାଯାଇଛି । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶୁଣାଣି ପରେ ଅଜିତାଙ୍କୁ ୯ ବର୍ଷ କାରାଗାରରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ସେ କାର୍ଯ୍ୟକାଳର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧକୁ ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମସ୍ଥିତ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଜେଲରେ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅର୍ଦ୍ଧେକ କାନାନୋର ଜେଲରେ ବିତାଇଥିଲେ ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କ ପିତାମାତା ମଧ୍ୟ କାରାଗାରରେ ଥିଲେ । ଅଜିତା ଜେଲରେ ଥିବା ସମୟକୁ କେରଳର ମହିଳା, ବିଶେଷକରି ଯୌନ କର୍ମୀମାନେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ସମସ୍ୟା ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ୨୭ ବର୍ଷ ବୟସରେ ୮ ବର୍ଷ ପରେ ସେ ୧୯୭୭ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।

ସାମାଜିକ ବୃତ୍ତି ସମ୍ପାଦନା

ଜେଲରୁ ମୁକୁଳିବା ପରେ ଅଜିତା ସାଧାରଣ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ଅବଶ୍ୟ, ଏହା ଏକ ସ୍ୱଳ୍ପ ସମୟର ପ୍ରୟାସ ଥିଲା ଯେତେବେଳେ 1988 ମସିହାରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ମହିଳା ସଂଗଠନର ଏକ ସମ୍ମିଳନୀ ତାଙ୍କୁ ସାମାଜିକ ସକ୍ରିୟତାକୁ ଫେରିବାରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ଏବଂ ସେ କୋଜିକୋଡେ (କାଲିକଟ)ରେ ଅବସ୍ଥିତ 'ବୋଡାନା' (ସଚେତନତା) ନାମକ ଏକ ସଂଗଠନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ଏହି ସଂସ୍ଥା ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଚାଲିପାରିଲା ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ଅଜିତା ୧୯୯୩ରେ ଅନୱେଶୀ (ଦି ସର୍ଚ୍ଚର୍) ନାମକ ଅନ୍ୟ ଏକ ସଂସ୍ଥା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ । ସେ କେରଳର ଅନେକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ମାନବିକ ଅଧିକାର ମାମଲା[୮][୯]ରେ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

ଆମ୍ବେଦକର ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ପାଦନା

୨୦୧୬ ରେ, ସେ ABVP ବିରୋଧରେ ବିବାଦରେ ଆମ୍ନେଷ୍ଟି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ।[୧୦]

ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ସ୍ୱୀକୃତି ସମ୍ପାଦନା

ଅଜିତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଏନଜିଓ, ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଅନେକ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛି ।

  • ଜନ ସାମସ୍କ୍ରୁତି ପୁରସ୍କାର, ଆବୁଧାବି, 1997
  • ସାହରୁଦୟ ବେଦିଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୁରସ୍କାର, ତ୍ରିଚୁର, 1997
  • ଯୁଗଦୀପମ୍ ସାମ ପୁରସ୍କାର-ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମ୍, 1998
  • ଭାସ୍କର ଫାଉଣ୍ଡେସନ‌ଦ୍ୱାରା କମଳା ଭାସ୍କର ପୁରସ୍କାର, 2003
  • ଚେନ୍ନାଇ ମାନବ ସେବା ଧର୍ମ ସମଭର୍ଦିନୀ ଟ୍ରଷ୍ଟଦ୍ୱାରା ସାଦଗୁରୁ ଜନାନନ୍ଦ ପୁରସ୍କାର, 2004
  • V.K. ରାଜନ ପୁରସ୍କରାମ, ଭୁମିକା ଟ୍ରଷ୍ଟ, କୋଡୁଙ୍ଗାଲୁର, 2004
  • ବି.ପି. ମୋଇଦେନ୍ ସେବା ମନ୍ଦିର୍, ମୁକ୍କମ୍, କୋଜିକୋଡେ, 2004
  • ମାନବ ଅଧିକାର କର୍ମୀ ପାଇଁ କେ.ବାଲାକ୍ରିଷ୍ଣନ୍ ସ୍ମାରକୀ ସମିତି ପୁରସ୍କାର, 2007

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  1. Article FrontLine Archived 17 October 2006 at the Wayback Machine.
  2. "Anweshi". anweshi.org. Archived from the original on 2014-06-30. Retrieved 2023-02-16.
  3. "Anweshi". anweshi.org. Archived from the original on 2014-07-14. Retrieved 2023-02-16.
  4. "Rediff On The NeT : The Rediff Interview: Ajitha". www.rediff.com.
  5. "The Legacy of Ajitha: Unearthing a Subaltern Indian Revolutionary and Political Prisoner". naxalrevolution.blogspot.ae.
  6. "A Naxal remembers - Latest News & Updates at Daily News & Analysis". 22 June 2008.
  7. "Welcome to Kerala window". www.keralawindow.net.
  8. "Anweshi Archives - FeministsIndia". FeministsIndia. Archived from the original on 25 April 2017. Retrieved 9 June 2014.
  9. "India Samachar - News from India - NRI News - Hindi, English Samachar". www.samachar.com. Archived from the original on 14 July 2014. Retrieved 9 June 2014.
  10. Aravind. "Anti National slogans at Amnesty international meet". Archived from the original on 2020-03-22. Retrieved 2023-02-16.