କାଳୀକା ଭଗବତୀ ମନ୍ଦିର, ବାଗଲୁଙ୍ଗ କାଳିକା ଭଗବତୀ ମନ୍ଦିର ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା, ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର ଯାହା ପଶ୍ଚିମ ନେପାଳର ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଦିଗରେ ଥିବା ବାଗଲୁଙ୍ଗ ଟାଉନରେ ଅବସ୍ଥିତ ।[୧] ଏହା କାଳୀ ଗଣ୍ଡକୀ ନଦୀର (Kali Gandaki River|) ଦକ୍ଷିଣ ତୀରରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
କାଳିକା ମନ୍ଦିରରେ ଥିବା ଠାକୁରାଣୀ ଶିବଙ୍କର ପତ୍ନୀ କାଳୀ ତାଙ୍କର ଭୟଙ୍କର ରୂପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଶୈବ ଅନୁଗାମୀ ଲୋକଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଦେବୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କାଳିକା ଅନ୍ୟତମ ।
ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟକୁ ଯିବା ନିମନ୍ତେ ଚାରୋଟି ଦ୍ୱାର ଚାରି ଦିଗରେ ଅଛି । ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଶିବ, ଲକ୍ଷ୍ମୀ ନାରାୟଣ, ରାଧା କୃଷ୍ଣଙ୍କର ଛୋଟ ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ଅଛି ।[୨]
ଚୈତ୍ର ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷର ଅଷ୍ଟମୀ ଦିନ ମନ୍ଦିରରେ ଏକ ବିରାଟ ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ,[୩] ଓ ହଜାର ହଜାର ଭକ୍ତଙ୍କର ସେଠାରେ ସମାଗମ ହୁଏ । ସେଠାରେ ପ୍ରଦୀପ ଜଳେଇ[୪] ଭକ୍ତମାନେ ପୂଜା କରନ୍ତି ଓ ଦେବୀଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇବା ବିଶ୍ୱାସରେ ବିବାହ କରନ୍ତି ।[୫] ଅନ୍ୟ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ପର୍ବର ନାମ ଦଶଇନ (Dashain) ଯାହା ଆଶ୍ୱିନ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଳନ କରାଯାଏ ।[୬]
ଜନଶ୍ରୁତି ଅନୁସାରେ ରାଜା ମଣିମୁକୁନ୍ଦ ସେନଙ୍କ କନ୍ୟାର ପାଣିଗ୍ରହଣ କରିବା ଉପଲକ୍ଷେ ପର୍ବତ ଜିଲ୍ଲାର ରାଜା ପ୍ରତାପ ନାରାୟଣ ସିଂହ ମଲ୍ଳ ଏକ ଦେବୀ କାଳିକାଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ଯୌତୁକ ଆକାରରେ ପାଇଥିଲେ । ବିବାହ ସମ୍ପନ୍ନ ହେବା ପରେ ବରଯାତ୍ରୀମାନେ ଫେରୁଥିବା ସମୟରେ ବାଟରେ ଏକ ଜଙ୍ଗଲରେ ଆଶ୍ରା ନେଇଥିଲେ । ତା’ପରଦିନ ସେହି ମୂର୍ତ୍ତିକୁ କେହି ସ୍ଥାନଚ୍ୟୁତ କରି ନ ପାରିବାରୁ ରାଜା ସେଠାରେ ଏକ ମନ୍ଦିର ତୋଳେଇ ଦେଲେ ।[୭]
ପରମ୍ପରା କ୍ରମେ ସେଠାରେ ଜୀବନ୍ତ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ବଳି ଦିଆଯାଉଥିଲା । ତେର ଅପ୍ରେଲ ୨୦୧୬ ଦିନ ପାରା ବଳି ନିଷିଦ୍ଧ କରାଗଲା ଯେହେତୁ ସେମାନେ ଶାନ୍ତିର ପ୍ରତୀକ ଥିଲେ ।[୮]
Baglung Kalika Bhagawati Temple scenes |
---|
| କାଳିକା ଭଗବତୀ ମନ୍ଦିରର ସମ୍ମୁଖ ଦୃଶ୍ୟ |
| ପୂଜା ଦ୍ରବ୍ୟ କ୍ରୟ ନିମନ୍ତେ ବଜାର |
| ଭକ୍ତ ଓ ପରିଦର୍ଶକମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରୁଥିବା ଏକ ଫଳକ |
| ମନ୍ଦିର ପଥରେ ଥିବା ତମ୍ବା ଘଣ୍ଟି |
| ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ ମନ୍ଦିରକୁ ରାସ୍ତା |
| ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ କାଳିକା ଭଗବତୀଙ୍କ ମନ୍ଦିରର ପାର୍ଶ୍ୱ ଦୃଶ୍ୟ |
| ପୃଷ୍ଠଭାଗ ଦୃଶ୍ୟ |
|