କଳାହାଣ୍ଡି , ବଲାଙ୍ଗିର , କୋରାପୁଟ ଅଞ୍ଚଳ ( KBK)
କଳାହାଣ୍ଡି , ବଲାଙ୍ଗିର , କୋରାପୁଟ ଅଞ୍ଚଳ ( KBK), ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ଅର୍ଥନୈତିକ ପଛୁଆ ଅଞ୍ଚଳ । ଏହି ଚିର ମରୁଡି ଗ୍ରସ୍ତ ଅଞ୍ଚଳ ଭାରତର ଏକ ସର୍ବାଧିକ ଅନଗ୍ରସର ଅଞ୍ଚଳ ଭାବରେ ପରିଚିତ ।
ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥିତି ୧୯୯୨ -୯୩ ମସିହା ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ୩ଟି ଜିଲା ତଥା କଳାହାଣ୍ଡି , ବଲାଙ୍ଗିର ଓ କୋରାପୁଟ ଭାବରେ ଥିଲା । ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଦକ୍ଷିଣ ପଶ୍ଚିମ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଓ ଛତିଶଗଡ଼ ରାଜ୍ୟର ସୀମାକୁ ଲାଗି ରହିଛି ।୧୯୯୨-୯୩ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ୮ଟି ଜିଲ୍ଲା ଭାବରେ ପୁନର୍ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।[୧] ଏହାଦ୍ୱାରା ସେହି ଅଞ୍ଚଳ ସବୁ ମାଲକାନଗିରି , କୋରାପୁଟ , ନବରଙ୍ଗପୁର , କଳାହାଣ୍ଡି , ରାୟଗଡା , ନୂଆପଡା , ବଲାଙ୍ଗିର ଓ ସୁବର୍ଣପୁର , ଏହି ପରି ୮ଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଜିଲା ଭାବେ ଗଠିତ ହେଇଥିଲା । ଏହି ଆଠଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ସମୁଦାୟ ୧୪ଟି ସବ୍ ଡିଭିଜନ , ୩୭ଟି ବ୍ଲକ , ୮୦ଟି CD ବ୍ଲକ ୧,୪୩୭ଟି ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାଯତ , ଓ ୧୨,୨୯୩ଟି ଗ୍ରାମ ରହିଛି । KBK ଅଞ୍ଚଳର ଏହି ୮ଟି ଜିଲ୍ଲାର ସମୁଦାୟ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟର ୧୯.୭୨ % ହେଇଥିବା ବେଳେ ଆୟତନ ଅନୁସାରେ ଏହା ୩୦.୫୯ % ଅଞ୍ଚଳରେ ବ୍ୟାପ୍ତ । ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ୯୦% ଲୋକ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରିଥାନ୍ତି । ଏଠାରେ ଜନ ଘନତ୍ୱ ମାତ୍ର ୧୯୨ / ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର । ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇପାରେ ଯେ ରାଜ୍ୟର ଜନ ଘନତ୍ୱ ହାରାହାରି ୨୩୬/ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ରହିଥିଲା । ଏହାର ସମୁଦାୟ ଆୟତନ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ଏକ ତୃତୀଯାଂଶ ବା ୧୬, ୧୩୧ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଅଞ୍ଚଳ ଜଙ୍ଗଲରେ ପୂର୍ଣ । ଏହା ମଧ୍ୟରୁ ୫,୪୭୩ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଘଞ୍ଚ ଅରଣ୍ୟ ରହିଛି । [୨]
ଶିକ୍ଷା ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତି
ସମ୍ପାଦନାଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପଛୁଆ ଭାବରେ ରହିଛି । ପୁରୁଷ ସାକ୍ଷ୍ୟରତା ହାର ଜାତୀୟ ହାରଠାରୁ କମ ହେଇଥିବା ବେଳେ ମହିଳା ସାକ୍ଷ୍ୟରତା ହାର ମାତ୍ର ୨୪.୭୨ % ରହିଥିବା ୧୯୯୨ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ଜଣା ଯାଏ । ଏଠାରେ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ଅତି ଦରିଦ୍ର କୁହାଯାଇ ପାରେ । ୧୯୭୨ ମସିହାରେ ଦାରିଦ୍ରତା ସୀମା ରେଖା ତଳେ ଥିବା ପରିବାର ମାନଙ୍କ ଗଣନାରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ୭୨ % ପରିବାର ଦାରିଦ୍ରତା ସୀମା ରେଖା ତଳେ ରହିଥିବାର ଜଣାଯାଇଥିଲା । ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୧୯୯୨ ଆକଳନରେ ୮୨ % ରହିଥିଲା । KBK ଅଞ୍ଚଳର ୪୯ଟି ବ୍ଲକକୁ "ଅତ୍ୟନ୍ତ ପଛୁଆ " ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ୨୮ଟି ବ୍ଲକକୁ "ପଛୁଆ "ଭାବରେ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ କ୍ରମାଗତ ବୃଷ୍ଟିହୀନତା ଜନିତ ମରୁଡି ଗ୍ରସ୍ତ ରହିବା ସହ ଅନାହାର , ପୃଷ୍ଟିହୀନତା , ସାଧାରଣ ସେବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେବା ପରି କଠୋର ସମସ୍ୟା ସବୁ ରହିଆସିଛି । ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଯୋଗାଯୋଗ , ଜଳସେଚନ , ଚିକିସ୍ଥା ସୁବିଧା , ଶିକ୍ଷା ସୁବିଧା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜନ ସେବା ବିଷୟରେ ସାଧାରଣ ମାନ ଦଣ୍ଡ ଅନୁସାରେ ଖୁବ ପଛୁଆ ରହିଛି ।
କେବିକେ ଉନ୍ନୟନ ଯୋଜନା
ସମ୍ପାଦନାକେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନା ଆୟୋଗ KBK ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏକ ବହୁତ ଅନୁନ୍ନତ ଅଞ୍ଚଳ ଭାବରେ ଚିହ୍ନଟ କରି ତାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଉନ୍ନୟନ ପାଇଁ ଯୋଜନା ମାନ କରିଛନ୍ତି । ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଉନ୍ନୟନ ଯୋଜନା " ବିଜୁ କେବିକେ ଯୋଜନା " ନାମରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଯୋଜନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁସାରେ ରାସ୍ତା ନିର୍ମାଣ , ପାନୀଯ ଜଳ ଯୋଗାଣ , ଜଳସେଚନ ଆଦି ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ଅର୍ଥ ମଞ୍ଜୁର କରାଯାଇଛି ।ଚିକିସ୍ଥାର ସୁଧାର ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆ ଯାଉଛି । [୩]
ବାହାର ଲିଙ୍କ
ସମ୍ପାଦନା- UnOfficial web site of Kosal Archived 2017-10-07 at the Wayback Machine.
- Starvation deaths continue in Kalahandi-Balangir-Koraput area of Orissa, India:Kosal Discussion and Development Forum
- The political economy of food in Adivasi societies of the Koraput-Bolangir-Kalahandi region of Orissa. Archived 2011-06-06 at the Wayback Machine.
- KBK, NREGA and rural employment: In Orissa, corruption robs the poor
- Official web site of Kalahandi-Balangir-Koraput districts Archived 2017-01-15 at the Wayback Machine.
- http://www.kbklive.com/ Archived 2017-02-02 at the Wayback Machine.
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ "The old districts of Koraput, Balangir and Kalahandi (popularly known as KBK districts ) have since 1992-93 been divided into eight districts: Koraput, Malkangiri, Nabarangpur, Rayagada, Balangir, Subarnapur, Kalahandi and Nuapada ", http://www.kbk.nic.in/ Archived 2017-01-15 at the Wayback Machine.
- ↑ Although one third (16,131 sq. km.) of the geographical area of this region is recorded as forests, only 11.3 per cent (5,473 sq. km) is actually dense forest, http://nmap.nfi.org.in/article/kbk-crushed-under-callousness/
- ↑ * KBK, NREGA and rural employment: In Orissa, corruption robs the poor * Official web site of Kalahandi-Balangir-Koraput districts Archived 2017-01-15 at the Wayback Machine. * http://www.kbklive.com/ Archived 2017-02-02 at the Wayback Machine.