ଏର (/ aɪər / YRE) ହେଉଛି ଏକ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା ଯାହାକି ଭାରତର ସିନ୍ଧ, ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ଗୁଜୁରାଟରେ ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ଜଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କଥିତ ହୋଇଥାଏ । ବକ୍ତା ମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ପାକିସ୍ତାନର ସବୁଠାରୁ ଛୋଟ ଭାଷା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଅଟେ[][] ଏବଂ ଏହା ହାଇଦ୍ରାବାଦ, କୋଟ ଗୁଲାମ ମହମ୍ମଦ ଏବଂ କୁନରୀ ସମେତ ସିନ୍ଧର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ କଥିତ ହୋଇଥାଏ । କେତେକ ବକ୍ତା ମଧ୍ୟ ଶହୀଦ ବେନଜୀରାବାଦରେ ରହୁଥିବା ଜଣାଯାଇଛି, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର ସଂସ୍କୃତି ଅଲଗା ।[]

ଏର
آیر
ଅଞ୍ଚଳSindh, Pakistan
ମାତୃଭାଷୀ
ପ୍ରକାଶନରେ ଅସୁବିଧା: ଅଜଣା ଚିହ୍ନ "୨" ।
ବୋଲି
  • Jikrio Goth
  • Jamesabad
Arabic script
ଭାଷା କୋଡ୍
ISO ୬୩୯-୩aeq
ଗ୍ଲୋଟୋଲୋଗaerr1238
ELPAer

ଇତିହାସ

ସମ୍ପାଦନା

୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଭାରତ ବିଭାଜନ ପରେ ଏହି ଭାଷାର ମୁସଲମାନ ବକ୍ତାମାନେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଯାଇଥିବାବେଳେ ହିନ୍ଦୁ ବକ୍ତାମାନେ ଭାରତରେ ରହିଥିଲେ ।ପାକିସ୍ତାନର ଅଧିକାଂଶ ଏର ବକ୍ତାମାନେ ସିନ୍ଧର ହାଇଦ୍ରାବାଦ ନିକଟସ୍ଥ ଦେହ୍ ୩୩୩[] ରେ ରୁହନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଉପରେ ପାର୍ସୀ, ଆରବୀ ଏବଂ ତୁର୍କୀର ପ୍ରଭାବ ହେତୁ ଦିଲ୍ଲୀ ସୁଲତାନ ଏବଂ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସମୟରେ ଏହି ଭାଷା ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।[]

୧୯୯୮ ମସିହାର ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ ସେଠାରେ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ଜଣ ଦେଶୀ ବକ୍ତା ଥିଲେ ।[] ଅବଶ୍ୟ, ବର୍ତ୍ତମାନର ଆକଳନଗୁଡିକ ବକ୍ତା ମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟାକୁ ୧୫୦ ରେ ରଖିଛି ଏବଂ ଏହାର ସ୍ଥିତିକୁ ଆହୁରି ଦୃଢ଼ କରିଦେଇଛି ।[]

ବର୍ଣ୍ଣମାଳା

ସମ୍ପାଦନା

ଏର ଲିପି ସାଧାରଣତଃ ଲେଖାଯାଏ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଲେଖାଯାଏ, ଏହା ବିଭିନ୍ନ ଆରବୀୟ ଲିପିରେ ଲେଖାଯାଇଥାଏ ।[]

Aer Perso-Arabic alphabet
Letter Name of Letter Transcription IPA
ا alif a /a/
ب be b /b/
پ pe p /p/
ت te t /t/
ٹ ṭe /ʈ/
ث se (s) /s/
ج jīm j /d͡ʒ/
چ če č /t͡ʃ/
ح he (h) /h/
خ khe kh /kʱ/
د dāl d /d/
ڈ ḍāl /ɖ/
ۮ ɗāl ɗ /ɗ/
ذ zāl (z) /z/
ر re r /r/
ڑ ṛe /ɽ/
ۯ ɭe ɭ /ɭ/
ز ze z /z/
ژ je j /d͡ʒ/
س sīn s /s/
ش šīn š /ʃ/
ص swād (s) /s/
ض zwād (z) /z/
ط to'e (t) /t/
ظ zo'e (z) /z/
ع ‘ayn ʿ /ʔ/
غ ghayn gh /gʱ/
ف fe f /f/
ق kāf k /k/
ک kāf k /k/
گ gāf g /g/
ل lām l /l/
م mīm m /m/
ن nūn n /n/
ݨ ṇūn /ɳ/
ں ˜ ˜ /˜/
و waw w /w/
ہ he h /h/
ھ _he _h /ʰ/
ۿ ɦ ɦ /ɦ/
ء hamza ʿ /ʔ/
ی ye y /j/, /i/
ے ye e, ē /ɛ/
  1. Torwali, Zubair (28 July 2015). "Saving local languages". The News International (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-08-31.
  2. Arshad, Muhammad (2021-09-06). "How Many Languages Are Spoken In Pakistan". Economy.pk (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-08-31.
  3. Parekh, Rauf (2018-01-02). "Some endangered Pakistani languages". Dawn (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-08-31.
  4. Rahman, Tariq (January 2004). "Language Policy and Localization in Pakistan: Proposal for a Paradigmatic Shif". ResearchGate.
  5. Bukhari, Syed Muhammad Azeem Shah (7 April 2019). "معدوم ہوتی پاکستانی زبانیں" [Endangered Pakistani languages]. Express News. Retrieved 31 August 2022.
  6. "Did you know Aer is endangered?". Endangered Languages (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-08-31.
  7. Parekh, Rauf (2017-03-13). "Literary notes: How many languages are spoken in Pakistan?". Dawn (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-08-31.
  8. "ScriptSource - Entry - Aer language keyboard". www.scriptsource.org. Retrieved 2022-08-31.