ଇଲା ମିତ୍ର (୧୮ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୨୫ - ୧୩ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୦୨) ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ବିଶେଷ ଭାବରେ ପୂର୍ବ ବଙ୍ଗଳାର ଜଣେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ତଥା କୃଷକ ଆନ୍ଦୋଳନର ସଂଗଠକ ଥିଲେ ।

ଇଲା ମିତ୍ର
୧୯୫୫ ମସିହାରେ ମିତ୍ର
କାର୍ଯ୍ୟକାଳ
୧୯୬୨ – ୧୯୭୧, ୧୯୭୨-୧୯୭୭
ପୂର୍ବ ଅଧିକାରୀରଣେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ସେନ, ଅନିଲା ଦେବୀ
ପର ଅଧିକାରୀଅନିଲା ଦେବୀ,ସୁହ୍ରିଦ ମଲ୍ଲିକ ଚୌଧୁରୀ
ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ମଣିକଟାଲା
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସବିଶେଷ
ଜନ୍ମ
ଇଲା ସେନ

(1925-10-18)୧୮ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୨୫
କୋଲକାତା, ବଙ୍ଗଳା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି, ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ
ମୃତ୍ୟୁ୧୩ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୦୨(2002-10-13) (ବୟସ ୭୬)
କୋଲକାତା, ଭାରତ
ରାଜନୀତିକ ଦଳକମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ
ଜୀବନ ସାଥୀରମେନ୍ଦ୍ର ମିତ୍ର

ପ୍ରାଥମିକ ଜୀବନ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ପାଦନା

 
Young Mitra with her awards in athletics

ମିତ୍ରଙ୍କ ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନର ଝେନାଇଡାହ ଜିଲ୍ଲାର ବାଗୁଟିଆ ଗ୍ରାମରେ ରହୁଥିଲେ ।[୧][୨] ସେ ୧୮ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୨୫ ମସିହାରେ କୋଲକାତାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୩] ସେ ୧୯୪୨ ଏବଂ ୧୯୪୪ ମସିହାରେ କଲିକତାର ବେଥୁନ କଲେଜରୁ IA ଏବଂ BA ପରୀକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ ।

ଇଲା ମିତ୍ର ପ୍ରଥମ ୨ଜଣ ଛାତ୍ର ସମ୍ପାଦନା

  • ରହୀମା ବେଗମ
  • ହିରା ବେଗମ

କୃଷକ ବିଦ୍ରୋହରେ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକା ସମ୍ପାଦନା

ମିତ୍ର ଚପାଇ ନବାଗଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ବୃହତ ରାଜଶାହୀ ଅଞ୍ଚଳର କୃଷକ ତଥା ସାନ୍ତାଳୀମାନଙ୍କର ଜଣେ ନେତା ଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରାୟତଃ ରାଣୀ ମା' (ରାଣୀ ମାତା) ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରାଯାଉଥିଲା । ସେ ୫ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଚପାଇ ନବାବଗଞ୍ଜର ନାଚୋଲ ଉପଜିଲ୍ଲାରେ ଏକ କୃଷକ-ସାନ୍ତାଳୀ ବିଦ୍ରୋହର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ପୋଲିସ ଏବଂ ଅନସର ବାହିନୀ ଏହି ବିଦ୍ରୋହକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିଥିଲେ । ସେହି ସ୍ଥାନରୁ ପଳାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବାବେଳେ ମିତ୍ରଙ୍କୁ ପୋଲିସ ଗିରଫ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କୁ ନାଚୋଲ ପୋଲିସ ଷ୍ଟେସନରେ ଚାରି ଦିନ ପାଇଁ ଅଟକ ରଖାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ଗଣଦୁଷ୍କର୍ମ ଓ ନିର୍ଯାତନା ଦିଆଯାଉଥିଲା ।[୪] ଏହା ପରେ ତାଙ୍କୁ ୨୧ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ରାଜଶାହୀ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜେଲକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା ଯେଉଁଠାରେ ସେ ବିଦ୍ରୋହରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ସ୍ୱୀକାର କରିବାକୁ ମନା କରିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ନିର୍ଯାତନା ଦିଆଯାଇଛି ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା । ଦେଶଦ୍ରୋହ ମାମଲାରେ ମିତ୍ରଙ୍କୁ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ପରବର୍ତ୍ତୀ ଜୀବନ ସମ୍ପାଦନା

ନିର୍ଯାତନା ହେତୁ ମିତ୍ର ଜେଲରେ ବହୁତ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇପଡିଥିଲେ । ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ପାକିସ୍ତାନର ୟୁନାଇଟେଡ ଫ୍ରଣ୍ଟ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ କୋଲକାତା ପଠାଇଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ହୋଇଥିବାରୁ ନିର୍ଯ୍ୟାତନାକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ସେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଯାଇ ନଥିଲେ ଏବଂ ସାରା ଜୀବନ ଭାରତରେ ରହିଥିଲେ । ୧୯୭୧ ମସିହାରର ବଙ୍ଗଳାଦେଶ ମୁକ୍ତି ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ସେ ଜନମତ ତଥା ସମର୍ଥନ ସଂଗ୍ରହରେ ମଧ୍ୟ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ।

ସେ ୧୯୬୨–୧୯୭୧ ଏବଂ ୧୯୭୨–୧୯୭୭ ମଧ୍ୟରେ ମଣିକଟାଲା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ପାଇଁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ବିଧାନ ସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ୧୯୬୫ ମସିହାରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଦଙ୍ଗା ବନ୍ଦ କରିବାରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ।[୫]

୧୩ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୦୨ ମସିହାରେ କୋଲକାତାରେ ମିତ୍ରଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।

ପୁରସ୍କାର ସମ୍ପାଦନା

  • ସାହିତ୍ୟିକ ଅନୁବାଦ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ସୋଭିଏତ ଲ୍ୟାଣ୍ଡ ନେହେରୁ ।
  • ଭାରତ ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ତାମ୍ର ପତ୍ର ।

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  1. "Ila Mitra - Revolutionary, Trailblazer". The Daily Star (in ଇଂରାଜୀ). 2015-10-17. Retrieved 2017-11-12.
  2. "Ancestral home of Ila Mitra lies uncared for". Dhaka Tribune. 2016-10-23. Retrieved 2020-08-01.
  3. Mesba Kamal (2012). "Mitra, Ila". In Sirajul Islam and Ahmed A. Jamal (ed.). Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second ed.). Asiatic Society of Bangladesh.
  4. Panjabi, Kavita (14 August 2010). "Otiter Jed or Times of Revolution: Ila Mitra, the Santals and Tebhaga Movement". Economic & Political Weekly. Mumbai: Sameeksha Trust. XLV (33). ISSN 2349-8846. Retrieved 15 May 2016.
  5. Mitra, Dipawali (March 2, 2020). "Peace message: Citizens recount shared riot history on Facebook". The Times of India (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2020-08-01.