ଆପାଟୋସରସ୍

"Brontosaurus" redirects here. For other uses, see Brontosaurus (disambiguation).

ଆପାଟୋସରସ୍ ଜୀବାଶ୍ମ କାଳ: Late Jurassic, 154–150 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
Mounted skeleton of A. louisae, Carnegie Museum of Natural History
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ସାମ୍ରାଜ୍ୟ:	ପ୍ରାଣୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ
ଗୋଷ୍ଠୀ:	ବାଇଲାଟେରିଆ
ପର୍ବ:	କୋର୍ଡାଟା
ମହାଶ୍ରେଣୀ:	ଟେଟ୍ରାପୋଡା
ଗୋଷ୍ଠୀ:	ଡାଇନୋସରିଆ
Suborder:	†Sauropodomorpha
Clade:	†Sauropoda
Family:	†Diplodocidae
Subfamily:	†Apatosaurinae
Genus:	†Apatosaurus Marsh, 1877
Referred Species
†Apatosaurus excelsus (Marsh, 1879) †Apatosaurus louisae Holland, 1915 †Apatosaurus parvus (Peterson & Gilmore, 1902)
Synonyms
Atlantosaurus? Marsh, 1877 Brontosaurus Marsh, 1879 Elosaurus Peterson & Gilmore, 1902

ଆପାଟୋସରସ୍ (ଅର୍ଥ ଧୂର୍ତ୍ତ ସରୀସୃପ) ଏକ ବିଲୁପ୍ତ ସରୋପଡ୍ ଡାଇନୋସର ପ୍ରଜାତି ଯାହା ଜୁରାସିକ ଯୁଗର ଅନ୍ତ ଆଡକୁ ଉତ୍ତର ଆମେରିକାରେ ବସବାସ କରୁଥିଲା । ୧୮୭୭ରେ ପ୍ରଥମ କରି ଅଥ୍‌ନିଏଲ ଚାର୍ଲ୍ସ୍ ମାର୍ଶ ଏହାର ପ୍ରଥମ ଜାତି Apatosaurus ajaxର ବର୍ଣ୍ଣନା ଦେଇଥିଲେ । ଅନ୍ୟ ଏକ ଜାତି Apatosaurus louisae ୧୯୧୬ରେ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋ‍ଇଥିଲା । ୧୫.୨ରୁ ୧୫.୧ କୋଟି ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ବଞ୍ଚିଥିଲେ । ବ୍ରଣ୍ଟୋସରସକୁ ଆପାଟୋସରସ୍ର ଏକ ପ୍ରଜାତି ରୂପେ ଗଣନା କରାଯାଏ ଓ ଏହାର ଏକମାତ୍ର ଜାତିକୁ ୧୯୦୩ରେ A. excelsus ବୋଲି ପୁନଃନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଏହି ଜୀବ ହାରାହାରି ୨୨.୮ ମିଟର ଲମ୍ବା ଓ ପ୍ରାୟ ୧୬.୪ ଟନ ଓଜନିଆ ଥିଲା । କିଛି ନମୁନାର ଓଜନ ୩୩-୭୦ ଟନ ମଧ୍ୟ । ଚାଲବୁଲ ବେଳେ ଏହାର ଲାଙ୍ଗୁଡ ଟେକି ହୋ‍ଇ ରହୁଥିଲା । ଅନ୍ୟ ସରୋପଡ୍ଙ୍କ ଭଳି ଏହାର ମଧ୍ୟ ଆଗଗୋଡରେ ଗୋଟିଏ ଓ ପଛରେ ତିନିଟି ଲେଖାଏଁ ଆଙ୍ଗୁଠି ଥିଲା । ଏହାର ଖପୁରୀ ୭୦ ବର୍ଷ ହେବା ଯାଏଁ ବର୍ଷପିଛା ୫୨୦ କି.ଗ୍ରା ହିସାବରେ ବଢୁଥିଲା । ଡାଳପତ୍ର ଖାଇବା ଲାଗି ସବୁବେଳେ ମୁଣ୍ଡ ଟେକି ରଖିବା ଲାଗି ହାଡଗୁଡ଼ିକ ହାଲୁକା ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା । ଏଥିପାଇଁ ଆପାଟୋସରସ୍ର ବାୟୁକୋଷ ଥିଲା ଯାହା ହାଡଗୁଡିକୁ ସ୍ପଞ୍ଜ ପରି ଛିଦ୍ରଯୁକ୍ତ କରୁଥିଲା । ଅନ୍ୟ ଡିପ୍ଲୋଡୋସିଡଙ୍କ ପରି ଆପାଟୋସରସ୍ ନିଜ ଲାଞ୍ଜକୁ ଚାବୁକ ପରି ବ୍ୟବହାର କରି ଉଚ୍ଚ ସ୍ୱର ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲା ।

ଏହା ଡିପ୍ଲୋଡୋସିଡେ କୁଳ ଅନ୍ତର୍ଗତ । ମରିସନ ଶିଳା ସଂରଚନାରୁ ମିଳିଥିବା ଅନ୍ୟ ଡାଇନୋସରଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ସୁପରସରସ୍କୁ ଛାଡିଦେଲେ ଏହା ସବୁଠୁ ଲମ୍ବା ।

ଆଧାର

ବହି ଆଧାର

• Walters, M. & J. Paker (1995). Dictionary of Prehistoric Life. Claremont Books. ISBN 1-85471-648-4.
• Weishampel, D.B., P. Dodson & H. Osmólska (eds.) (2004). The Dinosauria, Second Edition. University of California Press. ISBN 0-520-24209-2.