ଆଦିକନ୍ଦ ମହାନ୍ତ
ଆଦିକନ୍ଦ ମହାନ୍ତ (ଜନ୍ମ ୮ ମଇ ୧୯୫୪) ଓଡ଼ିଶାରେ ଜନ୍ମିତ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଲୋକନୃତ୍ୟବିଦ୍ ଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶାର ଜଣେ ଅଗ୍ରଣୀ ଲୋକନୃତ୍ୟବିଦ୍ ଏବଂ ପୂର୍ବ ଭାରତର ଲୋକ ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ବେଶ୍ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକ ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ଗବେଷଣା କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ସେ "ଓଡ଼ିଶାର କୁର୍ମାଲି (କୁଡମାଲି ଭାଷା) ଲୋକ ଗୀତ" ପାଇଁ ରାଞ୍ଚି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଡକ୍ଟରେଟ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ। ବୃତ୍ତିଗତ ଭାବରେ ସେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଜଣେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏସ୍.ଆଇ କର୍ମଚାରୀ ଥିଲେ ।[୧]
ଆଦିକନ୍ଦ ମହାନ୍ତ | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ | ୮ ମଇ ୧୯୫୪ ଚିତ୍ରଡା, ମୟୁରଭଞ୍ଜ, ଓଡ଼ିଶା |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୩ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୧୫ (ବୟସ ୬୦) ଚିତ୍ରଡା, ମୟୁରଭଞ୍ଜ, ଓଡ଼ିଶା |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ବୃତ୍ତି(ସମୂହ) | ଲୋକନୃତ୍ୟବାଦୀ, ଶିକ୍ଷାବିତ୍ |
| ବୈବାହିକ-ସାଥୀ | ସୁଭଦ୍ରା ମହାନ୍ତ |
| ସନ୍ତାନ | ୧ ପୁଅ, ୧ ଝିଅ |
ପ୍ରାଥମିକ ଜୀବନ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା
ସମ୍ପାଦନାମହାନ୍ତ ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ଚିତ୍ରଡା ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ପିତା ଶ୍ରୀ ଶିବ ପ୍ରସାଦ ମହାନ୍ତ ଏବଂ ମାତା ଶ୍ରୀମତୀ ସତ୍ୟଭାମା ମହାନ୍ତ ଥିଲେ। ସେ ୧୯୮୨ ମସିହାରେ ରାଞ୍ଚି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଏମ.ଏ (ଓଡ଼ିଆ)ରେ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ । ପ୍ରସନ୍ନ କୁମାର ପ୍ରଧାନଙ୍କ ଦକ୍ଷ ମାର୍ଗଦର୍ଶନରେ ୧୯୮୮ ମସିହାରେ ରାଞ୍ଚି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଲୋକ ସଂସ୍କୃତି "ଓଡ଼ିଶା କୁର୍ମାଲି ଲୋକଗୀତ"ରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଡକ୍ଟର ଅଫ୍ ଦର୍ଶନଶାସ୍ତ୍ର ଉପାଧି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ପାଇଁ ସେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ପ୍ରବନ୍ଧ, ଗଦ୍ୟ ଏବଂ କବିତା ସମସ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ମାସିକ ପତ୍ରିକା ଏବଂ ସମ୍ବାଦପତ୍ରରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୁଏ । ଡକ୍ଟର ମହାନ୍ତଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ କବିତା ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପାଠ୍ୟ ପୁସ୍ତକ ଗୁଡ଼ିକରେ ରହିଛି । ମଣିନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ "ରିସର୍ଚ୍ଚ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଫର ଓଡ଼ିଆ ଚିଲଡ୍ରେନ ଲିଟ୍ରେଚର (RIOCL)" ନାମକ ଏକ ସଂଗଠନ ସହିତ ଡକ୍ଟର ଆଦିକନ୍ଦ ମହାନ୍ତ; ଡକ୍ଟର ମଣିନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ଏବଂ ଡକ୍ଟର ବସନ୍ତ କିଶୋର ସାହୁଙ୍କ ସହ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ।
ମହାନ୍ତଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ
ସମ୍ପାଦନା- ଉତ୍ତର ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକକଥା ୧ମ, ୨ୟ ଓ ୩ୟ (୧୯୮୫)
- ଗପ ଶୁଣିବ ଆସ (୧୯୮୮)
- ସତୀର୍ଥ ଗଳ୍ପ (୧୯୯୧)
- ଜ୍ଞାନ ତପସ୍ୱୀ ରାଧାକୃଷ୍ଣ (୧୯୯୩)
- ଓଡ଼ିଶାର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆଦିବାସୀ ଲୋକକଥା ୧ମ, ୨ୟ (୧୯୯୭)
- ତିରିଙ୍ଗ ରିଙ୍ଗା (୧୯୯୮)
- କୁଡ଼ମି ଲୋକକଥା (୧୯୯୯)
- କରମ କଥା (୨୦୦୨)
- କୁଡ଼ମି ଜନ୍ମ ସଂସ୍କାର (୨୦୦୫)
- କୁରମାଳି ଲୋକକଥା ଓ ଲୋକ ଗୀତ: ସାମାନ୍ୟ କଥନ (୨୦୦୬)
- ଝୁମର ସମୀକ୍ଷା (୨୦୦୬)
- ଛେଙ୍ଗ ଗରଗର ଖପରା ପିଠା (୨୦୦୬)
- କୁଡ଼ମି ଜାତି ଏକ ବିହଙ୍ଗାବଲୋକନ (୨୦୦୭)
- କୁଡ଼ମି ବିପ୍ଲବୀ ନେତା (୨୦୦୭)
- ଛଉ ନୃତ୍ୟ ସାମାନ୍ୟ କଥନ (୨୦୦୭)
- ମୟୁରଭଞ୍ଜର ଲୋକବାଦ୍ୟ ୧ମ ( ୨୦୦୭)
- ଉତ୍ତର ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକନୃତ୍ୟ ୧ମ (୨୦୦୮)
- ଉତ୍ତର ଓଡ଼ିଶାର ଅଦିବାସୀ ଓ ମୂଳବାସୀଙ୍କ ଲୋକ ସଂସ୍କୃତି - ହନ୍-ମିତାନ୍ ୨୦୧୬
- ଶିଖ୍+ଅକ୍=ଶିକ୍ଷକ (ଆତ୍ମଜୀବନୀ)
ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ସ୍ୱୀକୃତି
ସମ୍ପାଦନା- "କଳିଙ୍ଗ ରତ୍ନ ସମ୍ମାନ" ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଭା ଓ କଳାକାର ପଞ୍ଜିକରଣ ସଙ୍ଘ ଫୁଲନଖରା କଟକ - ୨୦୧୦
- "ମୟୁରଭଞ୍ଜ ସାହିତ୍ୟ ପରିଷଦ ରଜତ ଜୟନ୍ତୀ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସମ୍ମାନ" - ୨୦୦୮"
- "ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ କୃତ୍ତି ଶିଖକ ସମ୍ମାନ" - ୨୦୦୫"
- "ପୁରୁଲିଆ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଲୋକସାହିତ୍ୟ ସମ୍ମାନ" - ୨୦୦୧"
- "ସାରସ୍ୱତ ବାଣୀପୁତ୍ର ସମ୍ମାନ" - ୨୦୦୧"
- "ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ ସେବକ ସମିତି ମୟୁରଭଞ୍ଜ ସମ୍ମାନ" - ୨୦୦୦"
- "ବାଣୀପୀଠ ହଳଦୀପଦ ମୟୁରଭଞ୍ଜ ସମ୍ମାନ" - ୧୯୯୯"
- "ଆଗାମୀ ଶତାବ୍ଦୀ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଝୁମର ଗବେଷକ ସମ୍ମାନ" - ୧୯୯୮"
- "ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ତତ୍ତ୍ୱଶ୍ରୋମ ଉଦୟବାଟୁ ଜଗତସିଂହପୁର ସମ୍ମାନ" - ୧୯୯୮"
- "ରସଚାନ୍ଦ କେନ୍ଦୁଝର ସମ୍ମାନ" - ୧୯୯୮"
- "ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟିକ ସମ୍ମାନ" କୁୱନ୍ତର ଭୁବନେଶ୍ୱର - ୧୯୮୭"
- "କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ସାଂସଦ ସମ୍ମାନ" - ୧୯୮୭
- କନକଦୁର୍ଗା ମୋତିମହଲ ଗଡରଡ଼ଙ୍ଗ ପୁରୀ ସମ୍ମାନ" - ୧୯୮୬
- ବିଷୁବମିଳନ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟିକ ସମ୍ମାନ" ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଚାର ସମିତି କଟକ, ଓଡ଼ିଶା - ୧୯୮୫
ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ
ସମ୍ପାଦନାଡକ୍ଟର ଆଦିକନ୍ଦ ମହାନ୍ତଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି।
- ବହିର ଶିରୋନାମା "ODISHA RA SRASTA ADIBASI LOKA KATHA, PART-1", ଲେଖକ "ଆଦିକନ୍ଦ ମହାନ୍ତ", ପ୍ରକାଶକ "ବିଦ୍ୟା ପ୍ରକାଶନ ବାଲୁବାଜାର, କଟକ-୨", ସଂସ୍କରଣ - ୩ୟ, ପ୍ରକାଶନ ବର୍ଷ - ୨୦୦୯ ।
୨. ବହିର ଶିରୋନାମା "ITIHASARU SIKSHIBA AASA", ଲେଖକ "ଆଦିକନ୍ଦ ମହାନ୍ତ", ପ୍ରକାଶକ "ଗୋଲ୍ଡେନ୍ ଓରିଓଲ୍, ଗୋଉଡପାଟଣା, ଅଉଳ, କେନ୍ଦ୍ରାପଡା -୭୫୪୨୧୯", ସଂସ୍କରଣ - ପ୍ରଥମ, ପ୍ରକାଶନ ବର୍ଷ - ୨୦୦୮ ।[୨]
ସମ୍ପାଦିତ ପୁସ୍ତକ
ସମ୍ପାଦନାଡକ୍ଟର ଆଦିକନ୍ଦ ମହାନ୍ତ ଲୋକ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଲୋକ ସାହିତ୍ୟ ଉପରେ ଅନେକ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ ପତ୍ରିକା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ପାଦକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।
୧. ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ପାଦକ : ଲୋକସାହିତ୍ୟ "ଫରୁଆ" - ୧୯୯୮ରୁ ୨୦୦୨
୨. ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ପାଦକ : "କୁଡ଼ମି କଥା" - ୧୯୯୫ରୁ ୨୦୦୮
୩. ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ପାଦକ : ଜାତୀୟ ପତ୍ରିକା: "ବନ୍ଦନା", ପ୍ରକାଶକ: କୁଡମି ସାଂସ୍କୃତିକ ସମାଜ, କେନ୍ଦୁଝର, ଓଡ଼ିଶା ।[୩]
ଆଧାର
ସମ୍ପାଦନା- ↑ [Directory of Officers & Employees,"Archived copy". Archived from the original on 2021-05-14. Retrieved 2021-05-22.
{{cite web}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch; 2012-05-14 suggested (help)CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ [Books selected by department of Culture, Govternment of Odisha under RRRLF Scheme ]http://orissaculture.gov.in/pdf/advertisement/RRRLF-2009-10-SLC-FINAL-1-2.xls Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine.
- ↑ "1.Dr. Adikanda Mohanta, Chitroda, MayurBhanj, Odisha (Editor- in-chief)". bandana.co.in. Archived from the original on 27 September 2011. Retrieved 22 March 2012.