ଆକ୍କାଦେବୀ
ଆକ୍କାଦେବୀ (କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା:ಆಕ್ಕದೀವಿ, Akkādēvi, Akkā-dēvi), (ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ୧୦୧୦–୧୦୬୪)[୧] କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଚାଲୁକ୍ୟ ରାଜବଂଶର ରାଜକୁମାରୀ ଏବଂ କିଶୁକାଡୁ ନାମକ ଅଞ୍ଚଳର ରାଜ୍ୟପାଳ ଥିଲେ, ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ବାଗଲକୋଟ ଜିଲ୍ଲାର ବିଦର ଏବଂ ବୀଜାପୁରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସେ ପଶ୍ଚିମ ଚାଲୁକ୍ୟର ରାଜା ଜୟସିଂହା ଦ୍ୱିତୀୟଙ୍କ ଭଉଣୀ ଏବଂ ସୋମେଶ୍ୱରା ପ୍ରଥମଙ୍କ ପିଉସୀ ଥିଲେ ।
| ଆକ୍କାଦେବୀ | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ | ୧୦୧୦ |
| ମୃତ୍ୟ | ୧୦୬୪ |
ଆକ୍କାଦେବୀ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଶାସକ ଏବଂ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ସେନାପତି ଭାବରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲେ ।[୨] ତାଙ୍କୁ ଗୁଣଦାବେଦାଙ୍ଗୀ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଉଥିଲା ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି "ଗୁଣର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟତା" ।[୩]
ଚାଲୁକ୍ୟମାନଙ୍କ ଶାସନ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତ ଇତିହାସରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଇତିହାସରେ ଏକ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଯୁଗ ଅଟେ । ଚାଲୁକ୍ୟମାନେ ୬୦୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଭାରତର ଡେକ୍କାନ ମାଳଭୂମି ଉପରେ ଶାସନ କରିଥିଲେ । ଆକ୍କାଦେବୀ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଚାଲୁକ୍ୟ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଏକ ଅଂଶ ଥିଲେ, ଯିଏ ଚୋଳ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଦୂର ସମ୍ପର୍କୀୟ ଭାଇ ଭେଙ୍ଗିର ପୂର୍ବ ଚାଲୁକ୍ୟ ସହିତ ନିରନ୍ତର ସଂଘର୍ଷରେ ଥିଲେ ।
ଆକ୍କାଦେବୀଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ସେ ନିଜ ପ୍ରଦେଶକୁ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ, ଅନୁଦାନ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଜୈନ ଧର୍ମ ଓ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିରକୁ ଉଦାର ଭାବରେ ଦାନ ଦେଇଥିଲେ ।[୪]
ଆକ୍କାଦେବୀ ଜଣେ "ସାମାଜିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଏବଂ ସମ୍ମାନିତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ" ଥିଲେ ।[୫] ୧୦୨୨ର ଶିଳାଲେଖରେ ତାଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ଭୈରବୀଙ୍କ ସମାନ ସାହସୀ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।[୬] ସେ ସ୍ଥାନୀୟ ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ Gōkāge କିମ୍ବା Gōkāk ଦୁର୍ଗକୁ ଅବରୋଧ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ଅନୁଦାନ ଦେଇ ଶିକ୍ଷାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ ।
ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା
- ↑ Woman, Her History and Her Struggle for Emancipation, By B. S. Chandrababu, L. Thilagavathi. p.158
- ↑ Saletore, Rajaram Narayan (1983). Encyclopaedia of Indian culture, Volume 3. University of Michigan. ISBN 978-0-391-02332-1.
- ↑ Jain Journal, Volume 37. Jain Bhawan. 2002. p. 8.
- ↑ Kamat, Jyotsna (1980). Social Life in Medieval Karnataka. Abhinav Publications. p. 107. ISBN 978-0-8364-0554-5.
- ↑ Mishra, Phanikanta (1979). The Kadambas. Mithila Prakasana. pp. 53, 71.
- ↑ Murari, Krishna (1977). The Cāḷukyas of Kalyāṇi, from circa 973 A.D. to 1200 A.D.: based mainly on epigraphical sources. Concept Pub. Co. pp. 52, 61–62.